Co pomaga na słuch? Te witaminy i składniki suplementów diety wspierają słyszenie. Zobacz, co jeść na poprawę słuchu i jaką stosować dietę

Dobry słuch to w dużej mierze zasługa zdrowej diety, zwłaszcza stosowanej w dojrzałym wieku. Jak udowodniono, stosujące ją osoby rzadziej mają ubytki słuchu niż te, które odżywiają się w mniej prawidłowy sposób. Wykazała to przed kilku laty analiza danych ponad 3 tys. kobiet biorących udział w badaniu Brigham and Women's Hospital.

Gdy porównano czułość słuchu na jego początku i po upływie 3 lat, u pań stosujących dobrą dietę wysokoczęstotliwościowy ubytek słuchu był o 25 proc. mniejszy. To właśnie od gorszego słyszenia wysokich tonów najczęściej zaczyna rozwijać się niedosłuch. Zdrowsza dieta oznaczała także o 30 proc. niższe prawdopodobieństwo złego odbioru dźwięków o średniej częstotliwości.

Sprawdź: Słyszę, ale nie rozumiem. Jak objawia się niedosłuch?

Podobne wnioski wysnuli już wcześniej naukowcy analizujący dane z badania kobiet Nurses Healthy Study II, przy czym korzystne dla dobrego słyszenia były dieta śródziemnomorska, DASH i harwardzka.

Poprawę słuchu często można zyskać dzięki zwiększeniu spożycia określonych związków odżywczych, choć oczywiście nie w każdym przypadku, bo wiele problemów ma podłoże genetyczne. Do najważniejszych składników diety należą przeciwutleniacze, które redukują stres oksydacyjny prowadzący do uszkodzeń w komórkach i tkankach oraz do rozwoju stanu zapalnego.

Czytaj: Jak szkodzi nam hałas? Wyjaśniamy, jak głośne dźwięki wpływają na słuch i zdrowie oraz jak chronić się przed konsekwencjami

W składniki antyoksydacyjne, a także w witaminy i związki mineralne kluczowe dla zdrowego słuchu, mają produkty zawarte we wspomnianych wcześniej dietach:

• dieta w stylu śródziemnomorskim – jest uznawana za najzdrowszą znaną dietę, a bazuje na produktach takich, jak warzywa, owoce, orzechy, pełne ziarna zbóż, nasiona roślin strączkowych i oliwa z oliwek, uwzględniając też spożycie ryb i umiarkowanych ilości wina,
• dieta DASH – menu przeciw nadciśnieniu oparte na tym śródziemnomorskim, które kładzie nacisk na warzywa, owoce, orzechy, chude mięso i niskotłuszczowy nabiał, ograniczając spożycie soli i sodu, cukru oraz tłuszczu; jadłospisy DASH oferuje za darmo serwis Dieta NFZ,
• zdrowa dieta według wskaźnika AHEI-2010 opracowanego przez Uniwersytet Harvarda – jej zadaniem jest ochrona przed rozwojem chorób przewlekłych, a podstawę stanowią warzywa, owoce, orzechy i pełne ziarna zbóż; limituje się spożycie cukru, soli i tłuszczów zwierzęcych.

W jaki sposób dieta może chronić lub poprawiać słuch? Ma to związek z łagodzeniem stanu zapalnego m.in. w naczyniach krwionośnych. To od układu krążenia zależy bowiem prawidłowe dotlenienie narządów, w tym ucha wewnętrznego. Jest bardzo wrażliwe na zmiany poziomu tlenu w krwi, działanie związków prozapalnych i wysokiego ciśnienia.

Ubytek słuchu nie zawsze ma związek z niedoborami w diecie, jednak w wielu przypadkach uzupełnienie poziomu kluczowych składników odżywczych może go ograniczyć, a także spowolnić jego pogłębianie się. Należą do nich zwłaszcza niektóre witaminy z grupy B i te antyoksydacyjne, a ponadto określone związki mineralne.

