Garam masala – naturalna mieszanka przypraw na infekcje i nie tylko. Poznaj jej właściwości

Garam masala to azjatycka mieszanka mielonych przypraw korzennych, która pochodzi z południa kontynentu i jest popularna w kuchniach krajów takich, jak Indie, Pakistan, Bangladesz i Nepal, a ponadto na Sri Lance i Karaibach.

Skład garam masala jest różny w zależności od regionu i kucharza, jednak do podstawowych przypraw wchodzących w skład mieszanki należą:

• kardamon,

• cynamon,

• kmin rzymski,

• goździki,

• czarny lub biały pieprz.

Często w mieszance garam masala jest ponad 10 przypraw, a dodatkowo mogą to być:

• koper włoski,

• indyjskie liście laurowe,

• kwiat muszkatołowy,

• nasiona kolendry,

• czerwone chili,

• kminek,

• imbir,

• sól.

W niektórych przepisach garam masala jest pastą np. z dodatkiem octu i mleczka kokosowego. Są też mieszanki zawierające orzechy, cebulę lub czosnek, a także przyprawy typu anyż gwiaździsty albo asafetyda.

Garam masala ma cenne właściwości zdrowotne, zwłaszcza stosowana w oryginalnie wysokim stężeniu w potrawach. W tradycyjnej medycynie indyjskiej (Ajurwedzie) mieszance przypisuje się działanie rozgrzewające, co potwierdzają współczesne badania.

Przyprawa garam masala:

• działa antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie,

• stymuluje krążenie krwi, metabolizm, spalanie kalorii i produkcję ciepła, ograniczając tuczące działanie tłuszczów,

• pobudza apetyt,

• wspomaga trawienie, m.in. stymulując wydzielanie soku żołądkowego i żółci,

• przyspiesza pasaż jelitowy,

• zapobiega nadkwasocie,

• działa wiatropędnie, zmniejszając wzdęcia,

• ogranicza procesy gnilne w jelicie, a co za tym idzie – produkcję toksyn,

• zmniejsza utlenianie tłuszczów i cholesterolu, co pomaga zmniejszać ryzyko rozwoju miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych,

• zwiększa poziomu enzymów detoksyfikacyjnych,

• hamuje procesy rakowe zachodzące m.in. w jelicie i wątrobie, w badaniach zmniejszała też guzy u zwierząt,

• wspomaga sprawność mózgu,

• składniki przyprawy takie, jak goździki i kardamon, odświeżają oddech.

Warto docenić też dobroczynne właściwości głównych składników garam masala. Działanie ich dobroczynnych związków nasila piperyna, substancja aktywna pieprzu.

1. Cynamon pomaga stabilizować poziom glukozy we krwi, zwłaszcza zapobiegać jego skokom po posiłkach z węglowodanami. Działa nie tylko przeciwcukrzycowo, ale też ochronnie w stosunku do chorób neurologicznych takich, jak alzheimer czy parkinson. Obniża lipidy we krwi i zwalcza bakterie. Ma najsilniejsze właściwości antyrodnikowe w mieszance.

2. Goździki to przyprawa, która w garam masala jest składnikiem wykazującym najsilniejsze działanie antybakteryjne przeciwko Gram- dodatnimi i G-ujemnym bakteriom, w tym Helicobacter pylori przyczyniającym się do wrzodów i raka żołądka. Wspomagają także wątrobę, mogą regulować poziom glukozy i wspierać masę kostną.

3. Kardamon działa moczopędnie i może obniżać ciśnienie krwi, pomaga zwalczać komórki raka i bakterie chorobotwórcze, w tym w jamie ustnej. Jest skuteczny m.in. w stosunku do E. coli, Staphylococcus i Campylobacter, a także odporne na leki szczepy drożdży Candida. Wspomaga oddychanie i zdrowie wątroby. Podnosi nastrój i hamuje stres oksydacyjny.

4. Kmin rzymski wspiera utratę wagi, poprawia glikemię i lipidogram, hamuje objawy jelita drażliwego, wspomaga reakcję na stres i wspomaga pamięć. Zwalcza bakterie i pasożyty w organizmie.

W Ajurwedzie garam masala jest stosowana w celu podniesienia temperatury ciała przy leczeniu przeziębienia i grypy, co usprawnia działanie układu odpornościowego w zwalczaniu patogenów. Działa nie tylko rozgrzewająco, bo olejki eteryczne z przypraw mają też działanie hamujące aktywność i niszczące drobnoustroje chorobotwórcze.

