Dziwny zapach ciała może być objawem choroby, w tym nawet raka. Zobacz, co najczęściej oznacza nieprzyjemny zapach skóry, moczu czy potu

Zapach ciała pochodzi z rozkładu związków wydzielanych przez skórę, głównie potu i kwasów tłuszczowych. Nie musi przy tym zależeć od intensywności pocenia się, choć często tak jest. To właśnie wraz z nim często usuwane lub uwalniane są substancje nadające ciału określoną woń, więc im potu będzie więcej, tym problem będzie bardziej nasilony.

W przypadku określonych zaburzeń w organizmie skład związków wydalany z organizmu ulega zmianie i pojawia się dziwny, często nieprzyjemny aromat. Może dotyczyć nie tylko skóry, ale także moczu, kobiecych narządów czy jamy ustnej, a także wydychanego powietrza. Powszechnym źródłem nienaturalnej woni są zakażenia, jak również zatrucia.

Zmiany normalnych zapachów związanych z ciałem nie powinny być ignorowane. Bywa, że wskazują na poważną chorobę, w tym nawet raka. Oto, na jakie przykre aromaty należy zwrócić szczególną uwagę.

Sprawdź też: Dlaczego po treningu mocz brzydko pachnie?

Objawem cukrzycy – również tej ciążowej, która dotyka 3-8 proc. przyszłych mam – jest zaburzona regulacja poziomu cukru we krwi i jego wysokie stężenie. Może ono prowadzić do rozwoju powikłań w postaci cukrzycowej ketoacydozy, czyli kwasicy ketonowej. Oznacza to nadmierne zakwaszenie wskutek nagromadzenia w organizmie tzw. ciał ketonowych, których wysoki poziom jest wykrywany we krwi i moczu. Jest to stan, który prowadzi do śpiączki, zagraża życiu i wymaga szybkiej interwencji lekarskiej.

Kwasica cukrzycowa sprawia, że oddech chorego ma zapach sfermentowanych owoców, nazywany także octowym czy acetonowym. Dziwnie słodki zapach może mieć też mocz diabetyka, który dodatkowo jest oddawany często i w dużych ilościach, a towarzyszy temu zwiększone pragnienie i spożycie płynów.

Zobacz też: Zapach acetonu z ust może pojawić się przy diecie odchudzającej

Nieprzyjemne zapachy z ciała mogą występować u niektórych osób w zaawansowaną chorobą nowotworową. Najczęściej ma to jednak związek z infekcją rany związanej z rakiem, która dotyczy ok. 5 proc. pacjentów. Odczuwana wtedy woń może przypominać zgniłe mięso. Natomiast z zaawansowanym czerniakiem, który jest rakiem skóry, związany może być zapach benzyny.

W przypadku nowotworów w układzie pokarmowym, np. przełyku czy żołądku, często pojawia się przykra woń z ust.

Przykra woń może też występować u kobiet z nowotworami ginekologicznymi. Pochodzi z wydzielin pochwy i jest wynikiem nagromadzenia związków kwasowych, a jej redukcję zapewniają środki antymikrobiologiczne, m.in. metronidazol. Taka woń wiąże się zwłaszcza z infekcjami bakteryjnymi, przy których jest stosowany. Zwalcza także pierwotniaki, w tym rzęsistka wywołującego woń kwaśnego mleka.

Nietypowy, ostry zapach ciała, określany jako koźli, bywa stwierdzany u osób ze schizofrenią. Pochodzi zwiększonych ilości kwasu trans-3-metylo-2-heksenowego (TMHA) w ich pocie.

Znane są także doniesienia o zmianie zapachu skóry w chorobie Parkinsona. Niektóre osoby potrafią wyczuwać u pacjentów charakterystyczny zapach drzewno-piżmowy.

Źródłem nieprzyjemnego zapachu skóry mogą być także infekcje skóry. Dotyczy wtedy zmienionych chorobowo miejsc na ciele. Mogą dotyczyć samej skóry albo mieszków włosowych, np. pod pachami.

Uwagę powinna zwrócić nagła zmiana woni potu i skóry po powrocie z egzotycznych podróży. Może oznaczać zakażenie np. pałeczką duru brzusznego (aromat świeżego chleba) albo żółtej febry (woń surowego mięsa).

Do dziwniejszych zapachów skóry należy woń mokrych piór, może oznaczać różyczkę. Infekcję wirusową, która powoduje wysypkę i nadprodukcję wydzieliny w drogach oddechowych, przechodzi się zazwyczaj tylko raz w dzieciństwie. Na taki aromat trzeba być więc wyczulonym w przypadku najmłodszych.

Sprawdź: Sposoby na nieprzyjemny zapach spod pach. Jak zachować świeżość?

Nagła zmiana zapachu stóp na nieprzyjemny, octowy, a nawet zgniły, to zwykle objaw najczęściej występującej infekcji grzybiczej. Wywołujące ją drożdżaki Candida albicans mają idealne warunki do rozwoju w ciepłym i wilgotnym środowisku stóp odzianych w skarpetki i buty.

Należy pamiętać, że grzybica stóp jest zaraźliwa. Nieleczona może rozszerzać się na inne partie, a nawet układy w organizmie, a nawet dotyczyć całego ustroju. Sprzyja jej zwłaszcza osłabienie odporności, antybiotykoterapia czy cukrzyca. Kobiety skłonne do infekcji grzybiczych często cierpią z powodu ich rozwoju w pochwie. Wydzielana wtedy woń przypomina zapach chleba albo piwa.

Polecamy: Jak pozbyć się nieprzyjemnego zapachu stóp?

Nieprzyjemny zapach moczu może wynikać z infekcji bakteryjnej układu moczowego, zazwyczaj spowodowanej przez E. coli. To zazwyczaj ostra woń, która współwystępuje z objawami takimi jak parcie na mocz, częstomocz czy zmieniony wygląd moczu.

Zakażenie może dotyczyć pęcherza moczowego, moczowodów, cewki moczowej czy nerek, przy czym najczęstsze są dwa pierwsze miejsca infekcji.

Przykry zapach z ust, często odczuwany też w nosie, to zwykle objaw infekcji. Niekoniecznie dotyczy ona dziąseł, gardła czy migdałków. Mniej oczywistym chorym miejscem są zatoki. Nieprzyjemna woń pochodzi od produktów rozkładu wydzieliny śluzowej przez bakterie, która spływa do gardła. Często towarzyszy temu uczucie zatkania i ciśnienia w nosie, ból głowy, osłabiony węch, a także odchrząkiwania czy kaszel.

Nieleczone zapalenie zatok może prowadzić do powikłań, dlatego jeśli objawy nie poprawią się w ciągu tygodnia albo ulegną pogorszeniu, należy podjąć terapię zapalenia zatok u lekarza.

Nieprzyjemne zapachy z dróg oddechowych i plwociny związane są także z zapaleniem płuc oraz
gruźlicą. W przypadku tej drugiej zainfekowane węzły chłonne mogą być źródłem wydzielanego z potem zapachu starego piwa. Inną przyczyną brzydkiego zapachu z ust są choroby żołądka, m.in. wrzody czy refluks.

Przy wykluczeniu powyższych chorób warto sprawdzić, czy przyczyną zaburzeń nie jest bezdech senny. W tym schorzeniu dochodzi do przerw w oddychaniu podczas snu i wysuszenia śluzówki jamy ustnej. Jest ono głównym powodem nieprzyjemnego oddechu (halitozy), przy czym wyczuwane są głównie zapach czosnku i siarki. Objawem bezdechu jest też chroniczne zmęczenie. Zwiększa on także ryzyko rozwoju cukrzycy, chorób serca i demencji.

