Wapno na alergię nie działa. Ten popularny suplement sprawdzi się w innych zastosowaniach. Jakie związki wapnia są najlepiej przyswajalne?

Wapno w kontekście odżywiania to nazwa suplementu diety dostarczającego wapń – niezbędny składnik mineralny, który wspomaga leczenie chorób i łagodzenie ich objawów.

Związki wapnia przyjmowane są m.in. w celu:

• poprawienia mineralizacji kości, m.in. w osteopenii i osteoporozie(również w prewencji rozwoju tych chorób), jak również zębów,
• zobojętniania soku żołądkowego w przypadku nadkwasoty i kwaśnego refluksu żołądkowo-przełykowego,
• uzupełnienia diety w wapń przy zwiększonym zapotrzebowania na ten pierwiastek, np. w okresie wzrostu dziecka albo u kobiety w ciąży lub karmiącej, gdy wraz z dietą nie można dostarczyć wystarczających jego ilości,
• u osób narażonych na niedobory wapnia m.in. w związku ze stosowaniem diety bezmlecznej (np. bezlaktozowej, wegańskiej, zaleconej w skazie białkowej), gdy nie można pokryć zapotrzebowania dawkami zawartymi w żywności,
• w leczeniu krzywicy u dzieci.

Czytaj także: O tej porze wapń działa najlepiej, o innej może zwiększać ryzyko sercowe

Potwierdzona skuteczność dotyczy zastosowań takich jak m.in.:

• niestrawność (dyspepsja),
• hipokalcemia (zbyt niski poziom wapnia we krwi),
• hiperkaliemia (zbyt wysoki poziom potasu we krwi),
• hiperfosfatemia (zbyt wysoki poziom fosforu we krwi, np. w niewydolności nerek).

Zwiększone spożycie wapnia może być skuteczne m.in. w przypadkach takich jak:

• nadmierna utrata wapnia z organizmu wskutek przyjmowania kortykosterydów,
• zbyt wysoki poziom hormonu PTH wydzielanego przez przytarczyce (parathormonu),
• nasilone objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS),
• zwiększone ryzyko rozwoju raka jelita grubego i odbytu,
• fluoroza spowodowana nadmiarem fluoru w organizmie,
• stan przedrzucawkowy – komplikacja występująca u kobiet w ciąży z wysokim ciśnieniem krwi i obecnością białka w moczu,
• leczenie krzywicy u dzieci,
• prewencja utraty zębów w starszym wieku.

Wapno na alergię to popularne rozwiązanie, stosowane w niektórych europejskich krajach (a zwłaszcza w byłych krajach socjalistycznych). Jego przyjmowanie ma na celu zmniejszanie objawów alergicznych – zarówno tych skórnych, jak i dotyczących górnych dróg oddechowych. Tymczasem w badaniach klinicznych nie udało się udowodnić skuteczności jego działania. Co więcej, w przypadku zażywania preparatów przeciwalergicznych przyjmowanie wapna ma niekorzystne efekty, ponieważ prowadzi do zmniejszenia przyswajanych dawek tych środków.

Zdaniem lekarzy pogląd o antyalergicznym działaniu wapna, niespotykany w innych częściach świata, ma związek z obecnością wapnia w pierwszych lekach antyhistaminowych stosowanych w alergiach, jednak jego geneza nie jest w pełni znana.

Czy to znaczy, że wapno na alergię nie działa? Tak się składa, że wiele preparatów z wapniem oznaczonych jako wspomagające łagodzenie objawów uczulenia często zawierają jednak składniki, które rzeczywiście mogą być pomocne w takich sytuacjach . Należy do nich m.in. kwercetyna i wyciąg z pachnotki zwyczajnej (Perilla frutescens). W produktach takich pojawia się też rutyna, która ma potwierdzone działanie antyhistaminowe. Dzięki niemu pomaga uszczelniać naczynia krwionośne, łagodząc obrzęk błon śluzowych przy alergicznym nieżycie nosa, a także zmniejszać reakcję uczuleniową skóry.

Wapno musujące to specyficzna postać suplementu z wapniem, przeznaczona do rozpuszczania w wodzie. W procesie tym zachodzi gwałtowna reakcja chemiczna między składnikami takiego preparatu, zwykle węglanem wapnia i kwasem cytrynowym, którą umożliwia środowisko wodne. Dochodzi wtedy do wydzielenia dwutlenku węgla, stąd charakterystyczne musowanie tabletek.

