Jałowcówka to nie trunek, tylko leczniczy przetwór. Pomaga na niestrawność, problemy z nerkami, bóle mięśni i stawów. Zobacz przepis

Przepis na jałowcówkę jest krótki, a wykonanie proste, warto jednak wiedzieć, jak odmierzać te owoce. Świeża sztuka waży zazwyczaj 1-2 g, natomiast w szklance zazwyczaj mieści się 150 g jagód.

Prosty przepis na nalewkę jałowcową:
Składniki:

• 1 szklanka świeżych jagód jałowca,
• 0,5 l spirytusu 70 proc. alk. obj.,
• 3 łyżki miodu, ew. cukru.

Przygotowanie jałowcówki:

1. Owoce jałowca utłucz, a następnie przełóż do słoja, zalej spirytusem i odstaw na 6 tygodni w ciepłe i zaciemnione miejsce.
2. Przez ten czas regularnie mieszaj zawartością słoja, a gdy upłynie, dodaj miód, dokładnie wymieszaj i odstaw na 2 tygodnie.
3. Gdy nalewka stanie się klarowna, przefiltruj ją i zamknij w butelkach, a następnie odstaw na 3 miesiące w suche i chłodne miejsce.

Ze względu na silne działanie niezmiernie ważne jest odpowiednio oszczędne dawkowanie jałowcówki. Porcja to zwykle 10-20 kropli na kieliszek wody (można ją dodatkowo osłodzić) najlepiej 3 razy dziennie.

Specyfik można przygotować także w słabszej wersji, rozcieńczając spirytus – wystarczy dodać tyle samo filtrowanej, przegotowanej wody. Innym sposobem jest sporządzenie nalewki na zwykłej wódce (40-45 procent alkoholu objętościowo).

Jałowiec pospolity (Juniperus communis) to zimozielony krzew iglasty lub małe drzewko z rodziny cyprysowatych. Nazywany jest też brzewikiem, brewikiem, kadykiem, jodłowcem lub jagliną.

Surowcem leczniczym są aromatyczne owoce jałowca – kuliste jagody zwane też szyszkojagodami, które zbiera się w pełni dojrzałości od października do listopada. Dojrzewają przy tym te, które mają dwa lata. Przybierają one czarny kolor i są pokryte siną szadzią.

Owoce te zawierają m.in. do 30 proc. cukrów, antyoksydacyjne flawonoidy (w tym leukoantocyjanidyny), pobudzające trawienie związki goryczowe, żywice, kwasy organiczne oraz do 2 proc. olejku eterycznego, który także jest środkiem leczniczym. Ma działanie rozgrzewające, moczopędne i wykrztuśne. Przeważają w nim monoterpeny takie jak terpinenol, a także pinen czy kamfen.

Ten skład jagód jałowca sprawia, że w organizmie wykazują one cenne właściwości:

• silne moczopędne,
• żółciopędne,
• pobudzające wydzielanie soku żołądkowego,
• symulujące produkcję soków jelitowych,
• hamujące rozwój bakterii, grzybów i pierwotniaków,
• zwiększające ukrwienie narządów miednicy mniejszej,
• obniżające stężenie glukozy we krwi.

Owoce jałowca i ich przetwory poprawiają trawienie, natomiast oddziaływanie na układ moczowy obejmuje zwiększanie przepływu krwi przez nerki i przesączania w ich kłębuszkach, a także hamowanie zwrotnego wchłaniania sodu i chloru, co nasila wydalanie tych jonów z organizmu.

Owoce jałowca i ich przetwory, takie jak odwar czy nalewka, stanowią źródło cennych związków bioaktywnych. Z tego względu znajdują zastosowanie w następujących wskazaniach:

• zaburzenia w oddawaniu moczu,
• stany zapalne dróg moczowych,
• objawy niestrawności, takie jak odbijanie, wzdęcia, uczucie pełności,
• obrzęki nóg i ciała.

Czytaj też: Nalewka z pędów sosny na kaszel i reumatyzm

W herbatkach, suplementach diety i lekach ziołowych jałowiec jest często łączony z innymi roślinami o działaniu moczopędnym, takimi jak ziele nawłoci, korzeń wilżyny ciernistej, owoce pietruszki i selera, ziele rdestów czy kłącza perzu.

W medycynie ludowej ceniono także napotne właściwości jagód jałowca, jak również zwiększające nasilenie słabych krwawień miesięcznych i odświeżające oddech, co wiązało się z działaniem dezynfekującym w jamie ustnej podczas ich żucia.

Preparaty z jałowca stosuje się też zewnętrznie. Odwar lub napar z jagód można dodawać się do kąpieli (do 20 szt. zmiażdżonych owoców zalewa się szklanką wrzątku, gotuje 5 min lub zaparza przez 20 min, po czym przecedza), natomiast jałowcówkę wykorzystuje się do nacierania ciała po ew. rozcieńczeniu wodą.

Takie zabiegi mają działanie odprężające, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Poleca się je przy problemach takich jak:

• bóle stawowe,
• bóle mięśni i ścięgien,
• nerwobóle,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• dna moczanowa, czyli podagra.

Stosowanie preparatów z jałowca powinno odbywać się z zachowaniem środków ostrożności. Nie należy przekraczać zalecanych dawek ani stosować kuracji jałowcem dłużej niż przez 4-6 tygodni. Ostrożnie należy stosować też olejek jałowcowy na skórę, zawsze po rozcieńczeniu i na nieduże powierzchnie ciała.

Możliwe skutki przedawkowania substancji zawarte w owocach to trudności w oddawaniu moczu, bóle nerek i białkomocz. W badaniach ustalono jednak, że wbrew wcześniejszym przekonaniom nie powodują one uszkodzenia nerek, ponieważ dobrej jakości preparaty nie wykazują takiego działania.

Dawka dzienna to wyciągi przygotowane z 2-10 g szyszkojagód, albo po 1-2 g tych owoców 3 razy dziennie, np. sproszkowanych lub stosowanych do żucia. Porcja 2-3 g odpowiada przy tym jednej łyżce stołowej w przypadku jagód suszonych (ok. 20 sztuk).

Przeciwwskazania do kuracji jałowcem, a zwłaszcza nalewką jałowcową, obejmują sytuacje takie jak:
ciąża,

• karmienie piersią,
• wiek do 18. roku życia,
• ostre zapalenie dróg moczowych,
• niewydolność nerek,
• niewydolność lub marskość wątroby,
• zapalenie pęcherzyka żółciowego,
• stany zapalne jelit,
• zapalenie wyrostka robaczkowego,
• wrzody żołądka lub dwunastnicy,
• intensywne krwawienia miesięczne u kobiet,
• skłonność do krwotoków z macicy,
• przyjmowanie lekarstw mogących wchodzić w interakcje ze składnikami jagód lub nalewki (alkoholem), w tym środków regulujących ciśnienie, antybiotyków czy leków psychotropowych.