Tak się robi limoncello. Włoski likier nie ma sobie równych pod względem smaku. Nalewka z cytryny to także bat na choroby

Limoncello to likier wytwarzany w południowej części Włoch, który należy do ulubionych trunków narodowych. Spożywa się go jako „digestivo”, czyli w celu wspomożenia trawienia po posiłku.

Przepis na włoski likier limoncello
Składniki:

• 4 cytryny bio,
• 12 listków cytryny,
• 0,5 l spirytusu 90 proc.
• 0,5 l wody,
• 0,5 kg cukru.

Sprawdź: Nalewkę z pomelo przygotujesz jak cytrynowy likier limoncello

Przygotowanie limoncello:

• Obierz żółtą część skórki cytryny.
• Włóż skórki i listki cytryny (możesz ew. zastąpić je liśćmi limonki kaffir lub z nich zrezygnować), zalej spirytusem, a naczynie zamknij szczelnie i odstaw w ciemne i chłodne miejsce na 12 dni.
• Po tym czasie przygotuj syrop cukrowy, rozpuszczając cukier we wrzącej wodzie i studząc go do temperatury pokojowej.
• Wlej syrop do alkoholu, wymieszaj i odstaw jw. na 7 dni.
• Następnie przecedź likier przez gazę, wlej do butelek i odstaw na 20 dni.

Nalewka cytrynowa przygotowana z dodatkiem owocowego soku jest znacznie cenniejsza niż ta na samych skórkach, a tak też często wytwarza się ją w domu. Trzeba jednak wiedzieć, że nie uzyskamy tak klarownego trunku, jednak nie ma to wpływu na jego walory.

Zobacz także: Zamiast kupować zrób. Domowe nalewki idealne na prezent świąteczny

Przepis na cytrynówkę z miodem
Składniki:

• 10 cytryn bio,
• 0,5 l spirytusu 95 proc. alk. obj.,
• szkl. płynnego miodu (ok. 320 g),
• 0,75 l wody.

Do przygotowania nalewki z cytryn z pół litra spirytusu wystarczy sok i skórka z dziesięciu cytryn. Do uzyskania tych składników warto użyć specjalnej tarki do cytrusów i klasycznego wyciskacza.

Sposób przygotowania cytrynówki na miodzie:

1. Obierz żółtą część skórki cytryny (tzw. flawedo), pozostawiając tę białą, czyli albedo, po czym pokrój ją w drobne paski.
2. Zalej skórkę spirytusem i pozostaw na min. 24 godziny w chłodnym i ciemnym miejscu, po czym odsącz płyn.
3. Po upływie tego czasu wyciśnij sok z cytryn i dodaj do alkoholu wraz z miodem, połącz składniki, wlej nalewkę do butelek i odstaw na min. 2 dni, a najlepiej – na co najmniej tydzień.

Nalewkę z cytryn można łatwo przygotować z samych skórek na wódce, a do tego jedynie z niewielkim dodatkiem cukru. Niestety, nie będzie miała tyle witaminy C, co klasyczna cytrynówka, ale jej zaletą jest możliwość wykorzystania odpadków po wykorzystanych owocach, czyli właśnie skórek cytryn.

Przepis na cytrynówkę zwykłą
Składniki:

• skórka z 1/2-1 cytryny,
• 0,5 l wódki 45 proc. alk. obj.,
• 2 łyżeczki cukru.

Przygotowanie:

1. Obierz żółtą część skórki z cytryny i pokrój w drobne paski.
2. Zalej wódką skórkę wraz z cukrem, potrząsaj do rozpuszczenia, po czym odstaw na 3-4 dni.
3. Przefiltruj nalewkę i rozlej do butelek.

Cytrynówka to nalewka przygotowywana poprzez zalanie alkoholem cytryn wraz ze skórą – aby była dobra, muszą być one wysokiej jakości. Wiele przepisów mówi o cytrynach „wyszorowanych” czy nawet „sparzonych”, co ma pomóc pozbyć się konserwantów stosowanych na ich skórki. Niestety, metody te niewiele dają – wręcz przeciwnie, zmieniają skład i właściwości zewnętrznej warstwy owocu, która jest wartościowa i decyduje o działaniu nalewki.

Do przygotowania cytrynówki czy likieru cytrynowego, a także stosowanej w kuchni cytrynowej skórki, nadają się wyłącznie owoce ekologiczne. Trudniej jest kupić natomiast owoce z upraw konwencjonalnych, ale nie pokryte środkiem przeciwpleśniowym.

Czytaj też: Toksyczne konserwanty w skórce cytrusów

Dodatki do żywności stosowane na skórki cytrusów nie są przeznaczone do spożycia, nie są zmywalne wodą, a często wnikają też w głąb owocu. Należy do nich imazalil (środek prawdopodobnie wywołujący raka wg klasyfikacji UE), tiabendazol (szkodliwy m.in. dla układu nerwowego) czy ortofenylofenol, który może zaburzać pracę serca i wywoływać nudności. Informacje na tema użycia tych środków znajdują się na opakowaniu produktu, ew. opakowaniu zbiorczym.

Cytryny do nalewki powinny być dojrzałe i świeże, o jędrnej i nieuszkodzonej skórce. Aby nalewka była zdrowsza, warto zastąpić cukier miodem pszczelim.