Wapno musujące może też zawierać inne związki wapnia, również w sytuacji, gdy efekt musowania jest zapewniony np. przez węglan potasu czy sodu.

Taką postać suplementu stosuje się ze względu na szybki proces rozpuszczania związków wapnia, które są dzięki temu łatwiejsze do przyjęcia np. przez dzieci czy osoby mające problem z przełykaniem tabletek, a także szybciej przyswajane niż np. te z kapsułek twardych czy tabletek powlekanych.

Zobacz: Te produkty mają więcej wapnia niż mleko.

Wadą wapna musującego jest obecność niekorzystnych substancji dodatkowych, a zwykle są to sztuczne dodatki do żywności: słodziki, substancje aromatyzujące i barwniki, a nawet konserwanty, choć produkt taki ma stabilną postać suchą. W wapnie musującym pojawiają się również dodatki wypełniające, m.in. laktoza czy sorbitol. Związek ten należy do alkoholi wielowodorotlenowych i może powodować dyskomfort jelitowy, lepszy w tej roli jest ew. izomalt.

Warto postawić na preparaty bez sztucznych dodatków słodzących, a przy tym takie, które w roli barwników zawierają naturalne składniki, np. ryboflawinę (wit. B2) czy karoteny, a zamiast aromatów – proszek albo sok owocowy.

Kupując produkt tego typu warto wybrać taki, który zawiera minimum dodatków – a zwłaszcza pozbawiony tych opisanych powyżej. Nie jest to łatwe, dobrze jest jednak pytać w aptekach o tzw. wapno krystaliczne w saszetkach mające w składzie jedynie mleczan wapnia.

Suplementując dietę wapniem za pomocą wapna należy pamiętać, że zalecana dawka tego niezbędnego pierwiastka to 1000-1200 mg dziennie. Ponieważ organizm może przyswoić jednorazowo do 500 mg wapnia, warto wybierać preparaty dostarczające mniejsze jego dawki, a także uwzględnić spożycie tego składnika mineralnego w diecie.

Szczególnie bogatym źródłem wapnia są produkty mleczne, mniejsze ilości zapewniają te roślinne, w których jest on zwykle związany przez tzw. związki antyodżywcze, zmniejszające jego przyswajalność. Istotne ilości wapnia mogą dostarczać też wody mineralne wapniowo-magnezowe, w których pierwiastki te występują w proporcji 2:1.

Przyjmując wapno, należy mieć na uwagę jego spożycie również z innymi suplementami diety zawierającymi wapń, takimi jak np. niektóre środki zobojętniające kwas żołądkowy, stosowane np. przy zgadze, preparaty multiwitaminowe ze składnikami mineralnymi czy produkty wzmacniające kości bądź oznaczone jako przeciwalergiczne.

Nadmierna dzienna dawka wapnia, która może wywoływać działania niepożądane i w związku z tym nie powinna być przekraczana. Maksymalna ilość to 3000-4000 g na dobę, przy czym w przypadku osób dorosłych w wieku 19-50 lat górny tolerowany limit spożycia wapnia to 2500 mg, dla osób mających powyżej 50 lat to 2000 mg, a dla dzieci i młodzieży w wieku 9-18 lat to 3000 mg. Jeszcze inne wskazania dotyczą młodszych dzieci, w których przypadku warto skonsultować się z lekarzem.

Przyjmując wapno należy mieć na uwadze fakt, że zbyt wysokie spożycie wapnia sprzyja powstawaniu kamieni nerkowych. Zaobserwowano też zwiększoną częstotliwość incydentów sercowych, takich jak zawał i wylew, co najprawdopodobniej ma związek ze zbyt niskim poziomem magnezu w organizmie – należy bowiem pamiętać, że pierwiastki te działają antagonistycznie w stosunku do siebie, tj. nadmierna podaż wapnia ogranicza wchłanianie w organizmie magnezu.

Nadmierne spożycie wapnia z suplementów diety może powodować objawy podobne do alergii, takie jak suchość w ustach, nudności, ból brzucha, nieregularna praca serca, dezorientacja, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć. Zbyt duże dawki węglanu wapnia u niektórych przyczyniają się do powstawania zaburzeń jelitowych, m.in. wzdęć i łagodnych zaparć.

Przyjmowanie wapnia w zalecanych dawkach nie powoduje efektów ubocznych, jednak pierwiastek ten wchodzi w interakcje z innymi preparatami i lekami. Dlatego wapna nie należy łączyć z preparatami cynku, żelaza czy litu, bifosfonianami stosowanymi w leczeniu osteoporozy, antybiotykami takimi jak tetracykliny czy chinolony, diuretykami tiazydowymi, a także lekami przyjmowanymi w chorobach serca, tarczycy, cukrzycy czy padaczce. Najlepiej zachować co najmniej 2-godzinną przerwę w przyjmowaniu wyżej opisanych produktów.

Wapna nie należy stosować bez konsultacji z lekarzem w przypadku chorób nerek i serca, sarkoidozy i nowotworów kości.

Związki wapnia (calcium) są dostępne w różnych formach, m.in. klasycznych tabletek, syropów czy tabletek musujących. Te stosowane w suplementach diety (wapnie) to najczęściej:

• węglan wapnia,
• cytrynian wapnia,
• mleczan wapnia,
• glukonian wapnia,
• laktoglukonian wapnia,
• diglicynian wapnia (chelat aminokwasowy)
• pantotenian wapnia,
• mielone muszle ostryg,
• mielony dolomit,
• kompleks mineralny z koralowca Lithothamnion,
• wapń z alg morskich.

Częsty dodatkiem w suplementach z wapniem jest witamina D, która jest składnikiem uczestniczących w procesach przyswajania wapnia w organizmie. Preparaty wspierające stan kości często zawierają też niezbędną dla nich witaminę K.

Stosowane w suplementach diety związki wapnia mają różną zawartość tego składnika (najwięcej, bo ok. 40 proc., ma węglan) oraz różną przyswajalność – za najlepiej biodostępne związki wapnia uznaje się jego chelaty aminokwasowe oraz tańszy cytrynian, który jednak zawiera wagowo tylko ok. 20 proc. wapnia. Mleczan wapnia zawiera ok. 13 proc. tego pierwiastka, a glukonian – 9 procent.

W jednym z badań wykazano, że przyswajalność cytrynianiu wapnia przyjmowanego na pusty żołądek była o 27 proc. wyższa niż w przypadku węglanu wapnia, oraz o 22 procent wyższa wtedy, gdy suplement zażywano podczas posiłku.

A jakie wapno zaleca się dla dzieci? Kupując preparaty w wapniem w jakiejkolwiek postaci przeznaczone do podawania zwłaszcza dzieciom, kobietom w ciąży i alergikom (ale najlepiej też innym osobom) warto wybierać preparaty o jak najmniejszej liczbie dodatków, zwłaszcza tych sztucznych i wypełniających. Warto upewnić się, że w składzie nie występują zwłaszcza słodziki takie jak acesulfam K, sacharyna, cyklaminian, aspartam, a nawet półsyntetyczna sukraloza, barwniki takie jak np. żółcień chinolinowa czy pomarańczowa, konserwanty takie jak kwas benzoesowy czy sztuczne aromaty i substancje smakowe.

Który związek wapnia wybrać? Chociaż pod względem zawartości wapnia najlepszym wyborem wydaje się węglan wapnia, przy jego przyjmowaniu należy uwzględnić fakt, że najlepiej przyswaja się spożywany z jedzeniem, zwłaszcza wtedy, gdy w preparacie nie występują związki o charakterze kwasowym. Cytrynian wapnia może być natomiast przyjmowany na pusty żołądek, nawet przez osoby stosujące leki neutralizujące nadmiar kwasu żołądkowego.

Warto też wiedzieć, że suplementy z wapniem w postaci nieoczyszczonych preparatów z muszli czy innych surowców morskich nie są zalecane z uwagi na możliwą wysoką zawartość toksycznych związków, głównie ołowiu i rtęci. Możliwość występowania niepożądanych składników dotyczy też wapna w postaci minerałów takich jak dolomit. Znacznie bardziej polecane są kompleksy mineralne z wapniem z wodorostów morskich oraz alg chlorella.

companies]620091;autopromocja[/companies]