Zapach ciała może być zmieniony pod wpływem toksycznych związków. Na przykład po spożyciu cyjanków pojawia się woń gorzkich migdałów. Z kolei zatrucie arszenikiem i niektórymi substancjami zwalczającymi insekty wiąże się z powstawaniem zapachu czosnku. W przypadku terpentyny pojawia się aromat fiołków w moczu.

Nieprzyjemny, amoniakowy zapach moczu, a także potu i ust, może wynikać z niewydolności nerek, których zadaniem jest usuwanie toksyn z organizmu, a zwłaszcza kwasu moczowego.

Nieprzyjemny rybi zapach wynika z chorób nerek (nieświeża ryba) albo wątroby (surowa ryba), ma też związek z infekcjami bakteryjnymi u kobiet i pochodzi wtedy z pochwy. Jeśli jednak jest to zapach ciała, jego przyczyną może być rzadka choroba wynikająca z mutacji genetycznej. Mowa o trimetyloaminurii (TMAU), w której wątroba nie rozkłada związku o nazwie trimetyloamina. Wynikiem jego nagromadzenia i uwalniana z potem, moczem i wydychanym powietrzem jest zapach porównywany też ze zgniłymi jajami i moczem.

Zaburzenie to może być wtórne i rozwinąć się pod wpływem przyjmowania dużych dawek L-karnityny, lecytyny albo choliny (w formie suplementów diety albo leków). Tę ostatnią stosuje się m.in. w chorobie Alzheimera czy Huntingtona. Objawy w postaci nieprzyjemnej woni zmniejszają się wraz z ilością przyjmowanych substancji.

Inną chorobą metaboliczną, a przy tym należącą do najczęstszych w tej grupie, jest fenyloketonuria. To wrodzona, genetyczna niezdolność do rozkładu fenyloalaniny – aminokwasu występującego praktycznie we wszystkich związkach białkowych, a także sztucznym słodziku aspartamie (stąd ostrzeżenia m.in. na gumach do żucia). Wynikiem wady jest obecność w moczu kwasów fenolowych i jego zapach określany jako mysi.

Charakterystyczna woń wyczuwana od niektórych starszych ludzi nie jest wynikiem stylu życia czy poziomu higieny, tylko zmian zachodzących z wiekiem w organizmie. Woń przypominająca stęchliznę i zjełczały tłuszcz pochodzi od określonego aldehydu – związku o nazwie 2-nonenal. Jest to produkt utleniania kwasów tłuszczowych, które są wydzielane przez skórę w większej ilości niż w młodszym wieku.

Nasilone powstawanie nieprzyjemnie pachnących związków wynika ze stresu oksydacyjnego, który jest sprawcą przewlekłych stanów zapalnych w organizmie – rzeczywiście jest więc związane z procesami starzenia. Sprzyja im niskie spożycie antyoksydantów z diety, niezdrowe jedzenie i niehigieniczny tryb życia.

Nie zawsze jest tak, że dziwny zapach z ciała oznacza chorobę. Chodzi zwłaszcza o woń siarki w pocie i na skórze, a także w oddechu. Aromat przypominający zgniłe jaja może pojawić się po spożyciu produktów bogatych w ten pierwiastek – warzyw cebulowych (cebula, czosnek, por, szczypior) i kapustnych (kapusta, kalafior itp.), a także czerwonego mięsa.

Przeczytaj: Jak pozbyć się zapachu czosnku albo cebuli z ust?

W siarkę bogate są także szparagi, jednak typowa dla nich woń moczu nie pojawia się u wszystkich ludzi, co wynika z różnic genetycznych. Należy ponadto pamiętać, że na zapach moczu wpływają niektóre leki, a także suplementy diety (chociażby z witaminą B2).

Nieprzyjemny zapach ciała może wynikać też z nadmiernego spożycia alkoholu i kofeiny, a także wzmacniacza smaku glutaminianu sodu (E621) czy przypraw korzennych (jak curry czy kmin), a zwłaszcza tych ostrych, również z pikantną papryką.

Zobacz też: Te produkty nie powinny zawierać dodatków do żywności „E” – reguluje to prawo.