Spis treści
Jak smakuje jujube, inaczej głożyna pospolita albo chiński daktyl?
Jujube to owoce jujuby pospolitej (Ziziphus jujuba), które mają łagodny, słodki, ale bogaty smak z miodowymi nutami. Może przypominać jabłka, choć roślina nie jest z nim spokrewniona. Miąższ owoców jest jasny i nieco mączysty, okryty cienką czerwoną skórką.
Owoce jujuby znane także jako głożyna pospolita dostępne są w postaci suszonej, głównie importowane z Chin, gdzie noszą nazwę da zao. Wśród popularnych określeń tych bakalii pojawia się także czerwony daktyl chiński. Roślina należy do rodziny szakłakowatych i jest spokrewniona m.in. z howenią słodką. Jej owoce likwidują kaca i ochotę na alkohol.
Owoc jujuby był jedzony i stosowany w Azji jako tradycyjny środek leczniczy od tysięcy lat. Występuje w odmianach o owocach okrągłych i przypominających gruszkę, może mieć wielkość wiśni albo dużej śliwki. Posiada cenne właściwości zdrowotne, z powodu których warto włączyć je do codziennej diety.
Czy czerwone daktyle są zdrowe? Właściwości
Czerwone daktyle to owoce znane z właściwości zdrowotnych i dostępne nawet w postaci sproszkowanej jako suplement diety. Powodem jest ich wysoka wartość odżywcza, w tym zawartość cennych mikroelementów i witamin, a także działanie wspierające organizm.
Według bazy danych USDA porcja 100 g (ok. 3 szt.) czerwonych daktyli chińskich zawiera:
217 mg potasu,
63 mg wapnia,
5 mg żelaza,
0,39 mg cynku,
0,23 mg miedzi,
31 mg manganu,
218 mg wit. C.
Daktyle chińskie mają podobną kaloryczność do rodzynek (299 kcal) i prawdziwych daktyli, czyli owoców palmy (281,5 kcal). W 100 g suszonych owoców głożyny zapewnia 281 kcal, 72,5 g węglowodanów, 4,7 g białka, 0,5 tłuszczu i aż 6 g błonnika.
Czerwony daktyl zawiera sporo najzdrowszych związków należących do błonnika rozpuszczalnego w wodzie, w tym polisacharydów. W kontakcie z wodą zwiększają one swoją objętość i zamienia się w ochronny i odżywczy żel, który wspiera układ pokarmowy.
W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej doceniano zwłaszcza działanie uspokajające, odżywiające krew oraz wzmacniające śledzionę i żołądek owoców jujuby. Jest w tym wiele mądrości, co nie dziwi, gdyż zastosowanie kolejnych surowców w TCM wciąż zyskują potwierdzenie w badaniach.
Owoc jujuby obfituje także antyoksydanty takie, jak flawonoidy czy triterpeny.
Najbardziej obficie w chińskich daktylach występują polisacharydy, które mają wysoką aktywność biologiczną i niską toksyczność, wykazując właściwości antyrakowe, obniżające lipidy we krwi i ochronne dla wątroby. To ostatnie działanie mają także triterpeny. Tak, jak wymienione związki, również kwasy fenolowe mają potencjalne działanie lecznicze w przypadku uszkodzeń wątroby oraz chroniące skórę. Inna ważna grupa antyoksydantów w owocach jujuby to alkaloidy, które mają aktywność przeciwwirusową, antybakteryjną i hamującą neurotoksyczne działanie związków na mózg.
Zastosowanie czerwonych daktyli to zwłaszcza wspomaganie leczenia chorób: neurologicznych, sercowo-naczyniowych, nowotworowych (w stosunku do komórek raka jajnika, szyjki macicy, piersi, wątroby, jelita grubego i skóry), a także dotyczących wątroby, żołądka i jelit, stanów zapalnych, zakażeń, zespołu metabolicznego oraz otyłości.
Chińskie daktyle działają korzystnie przy stresie, demencji, problemach z trawieniem, zatruciu metalami ciężkimi, stanach zapalnych jelit i zatwardzeniu. Wspierają układ odpornościowy, przy czym oprócz wspomnianych polisacharydów ważną rolę w zwiększaniu liczby komórek immunologicznych odgrywają ligniny.
W badaniu klinicznym z udziałem osób z zespołem metabolicznym, przeprowadzonych przez naukowców z Iranu i Iraku, spożywanie 30 g sproszkowanych owoców jujuby w dwóch porcjach (o 10 i 16) przyczyniło się do poprawy ważnych parametrów:
obwód pasa zmniejszył się o 3,98 cm, podczas gdy w grupie placebo było to średnio 0,51 cm,
poziom trójglicerydów (TG) we krwi spadł o 24.96 mg/dl, a pod wpływem placebo spadek wyniósł tylko 0,73 mg/dl,
stężenie „dobrego” cholesterolu HDL wzrosło o 2,83 mg/dl, a bez przyjmowania owoców zwiększyło się o 0,40 mg/dl.
Dzienna porcja jujuby to zwykle 3 owoce, choć według niektórych źródeł dla zwiększenia korzyści można zjadać do 5-10 szt. na dobę.
Jak spożywać czerwone daktyle?
Czerwone daktyle można jeść jak owoce suszone na przekąskę, a także dodawać je do deserów, płatków zbożowych, jogurtów, a także sałatek owocowych, jak i wytrawnych oraz mięs.
Jujubę dodaje się także do zup oraz herbaty i właśnie ten sposób spożywania jest jednym z najbardziej popularnych, choć niektórzy dodają owoce także do kawy. Przygotowuje się także herbatkę z samych owoców, która jest szczególnie polecana w przypadku zaparć.
Owoce głożyny można też namoczyć w wodzie i zmiksować, po czym stosować jako zdrowy środek słodzący. W potrawach częste są połączenia owoców z jagodami goji, kaki, cytrusy, imbirem, cynamonem, kokosem, orzechami czy czekoladą.
Głożyna pospolita – środki ostrożności i przeciwwskazania
Jednym z tradycyjnych zastosowań daktyli chińskich jest wykorzystanie jego działania rozwalniającego. Właśnie z takim efektem związane są objawy niepożądane, jakie mogą pojawić się w przypadku spożycia ich w nadmiernej ilości.
Daktyl chiński jest produktem spożywczym i do jego jedzenia nie ma wielu przeciwwskazań. Mogą one dotyczyć leków. Ze względu na możliwe interakcje owoców jujuby nie należy łączyć z antydepresantami takimi, jak wenlafaksyna i inne leki z grupy SNRI (inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny). Może także niebezpiecznie nasilać działanie leków przeciwdrgawkowych stosowanych w padaczce takich, jak karbamazepina, fenobarbital i fenytoina.
Ze względu na azjatyckie pochodzenie owoców i przypadki nieprzestrzegania tam zaleceń odnośnie higieny i zanieczyszczeń warto kupować je od sprawdzonych firm. Najlepsze są w wersji ekologicznej, bo takie również są dostępne w sklepach z tzw. zdrową żywnością, w tym internetowych, oraz niektórych hipermarketach.
Źródła:
