Spis treści
- Co daje witamina D?
- Dlaczego warto zbadać poziom witaminy D? Kluczowe wskazania
- Kiedy jest najlepszy czas na badanie witaminy D? Sezonowość i pora dnia
- Ile kosztuje badanie witaminy D? Przegląd cen w różnych placówkach
- Jak interpretować wyniki badania witaminy D?
- Gdzie najczęściej wykonuje się badanie witaminy D? Porównanie opcji
Co daje witamina D?
Wyróżniamy dwa główne rodzaje witaminy D:
Witamina D3 (cholekalcyferol) – powstaje naturalnie w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego, a także występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego (np. tłuste ryby, jaja, tran).
Witamina D2 (ergokalcyferol) – obecna jest głównie w produktach roślinnych, np. w grzybach, takich jak shiitake, pieprznik jadalny, pieczarki, drożdżach.
Oba rodzaje witaminy D są ważne, ponieważ po przekształceniu w organizmie pełnią podobne funkcje. Pomagają w utrzymaniu zdrowych kości, wspierają odporność i biorą udział w wielu procesach metabolicznych.
Dlaczego warto zbadać poziom witaminy D? Kluczowe wskazania
Badanie poziomu witaminy D to prosty sposób, aby sprawdzić, czy organizm otrzymuje odpowiednią jej ilość. Zarówno niedobór, jak i nadmiar witaminy mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie.
O niedoborach witaminy D mogą powiedzieć nam następujące objawy:
dolegliwości bólowe mięśni,
osłabienie mięśni,
problemy z gojeniem się ran,
wypadanie włosów,
zmniejszona gęstość kości,
nadmierna potliwość.
Osłabiona odporność i częste infekcje wirusowe i bakteryjne to również częste objawy niedoboru witaminy D.
Dzięki badaniu możemy też zidentyfikować nadmiar witaminy D w organizmie. Ten z kolei może skutkować: nudnościami, bólami głowy, zaburzeniami pracy serca lub problemami z nerkami.
Profilaktyczne badanie witaminy D3 szczególnie zalecane jest u:
osób starszych,
osób z nadwagą lub otyłością,
kobiet w okresie menopauzy,
osób o niskiej aktywności fizycznej (poniżej 30 minut dziennie),
osób długotrwale hospitalizowanych,
osób przyjmujących leki przyspieszające metabolizm witaminy D3
osób ze schorzeniami jelit zakłócającymi wchłanianie tłuszczu (a więc i witaminy D, która jest rozpuszczalna w tłuszczach).

Kiedy jest najlepszy czas na badanie witaminy D? Sezonowość i pora dnia
Najlepszym momentem na badanie poziomu witaminy D jest koniec zimy lub początek wiosny, czyli okres, w którym stężenie witaminy D w organizmie jest zazwyczaj najniższe. Dzieje się tak dlatego, że w miesiącach jesienno-zimowych dostęp do promieniowania słonecznego, które pobudza wytwarzanie witaminy D3 w skórze, jest znacznie ograniczony.
Badanie poziomu witaminy D3 najlepiej wykonać w takich miesiącach jak luty, marzec, kwiecień. To optymalny czas, aby sprawdzić faktyczny poziom witaminy D przed rozpoczęciem sezonu wiosenno-letniego i ewentualnie wdrożyć suplementację.
O której godzinie badać witaminę D3? Okazuje się, że badanie stężenia witaminy D3 można wykonać o dowolnej porze dnia. Pacjent może zjeść rano śniadanie. Nie ma konieczności pozostawania na czczo.
Ile kosztuje badanie witaminy D? Przegląd cen w różnych placówkach
Za oznaczenie poziomu witaminy D-25 (OH) we krwi w punkcie ALAB trzeba zapłacić 93 złote. Za badanie poziomu witaminy D w Warszawie, w placówce Luxmed trzeba już zapłacić 160 złotych. Cena badania witaminy D w placówce Diagnostyka+ wynosi z kolei 90 złotych. Jeśli chcemy poznać poziom witaminy D3, cena w placówce Synevo waha się od 81 do 86 złotych.
Jak interpretować wyniki badania witaminy D?
Wynik badania poziomu witaminy D w organizmie pozwala ocenić, czy ilość tej witaminy jest wystarczająca do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Warto jednak pamiętać, że podane normy to ogólne wartości referencyjne.
Zakresy poziomu witaminy D i ich znaczenie:
Niedobór witaminy D (poniżej 20 ng/ml, czyli mniej niż 50 nmol/l). Taki wynik wskazuje na wyraźny brak witaminy D w organizmie. Niedobór może prowadzić do problemów z układem kostnym (np. osteoporozy), obniżonej odporności czy zaburzeń nastroju. Wymaga to zwykle suplementacji i zmiany stylu życia.
Niewystarczający poziom witaminy D (20–29 ng/ml, czyli 50–74 nmol/l). To sygnał, że ilość witaminy D jest na granicy normy, ale wciąż zbyt niska, by organizm funkcjonował optymalnie. W takim przypadku lekarz może zalecić uzupełnienie witaminy D, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.
Optymalny poziom witaminy D (30–50 ng/ml, czyli 75–125 nmol/l). Wynik w tym przedziale oznacza, że poziom witaminy D jest odpowiedni. Organizm ma zapewnione właściwe warunki do prawidłowego działania układu kostnego, odpornościowego i nerwowego.
Poziom potencjalnie toksyczny (powyżej 100 ng/ml, czyli ponad 250 nmol/l). Zbyt wysoki poziom witaminy D może być niebezpieczny i prowadzić do objawów przedawkowania, takich jak nadmiar wapnia we krwi, nudności, osłabienie mięśni czy zaburzenia pracy nerek. W takich sytuacjach konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Gdzie najczęściej wykonuje się badanie witaminy D? Porównanie opcji
Badanie poziomu witaminy D można wykonać w wielu miejscach, zarówno w laboratoriach prywatnych, jak i publicznych placówkach ochrony zdrowia. Każda z tych opcji ma swoje zalety i ograniczenia.
W punktach pobrań badanie można wykonać nawet tego samego dnia, a wynik dostępny jest po niedługim czasie w systemie Internetowym lub w aplikacji. Warto jednak pamiętać, że cenę poziomu witaminy D3 pokrywamy wówczas z własnej kieszeni.
Jeśli istnieje uzasadnienie medyczne, badanie może być refundowane przez NFZ. Musimy jednak mieć skierowanie od lekarza specjalisty z poradni endokrynologicznej lub z poradni zaburzeń metabolicznych. W takiej sytuacji nie trzeba nic płacić za badanie. Diagnostykę można przeprowadzić w placówkach medycznych, które mają kontrakt z NFZ i świadczą usługi laboratoryjne.
Badanie poziomu witaminy D można wykonać również w szpitalu lub poradni specjalistycznej, w ramach diagnostyki konkretnego schorzenia lub w trakcie leczenia w poradni endokrynologicznej czy reumatologicznej.