Hipokalcemia, czyli niedobór wapnia w organizmie – poznaj przyczyny, objawy i leczenie. Czym może grozi hipokalcemia i jak jej zapobiegać?

Agata Siemiaszko
Jednym z objawów hipokalcemii jest zwiększona łamliwość kości.
Jednym z objawów hipokalcemii jest zwiększona łamliwość kości. Ridofranz/GettyImages
Niedobór wapnia w organizmie, czyli hipokalcemia, to bardzo niebezpieczna sytuacja, która w znaczący sposób zaburza funkcjonowanie całego organizmu. Kiedy dochodzi do obniżenia stężenia wapnia w surowicy krwi, mogą wystąpić m.in. zaburzenia pracy serca, drżenie mięśni oraz próchnica. Zwiększa się także ryzyko rozwoju osteoporozy. Powstaje pytanie, jak nie dopuścić do niedoboru tego składnika mineralnego w organizmie. Zobacz, jakie są przyczyny i objawy hipokalcemii oraz poznaj główne źródła wapnia.

Spis treści

Czym jest hipokalcemia?

Prawidłowe stężenie wapnia w surowicy krwi powinno wynosić 2,25-2,75 mmol/l. W momencie, gdy poziom tego składnika mineralnego spada poniżej 2,25 mmol/l rozwija się niebezpieczny stan, nazywany hipokalcemią lub niedoborem wapnia. Szacuje się, że nawet 40 proc. ludzi na świecie może mieć niedobór wapnia w organizmie.

Najczęstsze przyczyny rozwoju hipokalcemii

Przyczyn rozwoju hipokalcemii jest wiele. Najczęściej dochodzi do niej w wyniku zaburzeń wchłaniania, nieprawidłowych nawyków żywieniowych oraz unikania produktów będących źródłem wapnia.

Przyczyną hipokalcemii może być także nieprawidłowa praca przytarczyc, czyli narządów, które wydzielają parathormon – substancję regulującą gospodarkę wapniowo-fosforanową. W wyniku uszkodzenia lub usunięcia przytarczyc dochodzi do zmniejszenia uwalniania wapnia z kości, a tym samym obniżenia jego stężenia we krwi.

Również niedobór witaminy D (cholekalcyferolu) może wywołać hipokalcemię. Dlaczego? Ponieważ odpowiada ona za prawidłowe wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym. Jak dochodzi do niedoboru cholekalcyferolu? Przyczyną może być jego zmniejszona produkcja w skórze na skutek niedoboru światła słonecznego oraz uszkodzenie nerek i wątroby.

Przeczytaj: Jak sprawdzić niedobór witaminy D3? Zobacz normy badania i dowiedz się, jak szybko podnieść jej poziom w organizmie.

Dodatkowo ryzyko hipokalcemii zwiększają leki stosowane na nadciśnienie, które wykazują działanie moczopędne i nasilają wydalanie wapnia z organizmu.

Wśród innych przyczyn niedoboru wapnia w surowicy krwi wymienia się:

  • zaburzenia hormonalne,
  • ostre zapalenie trzustki,
  • hiperfosfatemia, czyli podwyższone stężenie fosforu w organizmie,
  • zaburzenia pracy tarczycy,
  • zaburzenia odżywiania, w tym anoreksja i ortroreksja,
  • celiakia,
  • choroba Leśniowskiego-Crohna,
  • wrzody żołądka i dwunastnicy,
  • otyłość.

Dodatkowo do hipokalcemii może dojść w przypadku nietolerancji lub alergii pokarmowych na produkty bogate w wapń, w tym mleko i produkty mleczne oraz ryby np. sardynki.

Jakie są pierwsze objawy hipokalcemii?

Niedobór wapnia w organizmie przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Pierwsze symptomy hipokalcemii pojawiają się dopiero, gdy stężenie wapnia we krwi jest mniejsze niż 2,25mmol/l i należą do nich ból i skurcze mięśni, mrowienie dłoni i stóp, drętwienie kończyn oraz zwolnienie pracy serca.

Do innych objawów hipokalcemii można zaliczyć:

  • ogólne osłabienie organizmu,
  • próchnicę zębów,
  • ogólne osłabienie,
  • zwiększoną łamliwość kości,
  • obniżone ciśnienie tętnicze krwi,
  • zaburzenia pracy serca,
  • tężyczkę, czyli nadmierne skurcze mięśni,

Poważny niedobór wapnia w organizmie zwiększa również ryzyko rozwoju osteoporozy, czyli znacznego ubytku masy kości. Dodatkowo częstym objawem poważnej hipokalcemii jest zahamowanie wzrostu u dzieci, trudności z chodzeniem oraz wypadanie zębów.

Warto również wspomnieć, że wapń bierze udział w procesie krzepnięcia krwi, a jego niedobór w surowicy może być przyczyną silnych krwotoków z nosa.

Funkcje wapnia w organizmie i zapotrzebowanie na ten składnik

Wapń pełni w organizmie wiele ważnych funkcji, a przede wszystkim jest głównym budulcem kości i zębów. Szacuje się, że w naszym organizmie jest ponad 1 kg tego składnika mineralnego!

Jakie funkcje pełni wapń?

  • aktywuje białka krzepnięcia krwi,
  • aktywuje lipazę, rozkładającą tłuszcz zawarty w pokarmie,
  • usprawnia przepuszczanie składników przez błony komórkowe,
  • zapewnia twardą i zbitą strukturę kości i zębów,
  • opóźnia reakcje chemiczne niektórych enzymów,
  • wspomaga gojenie się ran,
  • wpływa na prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych,
  • wspomaga kurczliwość i pracę mięśni.

Warto wspomnieć, że wapń wspiera również funkcjonowanie układu nerwowego, ponieważ bierze udział w tworzeniu synaps, czyli połączeń między komórkami nerwowymi. Dlatego odpowiedni poziom wapnia w organizmie jest niezbędny do prawidłowej pracy mózgu.

Ile wapnia należy przyjmować wraz z dietą? Zapotrzebowanie ściśle zależy od wieku, płci oraz aktualnego stanu fizjologicznego. Eksperci z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego zalecają, aby dzienne spożycie tego składnika mineralnego wynosiło:

  • dzieci 1-3 lata – 700 mg,
  • dzieci 4-9 lat – 1000 mg,
  • młodzież 10-18 lat – 1300 mg,
  • dorośli 19-50 lat – 1000 mg,
  • dorośli >51 lat – 1200 mg,
  • kobiety w ciąży i podczas laktacji < 19 lat – 1300 mg,
  • kobiety w ciąży i podczas laktacji >19 lat – 1000 mg.

Jak zapobiegać hipokalcemii? Najlepsze źródła wapnia w diecie

Aby zapobiec rozwojowi hipokalcemii najważniejsza jest odpowiednia podaż wapnia z dietą. Niestety w niektórych przypadkach zbilansowany jadłospis nie będzie w stanie pokryć dziennego zapotrzebowania i konieczna będzie konsultacja z lekarzem oraz wdrożenie suplementacji.

W jakich produktach znajdziemy wapń? Porcja 100 g tych produktów jest dobrym źródłem tego składnika mineralnego:

  • odtłuszczone mleko w proszku – 1404 mg,
  • mak – 1438 mg,
  • ser żółty – 867 mg,
  • sardynki w oleju – 351mg,
  • migdały - 250 mg,
  • sardynki w pomidorach – 250 mg,
  • łosoś – 232 mg,
  • jarmuż – 250 mg,
  • orzechy laskowe – 186 mg,
  • jogurt naturalny – 120-170 mg,
  • mleko – 120-150 mg,
  • kefir i maślanka – 100 mg,
  • ser twarogowy – 90 mg.

Dietetycy zalecają również spożywanie suszonych śliwek, które jako źródło witaminy K wpływają na utrzymanie prawidłowej równowagi wapniowo-fosforanowej, a tym samym zmniejszają ryzyko rozwoju osteoporozy.

Wchłanianie wapnia zwiększa się pod wpływem witaminy D, dlatego warto łączyć produkty bogate w ten składnik z żywnością będącą źródłem witaminy D, czyli tłustymi rybami morskimi, jajkami oraz olejami roślinnymi.

Natomiast ograniczenie wchłaniania wapnia powodują produkty bogate w szczawiany, czyli szczaw, szpinak, rabarbar, boćwina, kakao oraz mocna kawa.

Źródła:

Uzupełnij domową apteczkę

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny przyznana

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia