Woda alkaliczna – co zawiera i jakie ma właściwości? Czym jest woda jonizowana? Korzyści z kuracji wodą zasadową i przeciwwskazania

Woda alkaliczna to woda o zasadowym pH, czyli wynoszącym powyżej 7. Skala pH (tzw. potencjał wodoru) jest przy tym wskaźnikiem odczynu roztworu wodnego. Wartość pH = 7 oznacza odczyn neutralny, natomiast 0 to kwas, a 14 – zasada.

Większość polskich wód mineralnych ma pH obojętne lub kwaśne, natomiast tylko kilka rodzajów wydobywanych naturalnie ma odczyn alkaliczny, przy czym dla wód jest to pH powyżej 7,5.

Oprócz wody alkalicznej z naturalnych złóż dostępna jest woda z lodowców, którą pobiera się m.in. z dna oceanów, która roztapiając się tworzy prądy podwodne.

Najwyższe wartości pH wody można uzyskać przez poddanie czystej wody procesowi elektrolizy pod wpływem prądu. W jej wyniku powstaje woda kwasowa, której można używać m.in. do sprzątania, oraz produkt właściwy, czyli woda alkaliczna. Taka woda jonizowana nazywana jest też zredukowaną, ożywioną czy strukturyzowaną (strukturalną, strukturowaną itp).

Urządzenia do elektrolizy wody stosowane w instalacjach wodnych – zarówno w obiektach typu SPA, jak i w domach. Taka instalacja składa się z szeregu filtrów, które m.in. za pomocą odwróconej osmozy oczyszczają wodę przed ostatnim etapem jej elektrolizy.

W sprzedaży są też przenośne jonizatory wody do użytku domowego, których nie należy jednak mylić z generatorami wody wodorowej. Ten drugi typ urządzenia zapewnia co prawda równie alkaliczną wodę, ale o nieco innych właściwościach, które wynikają z nasycenia gazowym H2.

Woda alkaliczna jest znana od lat na Dalekim Wschodzie. W krajach takich jak Japonia, Tajwan czy Korea, picie jej w celach leczniczych jest oficjalnie uznaną praktyką od ponad 50 lat. Jej popularność w krajach zachodnich w ostatnich czasach rośnie, co wynika z zainteresowania zdrowym stylem życia.

Woda alkaliczna ma prozdrowotne właściwości, które wynikają z jej specyficznego składu. Nie tylko świetnie nawadnia, ale też pomaga zwalczać stres oksydacyjny – główną przyczynę współczesnych chorób typu cukrzyca, rak, miażdżyca czy zmiany neurodegeneracyjne. Jest też naturalnym antidotum na zakwasy, zgagę, obrzęki i niski poziom energii.

Smak wody alkalicznej nie zawsze jest akceptowany, warto jednak pamiętać, że każdy rodzaj ma inne walory, które znacznie się od siebie różnią. Choć ze względu na niską zawartość składników mineralnych niektóre mogą przypominać wodę do żelazka (tj. dejonizowaną), dzięki sporej zawartość wodorowęglanów inne mają jednak całkiem przyjemny smak. Istnieją też wody alkaliczne wysokozmineralizowane, których walory są ogólnie akceptowane.

Sprawdź 10 faktów o rodzajach wody, których możesz nie znać:

Woda alkaliczna to tylko z pozoru zwykła woda. Choć ma zasadowy odczyn, ale wbrew pozorom wiele jej rodzajów wcale nie obfituje w zasadotwórcze składniki mineralne, takie jak magnez i wapń, bo w rzeczywistości zawiera je tylko w śladowych ilościach.

Jak to możliwe? Cząsteczki wody (H2O) mogą występować w formie jonów: kationów H3O+ oraz anionów OH-. W roztworze jonów dodatnich i ujemnych jest zawsze tyle, by ich sumaryczny ładunek wynosił zero.

W wodzie alkalicznej więcej cząsteczek H2O występuje w postaci jonów H3O+ niż anionów OH- niż w wodzie neutralnej. Może do tego dojść podczas elektrolizy wody oraz w sposób naturalny, gdy rozpuszcza się w niej dwutlenek węgla.

W reakcji dwutlenku węgla z wodą zachodzi reakcja, w wyniku której powstaje słaby kwas węglowy. Jest on nietrwały i rozpada się do anionów nazywanych na etykiecie wodorowęglanami (są to: jony wodorowęglanowe HCO3- i węglanowe CO3--).

W takiej wodzie powstaje przewaga jonów ujemnych, dlatego dla zachowania równowagi występuje w niej też więcej jonów dodatnich H3O+. Taka woda ma więc za mało tlenu w stosunku do wodoru (i wysoki potencjał wodoru, czyli pH). Dzięki temu chętnie przyjmuje tlen z niszczycielskich wolnych rodników, neutralizując ich działanie.

O wodzie alkalicznej mówi się, że ma ujemny potencjał redoks (inaczej oksydacyjno-redukcyjny) – czyli ORP (ang. oxidation-reduction potential). Wartości te mierzone są w miliwoltach i sięgają w tym przypadku -500 mV.

Ujemny ORP oznacza, że podczas reakcji oksydacji i redukcji (czyli utleniania i procesu przeciwnego) woda alkaliczna ma działanie antyoksydacyjne – inaczej przeciwutleniające.

W przypadku butelki jonizującej wartość ORP wynoszącą od -100 mV do -600 mV można uzyskać już po około 10 minutach.

Woda alkaliczna wraz z zasadotwórczą dietą to podstawa zwalczania niekorzystnych skutków współczesnego trybu życia, który sprzyja obciążeniu organizmu nadmiarem kwasów i wolnych rodników.

Główne źródła tych związków to przetworzona żywność, produkty zwierzęce, używki, leki, zanieczyszczenia środowiska, stres, intensywny wysiłek fizyczny, a także szybkie odchudzanie. Do ich zobojętniania organizm zużywa zapasy zasadowych pierwiastków takich jak wapń i magnez, często sięgając do rezerw w postaci zębów i kości.

Do skutków zakwaszenia organizmu należą m.in. problemy trawienne, wzdęcia, zaparcia, zatrzymywanie wody w tkankach, pojawianie się wyprysków, pogorszenie wyglądu skóry, osłabienie włosów i paznokci, nadmierne zmęczenie, zaburzenia koncentracji, snu i nastroju, obniżona odporność, przyrost wagi, a także rozwój nadciśnienia, miażdżycy czy osteoporozy.

By nie dopuszczać do nadmiernego zakwaszenia organizmu, na co dzień warto jeść więcej produktów zasadotwórczych – przede wszystkim warzyw i owoców. Jeszcze szybciej działa jednak woda o zasadowym odczynie.

Chociaż organizm jest wyposażony w sprawne mechanizmy utrzymywania równowagi kwasowo-zasadowej, przy nadmiernym obciążeniu z czasem funkcjonują one coraz gorzej, co wynika m.in. z zużywania się rezerw pierwiastków niezbędnych do neutralizacji kwasów. Miejscowe zakwaszenie ustroju stwarza natomiast idealne warunki do rozwoju chorób. Odkwaszanie jest więc sposobem na lepsze zdrowie.

Korzystne działanie właściwości regularnego picia wody alkalicznej zostały potwierdzone w wielu badaniach, jednak brak jest takich, które stanowiłyby podstawę do umieszczania oświadczeń zdrowotnych na opakowaniach (te dopuszczone dotyczą głównie witamin, związków mineralnych i innych popularnych składników żywności).

Najważniejsze korzystne właściwości wody zasadowej – oprócz tego, że świetnie nawadnia:

• Zobojętnia nadmiar kwasów – przeciwdziała ich nagromadzeniu w ustroju wskutek stosowania diety opartej na przetworzonej żywności, codziennych stresów i niezdrowych nawyków.
• Neutralizuje nadmiar wolnych rodników – ma działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne. Wiele badań potwierdza, że zapobiega niszczeniu składników komórek, m.in. białek i DNA, w których zgromadzone są informacje genetyczne. W ten sposób pomaga zapobiegać ich mutacjom i procesom nowotworowym. Spowalnia wzrost guzów, skraca życie komórek rakowych i przyspiesza ich obumieranie, chroniąc m.in. tkanki wątroby, nerek i mózgu. Woda alkaliczna wpływa korzystnie na układ immunologiczny zwłaszcza w przypadku chorób stawów oraz objawów alergii takich jak egzema, katar sienny czy atopowa astma.
• Usprawnienie trawienie – ponieważ działa odkwaszająco i natleniająco, pomaga przywrócić odpowiednie wydzielanie soku trawiennego. Poprawia równowagę mikroflory jelitowej i ogranicza procesy gnilne w jelitach. Z tego powodu woda alkaliczna jest pomocna m.in. przy chronicznych biegunkach i nadkwasocie.
• Poprawia metabolizm tkanki kostnej – ponieważ zobojętnia kwasy, pomaga oszczędzać rezerwy pierwiastków alkalicznych takich jak wapń czy magnez. Zbadano, że u osób stosujących dietę alkaliczną ubytek wapnia z organizmu jest o 3/4 niższy niż u jedzących głównie produkty kwasotwórcze.
• Obniża zbyt wysokie ciśnienie tętnicze – ponieważ wspomaga usuwanie płytki miażdżycowej i zmniejsza lepkość krwi, poprawia jej przepływ w naczyniach krwionośnych. Efekty w postaci niższego ciśnienia krwi pojawiają się po 2-3 miesiącach kuracji.
• Usprawnia przemianę materii – codzienne pice wody alkalicznej przyczynia się do spadku poziomu glukozy, cholesterolu i trójglicerydów we krwi, co z kolei wspomaga profilaktykę nadciśnienia i cukrzycy. Działa tak silnie, że pozwala na zmniejszenie (w porozumieniu z lekarzem) dawek przyjmowanej insuliny.
• Ułatwia odchudzanie – oprócz tego, że wspomaga regulację gospodarki węglowodanowej, woda alkaliczna przyczynia się do znacznego wzrostu poziomu leptyny w organizmie, a jest to tzw. hormon sytości. Dzięki temu picie jej wspomaga odchudzanie. Ogranicza też przyrost tkanki zapasowej w przypadku stosowania diety o wysokiej zawartości tłuszczu.
• Wspomaga treningi – woda alkaliczna zwiększa wytrzymałość organizmu na wysiłek i przyspiesza regenerację organizmu. Dowiedziono, że szybko się wchłania i nawadnia w większym stopniu niż woda mineralna. Dodatkowo przyśpiesza tempo utylizacji mleczanu przy intensywnym, krótkotrwałym wysiłku anaerobowym, co oznacza, że redukuje zakwasy, a nawet pozwala całkiem ich uniknąć. W przypadku wody o niskiej zawartości związków mineralnych należy jednak pamiętać o osobnym uzupełnianiu poziomu elektrolitów.
• Zapewnia cenne związki mineralne – niektóre rodzaje butelkowanych wód alkalicznych, a także woda z butelki jonizującej iWater, stanowią źródło niezbędnych składników mineralnych, przede wszystkim elektrolitów.

Odczuwalne korzyści z picia wody alkalicznej to wzrost poziomu energii, a ponadto działanie dotleniające, odtruwające i odmładzające, które przekładają się na poprawę samopoczucia i nastroju.

Woda alkaliczna dostępna jest w sklepach z tzw. zdrową żywnością i internetowych. Jej cena jest często kilkakrotnie wyższa niż zwykłej wody mineralnej, dlatego najbardziej opłaca się kupować ją w większej ilości pod kątem zaplanowanej kuracji.

Warto wybierać wody alkaliczne pochodzenia naturalnego o pH przekraczającym wartość 8, a najlepiej wynoszącym 8,5-9,5.

