Tym trują nas producenci cytrusów. Nigdy nie jedz tej części owocu, zawiera rakotwórcze związki. Polecane zabiegi nic nie dają

Skórka cytrusów jest jadalna, choć zwykle spożywamy tylko zewnętrzną część aromatyczną (flawedo), a gorzkie albedo spod spodu wyrzucamy. W przypadku owoców sklepowych może to być jednak niekorzystne dla zdrowia, ponieważ w większości przypadków skórka zawiera toksyczne konserwanty. Nie są one przeznaczone do spożycia, a nie stosuje się ich jedynie w przypadku cytrusów ekologicznych.

Chociaż konserwanty te słabo rozpuszczają się w wodzie, nawet dodatek kilku plasterków cytryny ze skórką do dzbanka wody, a co dopiero szklanki gorącej herbaty, może stać się przyczyną dolegliwości.

Owoce cytrusowe zabezpiecza się przed zepsuciem za pomocą konserwantów, do których należą przede wszystkim trzy związki: imazalil, tiabendazol i ortofenylofenol.

Imazalil to środek grzybobójczy, który zapobiega pleśnieniu skórki. Znany też pod nazwami takimi, jak Florasan R i Fungaflor, stanowi pochodną imidazolu. U ssaków szkodliwe jest jego wdychanie i spożywania. W przypadku powtarzającego się spożycia efekty są widoczne w wątrobie w postaci zmiany parametrów biochemicznych tego narządu.

Jak informuje EWG, poziom tego związku w cytrusach może być znacznie wyższy i jako związek zaburzający gospodarkę hormonalną oraz zakwalifikowany przez amerykańską Agencję Ochrony Środowiska (EPA) jako prawdopodobny czynnik rakotwórczy dla ludzi powinien być zakazany.

Sprawdź też: Wybrano alergen roku 2024. Ten konserwant zagraża nie tylko uczulonym

Jak wynika z badań francuskich, opisanych w „International Journal of Epidemiology”, konsumpcja dwóch fungicydów ze skórki cytrusów – imazalilu i tiabendazolu, a także malationu (neurotoksyczne pestycydy stosowane w uprawach roślin), może zwiększać ryzyko rozwoju raka piersi u kobiet po menopauzie, szczególnie przy nadwadze. Natomiast dietę zawierającą owoce organiczne powiązano ze zmniejszonym ryzykiem rozwoju raka.

Według klasyfikacji EPA również tiabendazol to możliwy karcynogen dla ludzi, który w wysokich dawkach może zaburzać funkcjonowanie tarczycy. Wpływa niekorzystnie także na układ nerwowy. Natomiast ortofenylofenol (inaczej bifenyl) jako związek fenolu również może sprzyjać rozwojowi raka, zwłaszcza nowotworów złośliwych. U osób wrażliwych zaburzać pracę mięśnia sercowego i wywoływać mdłości, zawroty głowy, duszności, biegunkę. Choć został wycofany z użycia w Europie, wciąż może znajdować się w importowanych owocach.

Należy pamiętać, że wymienione związki są szeroko stosowane w przemyśle – nie tylko spożywczym, ale także wielu innych gałęziach. Owoce takie, jak cytryny, limonki, pomarańcze, mandarynki, grejpfruty czy pomelo (a także banany) nie są więc jedynym źródłem, z którego przedostają się do organizmu.

Wbrew temu, co jest powtarzane w mediach, badania zaprzeczają możliwości pozbycia się konserwantów ze skórek cytrusów poprzez mycie. Są też dowody na to, że fungicydy przechodzą przez skórkę do miąższu, który nie jest od nich wolny.

W przypadku imazalilu początkowa zawartość na poziomie 0,93 mg na kilogram po umyciu zimną wodą zmniejszyła się do 0,58 mg/kg, ciepłą – 0,56 mg/kg. Woda z mydłem nie zmyła prawie nic (0,92 mg/kg) a z płynem do naczyń poziom zmniejszył się do 0,67 mg/kg. W przypadku tiabendazolu działa gorąca woda lub woda z płynem do mycia naczyń, jednak inne metody zawiodły.

Polecane metody mycia cytrusów, takie jak szorowanie przez 2 minuty, moczenie najpierw w roztworze kwaśnym, a potem zasadowym, nie mówiąc już o sparzeniu skórki, nie usuną więc toksycznych związków ze skórki. Takie zabiegi, a zwłaszcza użycie gorącej wody, mogą spowodować więcej złego niż dobrego, np. sprawić, że substancje te przenikną głębiej.

Pestycydów ze cytrusowych skórek nie można pozbyć się w pełni, dlatego trzeba je po prostu wyrzucić. To nie gwarantuje, że nie zjemy szkodliwych związków – przy zawartości 0,64 mg/kg imazalilu w skórce jego poziom w miąższu wynosił 0,04 mg/kg. W przypadku osób wrażliwych nawet takie ilości mogą skumulować się wraz z tymi pochodzącymi np. z leków i otoczenia.

Zagrożenie dotyczy zwłaszcza małych dzieci, które z uwagi na niewielką masę ciała tolerują znacznie niższe dawki szkodliwych związków. Niebezpieczne może być już spożycie nawet dwóch owoców.

Myjąc takie owoce (a jest to zalecane z uwagi na inne zanieczyszczenia), najlepiej robić to w rękawiczkach ochronnych – albo wyszorować później dłonie. To jednak nie zmieni faktu, że przy obieraniu ze skórki rozpylany w powietrzu będzie nie tylko olejek eteryczny, ale również konserwanty.

Jeżeli chcemy zjeść skórkę z cytrusów w wypiekach lub innych daniach, nie mamy innego wyjścia, jak wybrać owoce z upraw ekologicznych. Są one dostępne w sezonie zimowym w większych supermarketach i dyskontach.

Sprawdź: Nalewkę z pomelo przygotujesz jak cytrynowy likier limoncello