Spis treści
Nalewka benedyktyńska – pochodzenie i historia Bénédictine
Jak podaje producent oryginalnego francuskiego trunku, receptura nalewki benedyktyńskiej pochodzi z XVI wieku i stworzona została przez mnicha z zakonu Benedyktynów, brata Bernado Vincelliego, który w 1505 r. przybył z Włoch do opactwa Fécamp we Francji.
Mnich, który z zamiłowaniem studiował alchemię i znał tajniki destylacji oraz działanie poszczególnych roślin, postanowił zastosować swoją wiedzę w praktyce i leczyć swoich braci. Opracował wiele receptur opartych na lokalnych roślinach leczniczych, wzbogaconych orientalnymi przyprawami. Jedna z nich przeszła do historii.
W 1510 r. mnich stworzył kompozycję ziół i korzeni zalewanych rumem, która nazywana była cordialem, czyli środkiem wzmacniającym i nasercowym. Popularność zyskała nie tylko dzięki właściwościom zdrowotnym, ale także ze względu na swoje walory smakowe. Jak głośni legenda, jeden z braci, który spróbował nalewki, miał wykrzyknąć z zachwytu: „Deo optimo maximo!” (Bogu najwyższemu chwała!).
Trunek cieszył się popularnością przez kolejnych 300 lat aż do wybuchu rewolucji francuskiej, która zmusiła mnichów do opuszczenia klasztoru. Dopiero w 1860 roku Alexandre Le Grand – handlarz winem – natrafił na przechowywany przez jego rodzinę rękopis Vincelliego. Zmodyfikował recepturę i trzy lata później wypuścił na rynek produkt znany do dziś jako Bénédictine.
Likier sprzedany jest w specjalnej szklanej butelce. Le Grand uzyskał nawet od przełożonego zakonu benedyktynów w Rzymie prawo do używania nazwy i herbu opactwa benedyktynów z Fécamp, które zdobią butelkę. Znajduje się na niej także skrót: D.O.M. nawiązujący do legendarnej maksymy – Deo optimo maximo.
Co wchodzi w skład oryginalnej nalewki benedyktyńskiej?
Oryginalna receptura nalewki strzeżona jest od wieków, a obecnie objęta jest tajemnicą handlową. Z 27 ziół i przypraw używanych przez Francuzów oficjalnie znane są tylko dwa: arcydzięgiel oraz szafran.
Wśród domniemanych pozostałych składników wymieniane są:
- hyzop,
- jałowiec,
- mirra,
- buzdyganek,
- szyszki jodłowe,
- aloes,
- arnika,
- melisa,
- herbata,
- tymianek,
- kolendra,
- goździki,
- cytryna,
- wanilia,
- skórka pomarańczowa,
- miód,
- czerwone jagody,
- cynamon,
- gałka muszkatołowa.
Jedyne, co wiadomo o procesie powstawania oryginalnego likieru, to to, że 27 składników podzielonych jest na cztery grupy. Każda z nich łączona jest z neutralnymi spirytusami i destylowana raz lub dwa razy w miedzianych alembikach. W wyniku tego procesu otrzymywane są cztery destylaty zwane espritami. Leżakują one przez osiem miesięcy, a następnie są mieszane z miodem, który dodaje smaku, oraz nadającym koloru szafranem. Całość jest dwukrotnie podgrzewana i przelewana do dębowych beczek na cztery miesiące. Następnie trunek jest filtrowany i butelkowany.
Oryginalna Bénédictine ma wyczuwalne nuty cytrusowe, cedrowe, gałki muszkatołowej i szałwii. Do jej produkcji wykorzystuje się neutralną bazę spirytusową o ledwo zauważalnym smaku miodu. W różnych rejonach świata mnisi i farmaceuci przez wieki modyfikowali przepis, dodając i ujmując składniki, w związku z tym powstało wiele różnych przepisów na benedyktynkę.
Nalewka benedyktyńska – przepis na prostą i smaczną domową benedyktynkę
Podstawowym i nieodzownym składnikiem nalewki benedyktyńskiej jest arcydzięgiel, nie powinno w niej zabraknąć także szafranu.
Składniki do przygotowania nalewki benedyktyńskiej:
- 1,5 g szafranu,
- 12,5 g arcydzięgla, świeżego lub suszonego,
- 12,5 g czarnych jagód jałowca,
- goryczka żółta (kawałek wielkości ziarnka grochu),
- 2 litry spirytusu 70 proc.,
- 2 kg cukru,
- woda.
Przygotowanie benedytktynki:
- Szafran namocz w 250 ml spirytusu.
- Arcydzięgiel, lekko rozgniecione jagody jałowca i kawałek goryczki także namocz w 250 ml spirytusu.
- Obie nalewki odstaw w zacienione miejsce na 3 dni.
- Do gąsiorka lub dużego słoika wlej pozostałe 1,5 litra spirytusu i zlej do niego przez bibułę obydwie nalewki. Wymieszaj.
- Z cukru przygotuj syrop, dodając tyle wody, ile przyjmie (ok. 0,5 litra).
- Zagrzej go i usuń zbierającą się na wierzchu szumowinę, po czym gotujący się wlej do dużej miski.
- Powoli dodaj do niego nalewkę i dobrze wymieszaj.
- Przelej do butelek, dobrze zamknij i odstaw na pół roku.
Na co pomaga nalewka benedyktyńska?
Działanie nalewki jest uzależnione od tego, jakie dokładnie składniki do niej dodamy. Według historycznych przekazów oryginalny trunek stosowany był w celu:
- wzmocnienia osłabionego organizmu,
- poprawienia trawienia, również przy występowaniu zgagi, wzdęć, bólów brzucha, zaparć lub biegunki,
- łagodzenia migren.
Wspomina się także o tym, że benedyktynka miała pomóc w leczeniu malarii. Współcześnie, opierając się na dwóch głównych składnikach nalewki – arcydzięglu i szafranie, można mówić o jej pozytywnym wpływie na układ odpornościowy i samopoczucie psychiczne.
Według dr Henryka Różańskiego nalewka arcydzięglowa działa wzmacniająco i przeciwdepresyjnie, pomaga w leczeniu kolki i nerwicy wegetatywnej oraz usuwa objawy zadyszki. Może być także podawana przy przeziębieniu, gonitwie myśli, lęku i zdenerwowaniu oraz depresji.
Z kolei szafran ceniony jest za działanie uspokajające. Jak podaje fitoterapeuta: znosi nerwice wegetatywne, obniża napięcie mięśni szkieletowych i gładkich, uspokaja drżenie i niekontrolowane nadmierne pobudzenie ruchowe. Ma tej udowodnione w badaniach działanie antydepresyjne.
Nalewka wzbogacona jest zazwyczaj o inne surowce roślinne, które odpowiadają za jej wpływ na układ trawienny. Wspomniana w naszym przepisie goryczka żółta to tradycyjny środek stosowany na niestrawność i wzdęcia. Z kolei jagody jałowca usprawniają działanie układu pokarmowego i dróg żółciowych. Neutralizując kwas żołądkowy, jałowiec łagodzi objawy zgagi, jednocześnie zmniejszając wzdęcia i problemy z zaparciami.
Kto nie powinien stosować nalewki benedyktyńskiej?
Wśród głównych przeciwwskazań do spożywania nalewek wymieniane są:
- alergie na którykolwiek ze składników (w tym alkohol),
- ciąża i karmienie piersią,
- wiek poniżej 18. roku życia,
- przyjmowanie leków, które wchodzą w reakcję z alkoholem,
- stany po rozległych zabiegach operacyjnych,
- leczenie nowotworowe za pomocą chemioterapii i radioterapii.
Należy pamiętać, że składniki aktywne nalewki mogą wchodzić w interakcje nie tylko z lekami, ale też składnikami suplementów diety.
Zobacz także:
Co pić przy niestrawności? Napary z tych roślin wspierają pr...
Źródła:
- Heritage Bénédictine
- What Is Bénédictine D.O.M. Liqueur? The Spruce Eats
- Rys historyczny Benedyktynka
- Szafran – Safran – Crocus jako lek i przyprawa
- Medycyna dawna i współczesna
- Korzeń arcydzięgla – Radix Archangelicae w praktycznej fitoterapii Medycyna dawna i współczesna
- „Wielka księga nalewek”, Wydawnictwo Olesiejuk, rok wyd. 2009
Zdrowie całej rodziny pod kontrolą
kup teraz

SPACE + Termometr VITAMMY
termometr bezdotykowy z czasem pomiaru 1 s, elektr…
kup teraz

Govee H5179 | Termometr i higrometr | Wi-Fi, wyświetlacz
Govee H5179 | Termometr i higrometr | Wi-Fi, wyświ…
kup teraz

Esschert Design Termometr naścienny, cynk, 30 cm, OZ10
Esschert Design Termometr naścienny, cynk, 30 cm, …
kup teraz

Termometr/Higrometr HAMA TH5130, czarny
Termometr/Higrometr HAMA TH5130, czarny
kup teraz

GIO Simply Termometr INNOGIO
termometr bezdotykowy, mierzący temperaturę ciała,…
kup teraz

VITAMMY NANO 1 Termometr NOVAMED
termometr do mierzenia temperatury ciała, czytelny…
kup teraz

BC19BW Niebieski Termometr ALECTO
termometr do mierzenia temperatury ciała, elastycz…
kup teraz

VITAMMY NANO 3 Termometr NOVAMED
termometr do mierzenia temperatury ciała, elastycz…
kup teraz

BC19GS Szary Termometr ALECTO
termometr do mierzenia temperatury ciała, elastycz…
kup teraz

BC19GN Zielony Termometr ALECTO
termometr do mierzenia temperatury ciała, elastycz…
kup teraz

BC19RE Różowy Termometr ALECTO
termometr do mierzenia temperatury ciała, elastycz…
kup teraz

GIOfast GIO-515 Termometr INNOGIO
termometr bezdotykowy z czasem pomiaru 1 s, elektr…
kup teraz

IRT6515 Thermoscan 6 Termometr BRAUN
wyświetlacz kodowany barwami dla łatwiejszej inter…
kup teraz

BNT300 Termometr BRAUN
termometr czołowy zarówno z funkcją dotykową jak i…
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
Dzieje się w Polsce i na świecie – czytaj na i.pl
Rekord zakażeń COVID-19 w roku 2023 - video flesz