Na polskim rynku wybór wód alkalicznych jest coraz większy. Należą do nich m.in.:

• Alcalia – pH 9,36
• Aquavia – pH 9,4
• Java – pH 9,2
• Icelandic Glacial – pH 8,4
• Święcicki Zdrój – pH 8,3
• Acqua Panna – pH 8,1
• blk – pH 8,0
• Akvile – pH 8
• CanO – pH 7,9
• Highland Spring – pH 7,8
• SmartWater Glaceau – pH 7,8
• Fiji – pH 7,7
• Speyside Glenlivet – pH 7,7
• Nałęczowianka – pH 7,5
• OxySport – pH 7,5.

Wodę jonizowaną można uzyskać też w prostszy sposób za pomocą specjalnej butelki. Rozwiązania takie jak iWater, dostępne na stronie mocsoków.pl, ma pojemność 0,6 l i przypomina nieco butelkę filtrującą. W jej wkładzie, przez który przechodzi woda, znajdują się jednak kulki z minerałów: magnezowe, turmalinowe, kryształu górskiego i węglowe. Wzbogacają one wodę w alkalizujące pierwiastki oraz te śladowe (m.in. magnez, sód, wapń, lit, cynk, magnez, żelazo, mangan), a przy tym ją oczyszczają. Butelka pozwala zmienić pH wody kranowej na 8,5 już po około 1 minucie.

Woda alkaliczna nie jest wodą leczniczą, dlatego nie jest konieczne spożywanie jej w ograniczonych ilościach. Zbyt duże dawki nie są jednak korzystne, zwłaszcza przy jej wysokim pH.

Wodę alkaliczną warto pić okresowo w stanach zwiększonego zapotrzebowania na składniki odkwaszające. Sprawdza się jako składnik kuracji oczyszczających i odchudzających, a także jako wspomaganie treningów u osób, które dopiero zaczynają intensywnie ćwiczyć lub podnoszą sobie poprzeczkę w sporcie.

W przypadku wody nisko alkalicznej najlepiej wypijać ok. 30 ml na kilogram masy ciała, czyli przeciętnie 2 litry dziennie. Im wyższe pH, czyli alkaliczność wody, tym działa skuteczniej, ale też wymaga ostrożniejszego dawkowania.

Wypijanie nadmiaru wody alkalicznej wiąże się z możliwością wystąpienia działań niepożądanych w postaci nadmiernego zobojętnienia kwasu żołądkowego. To z kolei upośledza trawienie jedzenia i przyswajanie z niego składników mineralnych. Może więc skutkować problemami gastrycznymi takimi jak niestrawność, a także zaburzeniami elektrolitowymi. Z tego powodu taka woda nie powinna być też wypijana do posiłku.

Wodę alkaliczną można pić codziennie, ale tylko między posiłkami (co najmniej 30 minut przed i 1,5 godziny po jedzeniu) oraz po wysiłku fizycznym.

Należy przy tym pamiętać, że w przeciwieństwie do wody mineralnej o wysokiej zawartości alkalicznych pierwiastków (przede wszystkim wapnia i magnezu), w większości przypadków woda alkaliczna ma bardzo niski poziom składników mineralnych. Dlatego pomaga szybko uzupełnić poziom płynów, ale nie elektrolitów, które trzeba dostarczać sobie oddzielnie zwłaszcza po wysiłku. W przeciwnym razie rozwinąć się mogą zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, które objawiają się w postaci zaburzeń rytmu serca, osłabienia mięśni, a także ich kurczów i drętwienia.

Przeciwwskazania do picia wody alkalicznej to jedynie opisane wyżej zaburzenia mięśniowe, choroby nerek i niestrawność spowodowana przyjmowaniem leków zobojętniających kwas żołądkowy. W przypadku stosowania leków kurację wodą alkaliczną należy uzgodnić z lekarzem.

ZOBACZ: Jaką wodę najlepiej pić?