Drzewo macadamia znane jest od niedawna, bo od około 160 lat. Zostało odkryte przypadkiem w Australii w 1857 roku przez brytyjskiego botanika Waltera Hilla, który nadał drzewu nazwę od nazwiska swojego przyjaciela, Johna Macadama.
Czym są orzechy makadamia?
Orzechy makadamia to owoce, a konkretnie pestki owoców wiecznie zielonego drzewa makadamia, należącego do rodziny srebrnikowatych. Orzechy makadamia pochodzą z Australii i Nowej Kaledonii, ale uprawiane są również w Afryce Południowej i na Hawajach. Ma wąskie, skórzaste liście, których brzegi są gładkie lub lekko ząbkowane. Drzewa makadamia wyrastają przeważnie po 3-4 w okółku na bardzo krótkich pędach. Macadamia kwitnie w postaci żółto-białych drobnych kwiatów, zebranych w gęste i cylindryczne kwiatostany, z których po przekwitnięciu powstaje owoc, kryjący wewnątrz pestkę – orzech makadamia.
Orzechy makadamia – wartość odżywcza
Orzechy makadamia kalorie dostarczają w dużych ilościach – 100 g zapewnia 718 kcal. Spośród wszystkich dostępnych rodzajów orzechów są najbardziej kaloryczne. Ich wysoka wartość energetyczna wynika z zasobności w zdrowe tłuszcze, których na 100 g jest aż 76 gramów. Orzechy makadamia zapewniają nieduże ilości białka, bo tylko ok. 7,91 g, oraz niewiele węglowodanów – 13,82 g. Na wyróżnienie zasługuje natomiast wysoka zawartość błonnika pokarmowego, którego 100 gramów orzechów makadamia zawiera 8,6 g.
Orzechy makadamia, podobnie jak każde inne orzechy, nasiona i pestki, nie dostarczają cholesterolu, ponieważ to produkty roślinne
Orzechy makadamia zawierają zdrowe tłuszcze, czyli jednonienasycone – w ilości 59 gramów na 100 g orzechów. Tłuszcze jednonienasycone powinny stanowić ok. 20 procent energii diety. Niekorzystne dla zdrowia tłuszcze nasycone zawarte są w orzechach makadamia w ilości ok. 12 g. Kwasy tłuszczowe nasycone zawarte m.in. w produktach odzwierzecych powodują podwyższenie poziomu cholesterolu we krwi, jeśli spożywane w nadmiarze (>7-10 procent energii diety). Same w sobie orzechy makadamia nie dostarczają cholesterolu, ponieważ są produktem roślinnym. Bilans tłuszczu dopełnia zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych o korzystnym wpływie na zdrowie (ok. 1,5 grama).
Orzechy makadamia podobnie jak inne orzechy, nasiona i pestki to skarbnica podstawowych i niezbędnych do funkcjonowania organizmu związków mineralnych i witamin. Dostarczają:
- 1,2 mg witaminy B1 (tiamina),
- 0,16 mg witaminy B2 (ryboflawina),
- 2,5 mg witaminy B3 (niacyna, PP),
- 0,3 mg witaminy B6,
- 0,54 mg witaminy E,
- 368 mg potasu,
- 188 mg fosforu,
- 130 mg magnezu,
- 85 mg wapnia,
- 3,69 mg żelaza,
- 1,3 mg cynku
Orzechy makadamia – właściwości
Orzechy makadamia stanowią wartościowy element codziennej diety pod warunkiem zachowania rozsądku w ich spożyciu. Zalecaną porcją orzechów makadamia na dzień będzie ok. 30 gramów, czyli garść. Orzechy makadamia to bardzo dobre źródło zdrowych tłuszczy, czyli jedno- i wielonienasyconych. Regularne spożywanie orzechów makadamia pomaga obniżyć poziom cholesterolu całkowitego, a szczególnie "złego" cholesterolu LDL. Naukowcy wysuwają tezę, iż jest to związane z dużą zawartością w orzechach makadamia jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, które regulują gospodarkę lipidową organizmu. Jednocześnie makadamia, nie dostarczają cholesterolu, co jest cechą także innych produktów roślinnych dostarczających tłuszcz.
Orzechy makadamia zawierają dużą ilość niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym kwasy omega-3 i omega-6. Te związki mają bardzo korzystne działanie na ludzki organizm, szczególnie na pracę układu nerwowego i mózgu, dlatego jedzenie orzechów makadamia (i innych) zalecane jest przed sesją, czy przy wyczerpującej umysłowej pracy.
Badania naukowe pokazały również, że dieta bogata w orzechy makadamia obniża ryzyko rozwoju chorób układu krążenia, a nawet zmniejsza ryzyko śmierci z powodu chorób cywilizacyjnych, takich jak rak jelita grubego i inne nowotwory, cukrzyca typu 2, miażdżyca, udar mózgu, zawał.
Miażdżyca zaczyna się niewinnie. Jak może się objawiać?
Orzechy makadamia są zasobne w potas i magnez, a te składnik zapewniane w wystarczającej dawce każdego dnia, regulują ciśnienie krwi i wzmacniają serce. Niesolone i niepanierowane orzechy zawierają mało sodu, natomiast smażone i solone lub panierowane nie są polecane ze względu wyższą kaloryczność i niższą wartość odżywczą. Nadmiar sodu w diecie powoduje zatrzymanie wody w organizmie, sprzyja obrzęką i podwyższa ciśnienie tętnicze krwi.
Witaminy z grupy B zawarte w orzechach makadamia korzystnie wpływają na układ nerwowy, przemiany białka, węglowodanów i tłuszczu w organizmie. Okrągłe orzeszki w 100 gramach dostarczają tiaminę (witamina B1) w takiej ilości, jaka wystarcza do pokrycia dziennego zapotrzebowania na dla dorosłej osoby! Wykazano, że regularne spożywanie orzechów makadamia pozwala obniżyć poziom glukozy we krwi – z tego względu orzechy te zalecane są w diecie cukrzycowej dla diabetyków oraz osób z insulinoopornością.
Senność, zmęczenie i tycie bez powodu? Poznaj objawy insulin...
Co ciekawe, pomimo wysokiej kaloryczności orzechów makadamia, nie stwierdzono by ich spożywane regularnie w umiarkowanej ilości ok. 30 gramów dziennie, przyczyniało się do nadwagi i otyłości. 10 orzeszków, które ważą ok. 30 gramów to porcja, która jest wystarczająca by odnieść korzyści zdrowotne i zalecana jako dawka maksymalna dziennie dla osób na diecie odchudzającej i dbające o linię. Wysoka zawartość błonnika pokarmowego sprawia, że orzechy makadamia na długo dają uczucie sytości i zapobiegają podjadaniu między posiłkami.
Orzechy makadamia w ciąży
Orzechy makadamia w ciąży mogą być spożywane, pod warunkiem, że ciężarna nie ma alergii na orzechy. Mając na względzie wartość odżywczą i prozdrowotne właściwości orzechów makadamia, warto włączyć je do diety jako źródło zdrowych tłuszczy, żelaza, potasu, magnezu oraz witamin z grupy B. Naukowcy wysuwają tezę, iż jedzenie orzechów makadamia w ciąży znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia alergii na orzechy u ich dzieci. Wyniki tych badań nie są jednak miarodajne – inne badania im przeczą, zgodnie z ich wynikami jedzenie macadamia podczas ciąży nie wpływu na wystąpienie alergii na orzechy u dziecka, a nawet może zwiększać ryzyko uczulenia.
Orzechy makadamia – zastosowania
Orzechy makadamia najczęściej jedzone są na surowo jako zdrowa przekąska. Sprawdzą się jako dodatek do owsianki, jaglanki lub gryczanki, a także do sałatki wieloowocowej. Mają słodki i kremowy smak, ciekawy okrągły kształt piłeczki, co powinno pasować nawet dzieciom! Orzechy makadamia, nadają się do domowych wypieków oraz do deserów. Można wzbogacać nimi wykwintne sosy do wytrawnych dań, a rozdrobnione dodawać do sałatek ze świeżych warzyw liściastych, pomidora, ogórka z dodatkiem sera i granata. Do sałatek sprawdza się też olej z orzechów makadamia, który ma zastosowanie także w kosmetyce.
Olej makadamia jest bardzo odżywczy
Olej makadamia ceniony jest w kosmetyce, do pielęgnacji skóry i włosów. Dzięki wysokiej zawartości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych olej makadamia wnika głęboko w skórę, odżywiają i regeneruje ją, nie pozostawiając na jej powierzchni tłustego filmu. Cenne właściwości oleju makadamia, wykorzystywane są do zapobiegania i wspomagająco na niwelowanie cellulitu. Wystarczy wmasować kilka kropel oleju makadamia w skórę dotkniętą skórką pomarańczową, a rytuał powtarzać regularnie przez minimum 3 miesiące, aby dostrzec efekt.
Poznaj: Przyczyny, objawy i metody pozbycia się cellulitu
Olej z orzechów makadamia jest też polecany do pielęgnacji włosów do tzw. olejowania. Polecany jest szczególnie do włosów wysokoporowatych, czyli bardzo zniszczonych. Warto nałożyć go na włosy, po wcześniejszym zmoczeniu ich woda z miodem, pokryciu żelem aloesowym o działaniu nawilżającym. Głowę należy następnie okryć czepkiem i ręcznikiem, by zwiększyć działanie preparatów i trzymać ok. 30 minut. Następnie na włosy nakładamy odżywkę do włosów, aby zemulgować olej i ułatwić jego usunięcie z powierzchni włosów, a następnie umyć włosy.
Sprawdź, jak przeprowadzić olejowanie włosów w domu
Orzechy makadamia – przeciwwskazania i środki ostrożności
Orzechy makadamia są trujące dla psów – kilkanaście tych orzechów wystarczy, by u średniej wielkości psa pojawiły się wymioty, drgawki i hipotermia. Na szczęście objawy te ustępują zazwyczaj samoistnie po około dwóch dobach. Mechanizm toksycznego działania orzechów makadamia na psy nie został jeszcze poznany – inne orzechy nie powodują u nich takich objawów, choć także nie jest zalecane podawanie ich psom.
Orzechy makadamia są zdrowe i nietoksyczne dla ludzi – choć ze zrozumiałych względów powinny unikać ich spożycia osoby uczulone na nie. Orzechy makadamia, ze względu na dużą zawartość tłuszczu, szybko się jednak psują (jełczeją). Spożycie nieświeżych czyli zjełczałych, a co gorsza spleśniałych orzechów makadamia ma skutki zdecydowanie niekorzystne dla zdrowia i należy tego unikać. Trzeba sprawdzając na opakowaniu datę przydatności do spożycia, a po jego otwarciu przechowując orzechy makadamia w suchym i chłodnym miejscu.
