Czym jest witamina C lewoskrętna? Jakie formy kwasu askorbinowego zawierają suplementy diety, a gdzie występuje naturalna witamina C?

Marzena Herka
Witamina C w postaci tabletek jest łatwa do przedawkowania, co praktycznie nie zdarza się w przypadku spożywania tego związku z owoców i warzyw.
Witamina C w postaci tabletek jest łatwa do przedawkowania, co praktycznie nie zdarza się w przypadku spożywania tego związku z owoców i warzyw. natchas/123RF
Witamina C lewoskrętna jest w ostatnich latach reklamowana jako najlepsza na rynku forma tego związku, choć z drugiej strony pojawiają się głosy określające ją jako chwyt marketingowy. Amatorzy lewoskrętnej witaminy C argumentują swoje stanowisko, powołując się na terminy prawdziwości i najczystszej formy kwasu askorbinowego o najlepszym działaniu na organizm. Czy lewoskrętna witamina C to mit? Czym różni się od niej witamina C prawoskrętna?

Spis treści

Czym jest witamina C lewoskrętna?

Witamina C to nazwa kwasu askorbinowego, antyoksydacyjnego związku z grypy kwasów heksuronowych (tj. pochodzących od sześciowęglowych cukrów prostych – ich przykładem jest glukoza).

Cząsteczka witaminy C ma budowę przestrzenną i występuje w dwóch wersjach o identycznych wzorach chemicznych, będących swoimi lustrzanymi odbiciami – są to tzw. izomery przestrzenne w postaci kwasu L-askorbinowego i D-askorbinowego. Tylko ten pierwszy jest aktywny biologicznie w organizmie człowieka, ponieważ jego struktura „pasuje” do związków biorących udział w przemianach metabolicznych.

Sprawdź: Ty też możesz mieć niedobór wit. C, jeśli popełniasz te błędy

Kwas L-askorbinowy bywa mylnie nazywany witaminą C lewoskrętną[/b], ponieważ literą „L” oznacza się w chemii także inny rodzaj podobnych do siebie trójwymiarowych cząsteczek. Są to tzw. izomery optyczne, które różnią się tym, że w badaniu ich roztwory skręcają płaszczyzną światła spolaryzowanego w przeciwną, lewą lub prawą stronę.

Zarówno kwas L-askorbinowy, jak i D-askorbinowy jest optycznie prawoskrętny. Z tego względu zachwalana przez producentów „witamina C lewoskrętna w proszku” czy „kwas L-askorbinowy 1000 g lewoskrętny” to związek, który nie istnieje. Takie nazewnictwo to tylko chwyt marketingowy, który ma na celu podwyższenie sprzedaży produktów.

Sprawdź także:

Jakie działanie ma kwas L-askorbinowy?

Witamina C, czyli kwas L-askorbinowy, jest korzystna dla organizmu ze względu na swoje właściwości antyoksydacyjne. Związek ten jest zaliczany do grupy witamin, ponieważ nie jest wytwarzany w organizmie i musi być pozyskiwany wraz z dietą. Niedobory witaminy C są stosunkowo łatwe do uniknięcia przy codziennym spożywaniu owoców i warzyw, a ich efekty mają dotkliwy wpływ na procesy metaboliczne i prowadzą do niszczenia tkanek.

W organizmie witamina C bierze udział w wielu ważnych procesach, takich m.in.:

  • synteza kolagenu, który jest podstawowym białkiem budulcowym tkanek miękkich, takich jak skóra czy nabłonek naczyń krwionośnych,
  • wytwarzanie białych krwinek,
  • przyswajanie żelaza,
  • obniżanie poziom złego cholesterolu LDL we krwi i ciśnienia krwi,
  • zapobieganie utracie masy kostnej.

Niedobór witaminy C powoduje osłabienie organizmu, trudniejsze gojenie się ran, niedokrwistość na skutek zmniejszonej wchłanialności żelaza, krwawienia dziąseł oraz zwiększa ryzyko nowotworów. Długotrwałe braki (powyżej 70 dni) powodują szkorbut, czyli rozmiękanie dziąseł.

Witamina C – zalecane dawkowanie

Witamina C jest składnikiem diety, który z łatwością można zapewnić w niezbędnych ilościach spożywając różnorodne świeże warzywa i owoce. Zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia zapotrzebowanie dobowe na witaminę C wynosi:

  • dla dzieci – 40-50 mg,
  • dla kobiet – 75 mg, a w okresie laktacji wzrasta do 120 mg,
  • dla mężczyzn – 90 mg.

Większe ilości witaminy C (ok. 200 mg na dobę) powinny spożywać kobiety w ciąży i karmiące, seniorzy, palacze oraz chorzy na cukrzycę, a także osoby regularnie uprawiające sport, szczególnie dyscypliny wytrzymałościowe, takie jak bieganie czy jazda na rowerze.

Przedawkowanie witaminy C jest rzadkością, ponieważ jej nadmiar organizm wydala z potem i moczem. Zażycie ponad 1000 mg kwasu askorbinowego na dobę może wywołać jednak wysypkę i problemy trawienne oraz nasilać działanie niepożądane leków. Długotrwałe przyjmowanie takiej dawki prowadzi do powstawania kamieni nerkowych.

Jak wynika z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Otago w Nowej Zelandii, wchłanialność witaminy C pochodzącej z naturalnych źródeł i syntetycznej jest podobna.

Naukowcy zalecają jednak dostarczanie jej z pożywienia, gdyż wtedy przyswajane są również inne ważne mikroelementy i związki antyoksydacyjne. Wyniki badań opublikowanych w American Journal of Clinical Nutrition z użyciem kiwi wskazują natomiast, że naturalnie występujący kwas askorbinowy dłużej utrzymuje się w organizmie, a substancje zawarte w owocu zwiększają jego przyswajalność. Lepiej więc przyjmować witaminę C w posiłkach, a nie w tabletkach.

Najlepsze źródła witaminy C

Witamina C występuje w różnorodnych pokarmach, przede wszystkim w świeżych warzywach i owocach. Kwas askorbinowy jest wrażliwy na utlenianie, dlatego zawierające go owoce i warzywa warto spożywać w postaci surowej, obierać bezpośrednio przed podaniem i ograniczać ich ekspozycję na światło. Produkty o wysokiej zawartości witaminy C to:

  • owoce dzikiej róży – 250-800 mg,
  • natka pietruszki – 269 mg,
  • porzeczka czarna – 150-300 mg,
  • papryka czerwona – 125-200 mg,
  • brokuły – 65-150 mg,
  • brukselka – 65-145 mg,
  • kalarepa – 70-100 mg,
  • truskawki – 46-90 mg,
  • kiwi – 84 mg,
  • szpinak – 40-84 mg,
  • grejpfrut – 30-70 mg,
  • kalafior – 37-70 mg,
  • kapusta – 35-70 mg,
  • porzeczki czerwone – 26-63 mg,
  • pomelo – 61 mg,
  • cytryna – 40-60 mg,
  • pomarańcza – 30-50 mg,
  • agrest – 25-40 mg,
  • maliny – 19-37 mg,
  • cykoria – 6-33 mg,
  • pomidor – 5-33 mg,
  • fasolka szparagowa – 25-30 mg,
  • mandarynki – 27 mg,
  • rzodkiewka – 25 mg,
  • jabłko – 0,5-20 mg,
  • banan – 7-14 mg,
  • ziemniaki młode – 20-33 mg,
  • ziemniaki zimowe – 7-8 mg.

ZOBACZ: Czy witamina C leczy raka?

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia