Spis treści
Czym są probiotyczne bakterie i jak wpływają na zdrowie?
Probiotyki to żywe drobnoustroje, które spożywamy wraz z fermentowaną żywnością i specjalnymi suplementami diety. Według ścisłej definicji to natomiast szczepy drobnoustrojów, których przyjmowanie w odpowiednich ilościach wpływa korzystnie na zdrowie dzięki oddziaływaniu na mikroflorę przewodu pokarmowego.
Do probiotyków należą przede wszystkim bakterie kwasu mlekowego, głównie rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, ale także niektóre grzyby, jak np. drożdże Saccharomyces boulardii.
Co dają nam probiotyki?
- wspomagają trawienie i regulują perystaltykę jelit,
- zwiększają przyswajalność substancji odżywczych,
- wytwarzają ważne związki, m.in. witaminy z grupy B, wit. K, niektóre aminokwasy,
- produkują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które odżywiają kosmki jelitowe,
- wypierają patogeny,
- wytwarzają substancje grzybobójcze i bakteriobójcze,
- wzmacniają odporność m.in. poprzez wspieranie detoksykacji organizmu i bezpośredni wpływ na komórki układu immunologicznego,
- wykazują działanie przeciwnowotworowe,
- łagodzą objawy chorób autoimmunologicznych,
- wspomagają regulację nastroju, apetytu i masy ciała.
Zobacz też:
Komunikacja na osi mózg-jelito
Nasz mózg i jelita kontaktują się na różne sposoby. Układ pokarmowy wyposażony jest w oddzielny układ nerwowy i utrzymuje łączność z tym centralnym, lecz sygnały pomiędzy nimi przekazywane są również za pomocą związków chemicznych – także tych produkowanych przez bakterie jelitowe.
Naukowcy są pewni, że złożony związek układu pokarmowego z nerwowym to długo poszukiwane brakujące ogniwo w procesie rozwoju depresji i chorób układu nerwowego. Dziś wiemy jednak, że łącząca je oś mózgowo-jelitowa to nie tylko sieć komórek nerwowych, ale też sprawna komunikacja w obie strony z udziałem hormonów, neuroprzekaźników, komórek odpornościowych i rozmaitych produktów metabolizmu.
Jednym z chemicznych przekaźników nerwowych produkowanych w jelicie jest serotonina – związek nazywany też hormonem szczęścia, który bierze udział w regulacji nastroju, apetytu, cyklu snu i czuwania, zdolności kognitywnych (uczenie się, pamięć) czy rozmaitych procesów w ciele, m.in. rozszerzalności naczyń krwionośnych czy procesu krzepnięcia.
Z jelita grubego pochodzi aż 95 proc. serotoniny w organizmie, a udział w tym ma obecna tam mikroflora.
Mikroorganizmy wytwarzają ponadto inne neuroprzekaźniki, m.in. acetylocholinę, melatoninę czy kwas gamma-aminomasłowy, czyli GABA. Odpowiedni poziom tego ostatniego umożliwia radzenie sobie z lękami i nerwicami, a jego podniesienie za pomocą suplementacji odpowiednich bakterii probiotycznych pomaga zredukować napięcie i stany depresyjne.
Substancje wpływające na biochemię mózgu powstają także w procesie rozkładu aminokwasów, kwasów żółciowych, a przede wszystkim związków błonnikowych. Produkty tych ostatnich reakcji, takie jak kwas masłowy czy propionowy, nie tylko odżywiają komórki nabłonka jelitowego, ale też redukują apetyt i ilość energii przyjmowanej z pożywieniem.
Dowiedz się więcej na temat:
Mikroflora jelitowa a stan zapalny w organizmie
W jelicie znajduje się około 70 proc. wszystkich komórek odpornościowych organizmu, które wpływają na nasilenie stanu zapalnego w organizmie. Podstawowy mechanizm tego działania to regulacja przepuszczalności jelit, a więc wpływ na to, jakie składniki przechodzą z treści pokarmowej do krwiobiegu.
W sytuacji, gdy mikroflora jelita jest zaburzona, dochodzi do uszkodzenia ochronnej bariery, jaką korzystne bakterie tworzą wokół kosmków jelitowych, oraz rozszczelnienia ich nabłonka. Umożliwia to przedostawanie się do krwi nie tylko drobnoustrojów i prozapalnych toksyn (m.in. produkowanych przez niektóre gatunki lipopolisacharydów, w skrócie LPS), ale też substancji obcych, które są traktowane przez układ odpornościowy jako alergeny i uruchamiają mechanizm alergii pokarmowej.
Stan zapalny związany wraz z wysokim poziomem lipopolisacharydów we krwi skojarzono z szeregiem zaburzeń pracy mózgu, m.in. ciężką depresją, demencją i schizofrenią.
Ponieważ probiotyczne drobnoustroje w efektywny sposób gaszą stan zapalny, redukują powstałe na jego tle objawy stresu, a także nasilenie lęków i stanów depresyjnych.
Przeczytaj również na temat:
Psychobiotyki, czyli korzystne bakterie dla mózgu – sprawdzone gatunki i szczepy
Stan mikroflory jelitowej ma znaczący wpływ na układ nerwowy, zmieniając jej skład można więc doprowadzić do poprawy kondycji psychicznej – zwłaszcza w przypadku problemów występujących na tle zapalnym. W tym celu coraz częściej stosowane są psychobiotyki – korzystne dla psychiki bakterie probiotyczne.
W jednym z badań z udziałem osób z zespołem jelita drażliwego i łagodną bądź umiarkowaną nerwicą lub depresją objawy tych zaburzeń uległy znaczącej poprawie w wyniku przyjmowania przez 6 tygodni bakterii Bifidobacterium longum NCC3001.
W innym eksperymencie skuteczne było stosowanie szczepów Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei i Bifidobacterium bifidum. Prac, w których poprawę stanu psychicznego uzyskano za pomocą ogólnie dostępnych probiotyków, jest całkiem sporo.
Zbadano też jednak konkretne szczepy bakterii, które wykazały szczególnie wysoką skuteczność. Są to:
- Bifidobacterium longum Rosell-175,
- Lactobacillus helveticus Rosell-52,
- Lactobacillus casei Shirota,
- Lactobacillus Plantarum 299v,
- Bifidobacterium longum subsp. infantis 35624.
Warto pamiętać, że dla psychiki korzystne jest ponadto regularne spożywanie produktów prebiotycznych, czyli zapewniających prebiotyki – składniki odżywiające probiotyczną mikroflorę. Polecane są naturalne produkty roślinne obfitujące w związki zaliczane do rozpuszczalnego błonnika, takie jak pełne ziarna zbóż, nasiona, owoce i warzywa.
Nie bez też jest ponadto regularne spożywanie produktów fermentowanych, nawet tych pasteryzowanych, jak jogurty, czy gotowanych i pieczonych (żurek, barszcz i chleb na zakwasie).
Choć z definicji probiotyki to organizmy żywe, badania dowodzą, że kontakt z nimi przynosi korzyści zdrowotne nawet wtedy, gdy nie są już aktywne. Wykazano to m.in. w przypadku jednego ze szczepów bakterii Lactobacillus paracasei, która nawet po unieczynnieniu wykazuje działanie przeciwzapalne i wspiera zdrowie jelit.
Co prawda są to wyniki wstępnych prac z udziałem zwierząt, wkrótce z pewnością zostaną powiązane ze zjawiskiem prozdrowotnego działania na ciało i umysł wszelkich fermentowanych napojów mlecznych, a nie tylko specjalnych produktów.
Sprawdź najbardziej polecane probiotyczne produkty spożywcze!
Naturalne probiotyki – 10 produktów, które hamują stan zapal...
ZOBACZ: Probiotyki ważnym elementem diety
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
Dzieje się w Polsce i na świecie – czytaj na i.pl
Polecane oferty
kup teraz

Reserved - Sukienka maxi z koronką - Czarny
Sukienka maxi z koronką
kup teraz

Reserved - Sukienka midi z wiskozy - Różowy
Sukienka midi z wiskozy
kup teraz

Reserved - Sukienka z autorskim printem - Wielobarwny
Sukienka z autorskim printem
kup teraz

Reserved - Sukienka na jedno ramię - Niebieski
Sukienka na jedno ramię
kup teraz

Reserved - Sukienka ze strukturalnej dzianiny - Turkusowy
Sukienka ze strukturalnej dzianiny
iPolitycznie - Ustawa o wyrównywaniu szans w przygotowaniu - skrót