Spis treści
W jakim celu stosuje się substancje dodatkowe do żywności?
Dodatki do żywności, a według prawidłowego nazewnictwa – substancje dodatkowe, stosuje się w przemyśle w celach technologicznych, by zapewnić odpowiednią jakość jedzenia. Z założenia ich stosowanie ma przynieść konsumentowi korzyści, ponieważ gwarantuje jej długi termin przydatności do spożycia oraz jednakowe cechy organoleptyczne. Ma to zapewnić bezpieczeństwo, ochronę składników odżywczych, atrakcyjność i różnorodność produktów, a także ułatwić ich wytwarzanie.
Stosowanie substancji dodatkowych często stanowi lepszą alternatywę niż ich utrwalanie termiczne czy suszenie (mają wpływ na jakość i smak) albo mrożenie, które wymaga utrzymania stałej ujemnej temperatury. W przypadku produktów z dodatkami „E” ich zastosowanie musi być w uzasadnione, tj. w każdym przypadku musi być on niezastąpiony. Nie mogą jednak stanowić zagrożenia dla zdrowia konsumenta ani wprowadzać go w błąd.
Co to są dodatki „E”?
Dodatki „E” to potoczna nazwa substancji dodatkowych, do których zalicza się każdy związek, który nie jest normalnie spożywany samodzielnie czy jako składnik jedzenia.
Substancje, które mogą być dodawane do żywności w krajach Unii Europejskiej, są oznaczane symbolami, które zawierają numer poprzedzony literą „E”. Musi on widnieć na etykietach wyrobów spożywczych, choć producent może zamiast niego umieścić w wykazie składników nazwę chemiczną związku. W obu przypadkach musi podać funkcję technologiczną substancji, jak np. konserwant czy barwnik.
W żywności możliwe jest stosowanie tylko związków przebadanych, uznanych za bezpieczne na podstawie opinii EFSA i dopuszczonych w Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności. To, dla jakich produktów mogą być stosowane konkretne substancje i w jakich dawkach, również jest regulowane przez prawo unijne. Warto przy tym wiedzieć, że nie wszystkie substancje na wykazie są sztuczne, bo są także związki naturalne i pochodzenia naturalnego.
Na wykazie dozwolonych substancji dodatkowych znajduje się obecnie:
- 40 barwników,
- 19 substancji słodzących,
- 264 substancje dodatkowe inne niż powyższe, w tym konserwanty, przeciwutleniacze, emulgatory, stabilizatory, środki zagęszczające, wzmacniacze smaku, antybiotyki czy modyfikowane skrobie.
Warto wiedzieć, że od 2010 r. działa program ponownej oceny, którym objęte są dodatki do żywności dopuszczone w Unii Europejskiej przed dniem 20 stycznia 2009 r.
Do których produktów nie można dodawać dodatków do żywności?
Dodatków do żywności nie można dodawać przede wszystkim do żywności nieprzetworzonej. Z definicji są to środki spożywczych, których nie poddano procesom zmieniającym w znacznym stopniu ich oryginalny charakter. Dozwolone czynności obejmują oczyszczanie, rozdrabnianie, łuskanie, podział, mrożenie czy pakowanie.
Do grupy „chronionych” pokarmów należą podstawowe artykuły spożywcze i napoje, które stanowią podstawę współczesnej diety.
Zobacz produkty spożywcze, do których nie wolno dodawać substancji dodatkowych w Unii Europejskiej
Źródło: Substancje dodatkowe do żywności – podstawowe informacje, Polska Federacja Producentów Żywności