Spis treści
- Czym jest pieprz czarny i gdzie rośnie?
- Co zawierają ziarna pieprzu czarnego?
- Właściwości zdrowotne piperyny. Dlaczego pieprz jest tak cenną przyprawą?
- Ile kalorii ma pieprz czarny? Właściwości odżywcze pieprzu
- Przy jakich dolegliwościach pomaga pieprz?
- Ile można zjeść pieprzu? Dawka bezpieczna piperyny
- Przeciwwskazania do spożywania pieprzu czarnego
Czym jest pieprz czarny i gdzie rośnie?
Pieprz to przyprawa pozyskiwana z niedojrzałych owoców pieprzu czarnego (Piper nigrum). Roślina ta należy do rodziny pieprzowatych, a jego pierwotnym miejscem występowania są tropikalne rejony o gorącym i wilgotnym klimacie – południowe Indie, Półwysep Malajski, Malezja, Nowa Gwinea, Południowa Afryka i Brazylia. Obecnie pieprz można uprawiać również jako roślinę doniczkową, jednak wymaga ona częstego podlewania i jasnego stanowiska.
Z owoców pieprzu przygotowuje się aromatyczną i lekko ostrą przyprawę, która powszechnie nazywana jest po prostu pieprzem. Wyróżnia się kilka rodzajów przyprawy:
- pieprz zielony – są to niedojrzałe zielone nasiona pieprzu suszone na słońcu, liofilizowane, a następnie marynowane lub konserwowane solanką,
- pieprz biały – powstaje z dojrzałych owoców, które poddaje się procesowi krótkiego gotowania, następnie moczy w wodzie morskiej i suszy na słońcu, a następnie poprzez tarcie usuwa się zewnętrzną warstwę,
- pieprz czarny – przyprawa powstaje z niedojrzałych, suszonych i fermentowanych owoców.
Dodatkowo na rynku dostępny jest również pieprz czerwony, który produkowany jest z owoców pieprzowca brazylijskiego i peruwiańskiego. Natomiast pieprz kolorowy to mieszania pieprzu zielonego, białego, czarnego i czerwonego.
Sprawdź też: Jak wykorzystać ziarna pieprzu w domowych obowiązkach?
Co zawierają ziarna pieprzu czarnego?
Pieprz czarny stanowi źródło wielu cennych składników odżywczych. Według dr Henryka Różańskiego, cenionego fitoterapeuty, ta aromatyczna przyprawa zawiera olejek eteryczny, monoterpeny, seskwiterpeny, a także alkaloidy, z których dominuje piperyna. Pieprz obfituje również w garbniki, błonnik pokarmowy i związki mineralne, takie jak miedź, magnez, mangan, żelazo i wapń.
Monoterpeny to związki o silnym działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym, przeciwzapalnym, a także silnie przeciwnowotworowym. Wykazano również, że regularne spożywanie pieprzu dzięki monoterpenom może działać stymulująco na układ odpornościowy organizmu. Natomiast seskwiterpeny, poza wyżej wymienionymi właściwościami, mogą działać przeciwbólowo i hipoglikemizujaco, czyli w łagodny sposób obniżać poziom cukru we krwi.
Z kolei garbniki to związki o silnym działaniu ściągającym, czyli obkurczającym naczynia krwionośne. Z tego względu pieprz polecany jest przy różnych zaburzeniach trawienia, także tych przebiegających z biegunką. Warto również wspomnieć o właściwościach magnezu, który łagodzi skurcze brzucha oraz o miedzi, czyli pierwiastku, który wspiera wchłanianie żelaza z pokarmów.
Właściwości zdrowotne piperyny. Dlaczego pieprz jest tak cenną przyprawą?
Pieprz jest bardzo cenna przyprawą, ponieważ w swoim składzie zawiera piperynę, czyli substancję czynną, wykazującą szereg dobroczynnych właściwości zdrowotnych. Ze względu na piperynę, spożywanie nawet niewielkich dawek pieprzu wzmacnia wchłanianie składników odżywczych, w tym witaminy A, B6 i C, a także koenzymu Q10 i selenu.
