Spis treści
- Skąd wzięła się moda na duże dawki witaminy C?
- Właściwości wit. C, czyli kwasu askorbinowego
- Czym jest witamina C lewoskrętna? Dlaczego najlepsza jest naturalna witamina C?
- Wpływ witaminy C na odporność
- Zalecana dzienna dawka witaminy C
- Objawy niedoboru witaminy C. Komu grozi deficyt?
- Czy można przedawkować witaminę C?
- Ile witaminy C jest w pomarańczy, cytrynie i innych owocach? Zobacz, co ma najwięcej kwasu askorbinowego
Skąd wzięła się moda na duże dawki witaminy C?
Witamina C została odkryta ok. lat 30. ubiegłego wieku. Jej zawrotna kariera jako „eliksiru młodości” i „leku na wszystkie choroby” rozpoczęła się w latach 60. za sprawą amerykańskiego naukowca i dwukrotnego noblisty Linusa Paulinga.
Szukając sposobu na wydłużenie życia, Pauling podchwycił pomysł pewnego chemika dotyczący przyjmowania megadawek witaminy C. Autorem koncepcji był Irwin Stone, który jako pierwszy zastosował związek do zakonserwowania żywności (do dziś jest on używany jako E300).
Witamina C wkrótce stała się naukową obsesją Paulinga i to właśnie jemu zawdzięczamy mit o wszechmocnym działaniu składnika. Pod wpływem jego książki sprzedaż suplementu diety osiągnęła rekordowy poziom, dostępne dawki zwiększyły się kilkukrotnie, a rynek tego produkty wciąż rośnie nawet dziś. Sam autor dożył 93 lat, choć ogromne dawki witaminy C niekoniecznie były mu w tym pomocne.
Zobacz także:
Właściwości wit. C, czyli kwasu askorbinowego
Witamina C to powszechnie stosowana nazwa L-askorbinowego i L-hydroaskorbinowego, które pełnią ważne funkcje biologiczne w organizmie, choć występują w małych ilościach i nie są w nim produkowane. Jest przede wszystkim silnym antyoksydantem, inaczej przeciwutleniaczem, który zapobiega utlenianiu związków budujących komórki i tkanki. Ma to miejsce w warunkach stresu oksydacyjnego, czyli nadmiaru wolnych rodników w ustroju, przyczyniając się do powstawania uszkodzeń i rozwoju chorób.
Jako związek rozpuszczalny w wodzie, witamina C chroni jednak nie tylko substancje o podobnych właściwościach hydrofilowych. Dzięki temu, że zapobiega utlenianiu aktywnych form rozpuszczalnych w tłuszczach witaminy A oraz E, pomaga też zabezpieczać przed niszczeniem związki lipidowe. Wchodzą one w skład m.in. błon komórek i tych chroniących materiał genetyczny, dlatego ich integralność jest ważnych warunkiem zdrowia.
W organizmie z udziałem kwasu askorbinowego produkowane są ważne związki, np. budujący skórę kolagen i hormony sterydowe. Związek jest też istotny dla wchłaniania składników mineralnych, takich jak żelazo i wapń.
Ponadto witamina C hamuje tworzenie się nitrozamin w przewodzie pokarmowym. Są to rakotwórcze związki, które powstają po spożyciu wędlin peklowanych, czyli konserwowanych mieszanką zawierającą azotyny.
Sprawdź również:
Czym jest witamina C lewoskrętna? Dlaczego najlepsza jest naturalna witamina C?
Witamina C występuje w dwóch postaciach, które mają identyczny wzór i budowę chemiczną, ale inną budowę przestrzenną – stanowią bowiem swoje lustrzane odbicie. Formą witaminy C aktywną w organizmie jest kwas L-askorbinowy, natomiast kwas D-askorbinowy pozostaje nieaktywny.
Ponieważ literą „L” oznacza się w chemii także inny rodzaj izomeru, który skręca płaszczyznę światła spolaryzowanego w lewo, witaminę C nazywa się błędnie lewoskrętną – tymczasem obie jej formy są prawoskrętne. Witamina C lewoskrętna tak naprawdę więc nie istnieje.
Co więcej, kwas D-askorbinowy rzadko występuje w przyrodzie i nie powstaje podczas produkcji suplementów diety, dlatego reklamowanie kwasu L-askorbinowego jako najlepszego rodzaju witaminy C nie ma racji bytu.
Aby zapewniać sobie dość kwasu askorbinowego, warto sięgać po owoce i warzywa zamiast po suplementy diety. Naturalne produkty roślinne zapewniają bowiem związki, które poprawiają jej wchłanianie i działanie w organizmie. W takiej formie witaminy C nie można też przedawkować.
Dowiedz się więcej na temat:
Wpływ witaminy C na odporność
Witamina C jest obecnie znana jako składnik chroniący przed infekcjami oddechowymi i wspomagający ich leczenie. W celu wzmocnienia odporności zwykle przyjmowane są przy tym duże jej dawki, zaczynające się od 1000 mg (1 g) i sięgające nawet 10 g na dobę. Pomimo popularności tej praktyki nie ma dowodów na jej skuteczność ani bezpieczeństwo.
W badaniach populacyjnych profilaktyczne dawki minimum 200 mg witaminy C dziennie nie zmniejszały częstotliwości występowania infekcji oddechowych.
W przypadku osób bez niedoborów witaminy C korzyści z jej suplementacji mogą pojawiać się dopiero w przypadku znacznego wysiłku fizycznego i/lub ekspozycji na zimno. Po suplement warto więc sięgnąć np. po długodystansowym jesiennym biegu, wypadzie na stok narciarski czy morsowaniu.
Ponieważ kwas askorbinowy ma też działanie antyhistaminowe, może to też wyjaśniać, dlaczego może w pewnym stopniu łagodzić objawy takie jak obrzęk błon śluzowych oraz pomaga skracać czas infekcji o 8 procent. To jednak zaledwie 10 godzin przy chorobie pięciodniowej, czyli scenariuszu najbardziej optymistycznym.
Przeczytaj też:
Zalecana dzienna dawka witaminy C
Witamina C jest niezbędna w organizmie w niewielkich ilościach – całkowite wysycenie komórek można uzyskać przy dawce 100 mg dziennie, a jej zwiększenie nie będzie już miało wpływu na jej poziom w organizmie.