Cytrynówka ma najlepsze właściwości, gdy przygotowana jest z sokiem z owoców cytryny właściwej (Citrus limon) zamiast z samej skórki. Obfituje on w witaminę C, której zawieraj ok. 53 mg w 100 g. Jest ona niezbędna dla zachowania odporności, ponieważ spadki jej poziomu sprzyjają infekcjom.

To także kwasy owocowe (głównie cytrynowy i jabłkowy), związki mineralne, takie jak wapń, magnez i potas, a ponadto antyoksydanty. Należą do nich m.in. flawonoidy z grupy polifenoli, m.in. hesperydyna, neohesperydyna, hesperytyna, limocytryna, diosmina, naringenina, kwercetyna czy eriocytryna.

Flawonoidy chronią witaminę C przed utlenianiem i utratą działania, zwiększając jej przyswajanie. Zbadano, że po podaniu takiej samej dawki w postaci soku z cytryny i syntetycznej postaci tej witaminy z naturalnego źródła wchłania się o 35 proc. więcej tego niezbędnego składnika.

Związki aktywne cytryny, które przechodzą do nalewki mają cenne właściwości. Dzięki temu:

• zwalczają wolne rodniki, które niszczą elementy komórek i tkanek,
• zmniejszają stan zapalny,
• łagodzą reakcję alergiczną, ograniczając wydzielanie histaminy,
• zwalczają patogeny,
• obniżają ciśnienie krwi,
• zmniejszają poziom lipidów we krwi,
• przeciwdziałają powstawaniu zakrzepów,
• obniżają wysokie ciśnienie krwi,
• działają przeciwcukrzycowo, wpływając na wydzielanie insuliny i gospodarkę energią,
• wzmacniają naczynia krwionośne,
• zmniejszają stężenie kwasu moczowego, wspomagając leczenie dny moczanowej,
• przeciwdziałają miażdżycy,
• wzmacniają organizm w infekcjach oddechowych,
• wspomagają trawienie,
• hamują wzrost i namnażanie się komórek nowotworowych,
• wspomagają regenerację wątroby, w tym wydzielanie jej enzymów i bilirubiny,
• wspierają produkcję białek skóry, jej regenerację i gojenie uszkodzeń,
• chronią tkanki układu krążenia,
• wspomagają pracę mózgu i pamięć,
• działają rozkurczowo i uspokajająco,
• ułatwiają leczenie chorób oddechowych,
• zwiększają masę kostną i zapobiegają jej spadkowi,
• pomagają regulować miesiączki.

Antybiotyczne działanie obejmuje zarówno bakterie Gram-ujemne (Salmonella typhimurium, Shigella sonnei, Helicobacter pylori), jak i Gram-dodatnie (Enterococcus faecalis, Bacillus subtilis), grzyby i pleśnie (m.in. Candida), a także wirusy, np. opryszczki czy grypy.

Istotną częścią cytrynówki jest zawarty w skórkach olejek eteryczny. Zawiera terpeny, głównie limonen, a także pinen czy terpinen, cytronellol, geraniol i cytral. To właśnie związki aromatyczne niszczą bakterie, grzyby i wirusy oraz rozkurczają mięśnie gładkie, co jest przydatne w przypadku kaszlu. Niewielkie dawki pobudzają wydzielanie śluzu w oskrzelach, co jest pomocne przy kaszlu suchym. Większe hamują natomiast jego produkcję w kaszlu mokrym.

To wszystko sprawia, że skórki cytryny są świetnym środkiem w przypadku zapalenia oskrzeli, przeziębienia i innych infekcji oddechowych. Wiedzą o tym Chińczycy, dla których surowiec jest od wieków tradycyjnym składnikiem mieszanek wspomagających leczenie infekcji wirusowych.

Nalewkę z cytryny można przyjmować wzmacniająco, w tym profilaktycznie, a także stosować na podrażnienia skóry i ugryzienia owadów. Należy jednak pamiętać, że nakładana zewnętrznie zwiększa wrażliwość skóry na promieniowanie ultrafioletowe.

Przeciwwskazania do spożywania nalewki z cytryn, jak i innych napojów alkoholowych, obejmują ciążę, okres laktacji i niepełnoletność. Nie powinny sięgać po nie także osoby, które zażywają leki – wiele z nich może wchodzić w interakcje z etanolem, co zmienia ich działanie i jest źródłem niebezpiecznych działań niepożądanych. Oprócz tego cytrynówki nie powinny pić osoby uczulone na cytrusy.

Nalewkę cytrynową należy spożywać z umiarem i podzieloną na porcje. Przeciętne dawkowanie to do 50 ml dziennie, przy czym w stanach osłabienia ilość tę można zwiększyć dwukrotnie.

Likier z cytryn pryskanych może wywołać bardziej nasilone reakcje alergiczne i nietolerancji niż spożywanie takich owoców, ponieważ niektóre ze szkodliwych dodatków są lepiej rozpuszczalne w alkoholu niż w wodzie.

Źródło: Citrus limon (Lemon) Phenomenon—A Review of the Chemistry, Pharmacological Properties, Applications in the Modern Pharmaceutical, Food, and Cosmetics Industries, and Biotechnological Studies Plants (Basel)

Zobacz też: