Spis treści
Żurek na zakwasie żytnim – tradycyjna zupa wielkanocna
Żurek na zakwasie to tradycyjna zupa, goszcząca na talerzach nie tylko w Polsce, ale również w Czechach i na Słowacji. Jeszcze kilka wieków temu wszelkie zupy na zakwasie nazywano właśnie żurem. Dlaczego taka nazwa? Przede wszystkim od smaku, który oznacza potrawę kwaśną, kiszoną lub zakwaszoną.
Co ciekawe, w naszym kraju żurek przygotowywany jest na wiele sposobów, a każdy region ma swój unikalny sposób — np. w województwie świętokrzyskim podaje się go z jajkiem przekrojonym na 4 części, chrzanem oraz bułką z koperkiem, a na Mazowszu — z jajkiem i białą kiełbasą.
Tradycyjny żurek przygotowywany jest na zakwasie żytnim, owsianym lub gryczanym. Nadaje on zupie kremową konsystencję oraz charakterystyczny, lekko chlebowy aromat.
Jak przygotować zakwas na żurek wielkanocny?
Przygotowanie tradycyjnego zakwasu na żurek nie wymaga dużo pracy, jednak jest czasochłonne, ponieważ należy go przyrządzić minimum 5 dni przed Wielkanocą. Poza produktami spożywczymi, będzie potrzebny litrowy słoik, który wcześniej należy wyparzyć wrzącą wodą.
Składniki:
- szklanka mąki żytniej razowej – 120 g,
- 3 szklanki letniej i przegotowanej wody,
- 3 ząbki czosnku,
- 4 liście laurowe,
- 5 ziaren ziela angielskiego,
- 12 ziaren pieprzu czarnego.
Przygotowanie:
- Mąkę wsyp do słoika i stopniowo dodawaj wody, cały czas mieszając.
- Czosnek zmiażdż lub przeciśnij przez praskę i dodaj do słoika.
- Do mąki i czosnku wrzuć liście laurowe, pieprz i ziele angielskie, a następnie wszystko dokładnie wymieszaj.
- Słoik przykryj gazą lub ściereczką i zostaw na 5 dni w ciepłym, ale nie nasłonecznionym miejscu. Raz dziennie pamiętaj o dokładnym wymieszaniu produktów.
- Po 5 dniach zakwas jest gotowy do użycia.
Tak przygotowany zakwas możesz również przechowywać w zamkniętym słoiku do dwóch tygodni.
Właściwości odżywcze i zdrowotne zakwasu na żurek
Podczas przygotowania zakwasu dochodzi do procesów fermentacyjnych, w których udział biorą bakterie kwasu mlekowego. Te mikroorganizmy są znakomitym probiotykiem, czyli substancją korzystnie wpływającą na zachowanie równowagi mikroflory jelitowej. Dzięki nim dochodzi do namnażania się „dobrych bakterii” w jelitach.
Produkty poddane procesowi fermentacji mlekowej wspierają układ pokarmowy w okresie antybiotykoterapii, gdzie prawidłowa mikroflora jelitowa zostaje uszkodzona.
Wartość odżywcza zakwasu zależy przede wszystkim od rodzaju mąki. W przypadku użycia mąki żytniej razowej domowy zakwas będzie znakomitym źródłem błonnika pokarmowego, który wspomaga prawidłową pracę jelit, przyspiesza przesuwanie się resztek pokarmowych w dalsze części jelita, a tym samym zmniejsza ryzyko zaparć.
Co jeszcze zawiera żytni zakwas na żurek?
Przede wszystkim są to:
- witaminy z grupy B,
- magnez,
- potas,
- cynk,
- fosfor,
- mangan,
- miedź,
- żelazo.
Dzięki tym składnikom odżywczym żurek na zakwasie może stanowić nie tylko smaczny posiłek, ale również uzupełnienie diety w witaminy i związki mineralne.