To najgorsza żywność dla jelit. Naukowcy ostrzegają: sprzyja zapaleniu i chorobie Leśniowskiego-Crohna. Zobacz produkty na „czarnej liście”

Jedzenie gotowe do spożycia to stosunkowo nowy „wynalazek”, który rozpowszechnił się w ciągu zaledwie półtora wieku. W tym czasie zaczęto obserwować epidemię schorzeń, które wcześniej były rzadkie, powstał termin chorób cywilizacyjnych. To oczywiście konsekwencje całościowej zmiany stylu życia na współczesny, ale żywność ma niemały udział w pogarszaniu się stanu zdrowia.

O ile nie ma nic złego w korzystaniu z półproduktów i wielu tradycyjnych wyrobów, naukowcy jako najbardziej niekorzystną wskazują na żywność ultraprzetworzoną (UPF), czyli produkowaną z maksymalnie przetworzonych składników i z udziałem licznych dodatków funkcjonalnych.

Choć gotowe produkty są wygodne, długo się nie psują i zachowują niezmienną jakość, w toku procesów przetwórczych zostają pozbawione większości niezbędnych składników. Cierpi na tym nie tylko ich wartość odżywcza, ale także zapach i smak. By podnieść ich atrakcyjność, stosuje się duże dawki cukru, soli, nasyconych tłuszczów oraz polepszaczy smaku i konsystencji, konserwanty, barwniki i aromaty, z czego wiele stanowią dodatki „E”.

Czytaj: Tym trują nas producenci żywności. Które dodatki „E” mogą szkodzić? Dlaczego nie wszystkie dodatki do żywności są bezpieczne

Wygodne produkty, które nadają się do zjedzenia wprost z opakowania, okazują się szczególnie niekorzystne dla naszych jelit. Kwestią ta zajęli się badacze kanadyjscy z Uniwersytetu McMastera w Hamilton. Naukowcy odkryli, że osoby spożywające taką żywność w dużych ilościach są bardziej narażone na rozwój wyniszczającego schorzenia zapalne jelit, jakim jest choroba Leśniowskiego-Crohna. Wbrew nazwie dotyka ona cały układ pokarmowy i powoduje powikłania również poza nim. Choć może ulegać remisji, ma nieuleczalny charakter, a czynniki jej rozwoju pozostają niemal niepoznane.

Zobacz w naszej galerii, jakie produkty znajdują się na „czarnej liście” ekspertów od zdrowia jelit.

W ramach analizy pięciu dostępnych badań kohortowych poświęconych temu problemowi, które przeprowadzono w latach 2020-2022, badacze nie potwierdzili jednak związku między wysokim spożyciem produktów UPF a rozwojem drugiej choroby zaliczanych do nieswoistego zapalenia jelit (ang. IBD), tj. wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

Choroba Leśniowskiego najczęściej rozwija się w jednak końcowym odcinku jelita krętego, które należy do jelita cienkiego. To właśnie ono jest niezwykle wrażliwe na szkodliwe składniki zawarte w żywności.

Autorzy badania sugerują, że związek między dietą opartą na ultraprzetworzonych produktach a chorobą Leśniowskiego wynika z zaburzeń równowagi mikroflory jelitowej.

– W większości przetworzonych produktów brakuje błonnika, który jest potrzebny do odżywiania mikroflory i utrzymania wzajemnie korzystnych zależności między nią i organizmem – mówi dr Andrew Gerwitz z Uniwersytetu Stanu Georgia, który specjalizuje się w zagadnieniach wrodzonej odporności, mikrobiomu, zapalenia jelit oraz otyłości i cukrzycy. – Wiele, jak nie większość produktów przetworzonych zawiera związki podobne do detergentów nazywane emulgatorami, które poprawiają ich teksturę i trwałość.

Dowiedz się także: Niszczą jelita i uczulają. Substancje pomocnicze są we wszystkich lekach i większości suplementów diety. Na które dodatki uważać?

Badania prowadzone przed dr Gerwitza wykazały, że emulgatory zawarte w żywności UPF zaburzają prawidłowy skład mikroflory bakteryjnej jelit i ekspresją genów. Sprawiają, że bakterie zasiedlają wewnętrzne błony śluzowe wyżej położonych odcinków jelita, które są z natury sterylne. Skutkiem jest rozwój stanu zapalnego.

Notowany obecnie wzrost liczby zachorowań na chorobę Leśniowskiego-Crohna zbiega się z doniesieniami na temat zmian jelitowego mikrobiomu ludzkiego obserwowanych w krajach uprzemysłowionych i zaawansowanych technologicznie. Niekorzystny trend zdrowotny dotyczy też innych złożonych chorób: immunologicznych, metabolicznych, neurologicznych i nowotworowych, które jeszcze 150 lat temu należały do rzadkich.

Dlatego specjaliści zachęcają, by chronić jelita – i zmniejszać objawy dotyczących go chorób – poprzez częstsze sięganie po produkty świeże, jak najmniej przerobione, oraz domowe posiłki.

Źródło: Ultra-processed foods may increase Crohn's disease risk Medical News Today