Składniki istotne dla ochrony i wspomagania słuchu warto dostarczać sobie z codziennymi posiłkami. Te komponowane według zaleceń polecanych wyżej diet mają ich pod dostatkiem, jednak w przypadku stwierdzonych niedoborów lub jadłospisu ubogiego w określone produkty można przyjmować je w postaci suplementów diety.

Te witaminy i składniki suplementów diety wspierają słuch:

• Witamina B9 – kwas foliowy (a w postaci naturalnej – foliany) pomaga obniżyć we krwi podwyższony poziom homocysteiny. Jest on czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy i chorób układu sercowo-naczyniowego, które przyczyniają się do powstawania ubytków słuchu związanych z wiekiem. Chroni również naczynia krwionośne w uchu wewnętrznym, pomagając przy nagłej głuchocie i szumach usznych. Niedobór ogranicza słyszenie zwłaszcza wysokich dźwięków. Udowodniono ponadto, że suplementacja diety witaminą B9 pomaga spowalniać postęp zaburzeń słyszenia częstotliwości ludzkiej mowy.
• Witamina B12 – niedobór krwiotwórczej kobalaminy jest szkodliwy dla układu nerwowego, w również nerwu słuchowego. Wiąże się go z degeneracją wypustek komórek nerwowych i ich demielinizacją (utratą warstwy izolującej impulsy nerwowe) i obumieraniem. Uzupełnienie poziomu witaminy, której często brakuje w dietach roślinnych, pomaga także przy szumach usznych i zaburzeniach równowagi.
• Żelazo – niedobór żelaza, który jest częstą przyczyną anemii, przyczynia się do niedotlenienia narządu słuchu, a także kruchości obecnych tam włosków, które pełnią rolę czujników akustycznych i równowagi. Ich uszkodzenie następuje najczęściej pod wpływem hałasu, prowadząc do niedosłuchu, a nawet głuchoty.
• Magnez – pomaga chronić delikatne włoski słuchowe przed uszkodzeniami, zwłaszcza spowodowanymi przez hałas i ciśnienie. Niedobór tego pierwiastka prowadzi do ich stopniowej utraty, a także niedokrwienia w uchu wewnętrznym. Do jego wchłaniania niezbędna jest witamina B6.
• Cynk – ten pierwiastek jest niezbędny do regeneracji komórek, a także ochrony przed infekcjami. Jego niedobór występuje w parze z szumami usznym i nagłym niedosłuchu. Jest to inaczej nagła głuchota idiopatyczna, która następuje bez wyraźnej przyczyny i jest najczęstszym typem utraty słuchu – dotyczy niemal co czwartej osoby w wieku powyżej 65 lat.
• Potas – jest kluczowy w regulacji gospodarki płynami w organizmie, w tym w uchu wewnętrznym, gdzie następuje przełożenie bodźców słuchowych na impulsy elektryczne układu nerwowego. Chroni też włoski słuchowe. Wyższy poziom w organizmie to mniejsze ryzyko ubytków słuchu i szumów usznych, pomaga też w przypadku niedosłuchu spowodowanego dużymi dawkami salicylanów.
• Kwasy omega-3 – kwasy tłuszczowe z tej grupy to ochronne antyoksydanty, które w zwiększonych ilościach stanowią też składnik tkanki nerwowej. Ich odpowiednie spożycie chroni przed powstawaniem ubytków słuchu, które związane są z procesami starzenia organizmu.

Zobacz też: Szumy uszne to obecnie częstszy problem. Przyczyną jest m.in. przejście COVID-19. Jak leczyć ten problem?

W diecie wspierającej słuch nie może zabraknąć także witamin A i E, jednak składniki te można i warto przyjmować z żywności. W naturalnej postaci i stężeniu są całkowicie bezpieczne dla zdrowia, czego nie można do końca powiedzieć o suplementach diety. Zwykle zawierają one syntetyczne postaci tych składników, często w nadmiernych dawkach. Jeśli już sięgać po preparaty z tymi witaminami, to warto wybierać po te złożone z olejów roślinnych, które są naturalnymi źródłami beta-karotenu (prowitamina A) i tokoferolu.