Wykazano również, że związek ten spowalnia proces obumierania tkanki mózgowej, przez co może chronić przed rozwojem chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera i otępienia. Dodatkowo piperyna wpływa pozytywnie na nastrój, dlatego polecana jest dla osób ze stanami lękowymi lub objawami depresji.
Piperyna wykazuje również działanie rozgrzewające, dzięki czemu z powodzeniem może być stosowana przy objawach przeziębienia.
Jakie właściwości zdrowotne wykazuje piperyna? Wśród najważniejszych można wymienić:
- przeciwnowotworowe,
- przeciwdrobnoustrojowe,
- antyoksydacyjne,
- przeciwnowotworowe,
- przeciwdepresyjne,
- przeciwbiegunkowe,
- przeciwskurczowe,
- przeciwbólowe,
- hepatoprotekcjne, czyli chroniące komórki wątroby przed uszkodzeniem,
- zwiększające wydzielanie soków trawiennych.
Dodatkowo fitoterapeuta sugeruje, że piperyna wzmacnia koncentrację i poprawia wydolność fizyczną oraz zwiększa tolerancję wysiłku.
Ile kalorii ma pieprz czarny? Właściwości odżywcze pieprzu
Pieprz to aromatyczna przyprawa, która w 100 g ma 255 kcal. Dodatkowo jest ona źródłem 11 g białka, 64,8 g węglowodanów, 3,3 g tłuszczu z czego oraz 26,5 g błonnika pokarmowego. Warto jednak wspomnieć, że pieprz jest dość lekki, a dodatek połowy łyżeczki (1 g) do potrawy wzbogaci ją tylko o 3 kcal.
Sprawdź też: Właściwości zdrowotne ostrej papryki chili
Przy jakich dolegliwościach pomaga pieprz?
Pieprz, szczególnie ten czarny, to ceniona i aromatyczna przyprawa, która wspiera nie tylko odporność i przyspiesza odchudzanie, ale działa również przeciwnowotworowo. Fitoterapeuci sugerują, że regularne spożywanie niewielkich ilości ziaren pieprzu może wspiera leczenie wielu schorzeń i dolegliwości, w tym:
- przeziębienia i grypy,
- infekcji górnych dróg oddechowych,
- infekcji wirusowych,
- gorączki,
- zakażenia bakterią Helicobacter pylori,
- pasożytów układu pokarmowego,
- cukrzycy typu 2,
- insulinooporności,
- stanu przedcukrzycowego,
- miażdżycy,
- hipercholesterolemii,
- nadwagi,
- otyłości,
- bóli stawów,
- reumatyzmu,
- dny moczanowej,
- jako wsparcie terapii przeciwnowotworowej.
Ile można zjeść pieprzu? Dawka bezpieczna piperyny
Pieprz czarny uznawany jest za bezpieczną przyprawę, jednak nie zaleca się spożywać więcej niż 1 łyżeczkę dziennie, czyli ok. 2 g. Dodatkowo pieprz wykazuje działanie drażniące, dlatego spożywanie go w nadmiarze może wywołać szereg skutków ubocznych, w tym:
- zgagę,
- ból w przełyku,
- ból i skurcze brzucha,
- biegunkę.
Sprawdź też: Czym zastąpić sól w diecie?
Przeciwwskazania do spożywania pieprzu czarnego
Mimo dobroczynnych właściwości nie wszyscy mogą bezpiecznie sięgać po pieprz. Ze względu na działanie drażniące nie zaleca się go w przypadku:
- alergii na pieprz,
- refluksu żołądkowo-przełykowego,
- nadkwasoty,
- wrzodów żołądka i dwunastnicy
- niewydolności nerek,
- niewydolności wątroby,
- wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
- choroby Leśniowskiego-Crohna.
- Owoc pieprzu czarnego – Fructus Piperis Medycyna Dawna i Współczesna
- Piperyna i jej działanie. Piperyna w suplementach Medycyna Dawna i Współczesna