Składniki mieszanki wspierają układ odpornościowy i łagodząc objawy przeziębienia. Dodana np. do herbaty pomaga łagodzić kaszel, zmniejszając ilość flegmy w układzie oddechowym i ułatwiając jej odkrztuszanie. Aby przygotować prosty masala chai, zaparz porcję czarnej herbaty w 1/2 szkl. wody, zagotuj 1/2 szkl. mleka z łyżeczką przyprawy i połącz składniki.

Przyprawy mają też udowodnione działanie przeciwwirusowe, np. goździki są skuteczne przeciw wirusom m.in. grypy (H7N3) czy opryszczki, podobnie jak cynamon i anyż gwiazdkowaty (w stosunku do opryszczki, grypy, koronawirusów). Często obecna w miksie papryka chili nasila odpowiedź immunologiczną na infekcję. Natomiast kardamon ma udowodnione działanie hamujące nadmierne wydzielanie cytokin i zbyt nasilone infekcje wirusowe przebiegające z gorączką.

Ze względu na swój bogaty smak, garam masala stosowana jest tradycyjnie do gotowania dań jednogarnkowych takich, jak curry, dal z soczewicą oraz zup, a ponadto do marynowania mięsa i warzyw, zwłaszcza do nacierania przed pieczeniem.

Garam masala pasuje zwłaszcza do jasnego mięsa, np. kurczaka i ryb o białym mięsie, a także ryżu, ziemniaków, kalafiora czy warzyw korzeniowych, a także mieszanek z innymi rodzajami. Można także dodać go do mąki pszennej podczas robienia domowego placka – chlebka naan.

Dodatek garam masala do mięsa ogranicza utlenianie zawartych w nim kwasów tłuszczowych, co udowodniono w badaniu, wskazując na najsilniej działający składnik mieszanki w postaci goździków. Miks stosowany w zwyczajowej ilości hamował powstawanie zjełczałego zapachu i smaku w mielonej wołowinie, którą poddano obróbce termicznej.

W wielu tradycyjnych przepisach garam masala praży się na małym ogniu na początku przygotowania potrawy, by wydobyć aromat przypraw. Często zalecanym krokiem jest także mielenie tych przypraw po wystudzeniu. Najkorzystniejsze jest jednak dodanie gotowych, zmielonych przypraw na końcu, by ich cenne składniki nie uległy rozkładowi z powodu wysokiej temperatury. Dzięki temu zachowają więcej korzystnych właściwości.

Przeciwwskazaniem do sięganie po garam masala jest alergia na jakikolwiek składnik stosowany w mieszance. Jeżeli jest on nieznany, osoba uczulona na przyprawy mogące wchodzić w skład miksu nie powinna sięgać po zawierające go danie.

Dla bardzo wrażliwych osób szkodliwą reakcję mogą wywołać także pozostałości produktów alergennych stosowanych w zakładzie produkcyjnym, które w przypadku wschodnich importerów mogą nie być podane.

Mieszanki garam masala w postaci produktu oryginalnie pakowanego w kraju produkcji powinny być dobrej jakości i pochodzić od sprawdzonych wytwórców. Powodem są m.in. często problemy z higieną. Dla pewności, a także w celu rozwinięcia smaku, przyprawę warto stosować do dań gotowanych czy poddanych innej obróbce cieplnej.

Oprócz garam masala polecane są też inne naturalne przyprawy wspomagające leczenie infekcji oddechowych, m.in. curry, którego najbardziej popularną postacią w Polsce jest żółty proszek. Choć stosuje się ją do podobnych dań, to całkiem inna mieszanka, którą odróżnia zawartość mielonego kłącza kurkumy.

Wartościowym uzupełnieniem diety chroniącej przed infekcjami oddechowymi oraz ich konsekwencjami są też inne przyprawy spożywane jako dodatek do potraw i napojów, zwłaszcza ciepłych – najczęściej herbaty i kawy.

Do składników, które mogą wspomogą organizm także w walce z objawami sezonowych zakażeń są m.in. świeży i sproszkowany imbir oraz kurkuma, a także pieprz cayenne lub inny rodzaj albo postać suszonej papryki chili. Wiele w wymienianych tu przypraw wchodzi w skład ogólnie znanego żółtego curry w proszku, a także różnego rodzaju gotowych past pod tą nazwą, które warto stosować dla uzyskania oryginalnego smaku.

Źródła:

• Garam masala Britannica

• Garam Masala Benefits Digestion, Immunity and More Dr. Axe

• Evaluation of antioxidant and antimicrobial activities of Garam Masala, an Indian spice blend, and its’ components In Vitro Der Pharmacia Lettre