Spis treści
Mandarynki – charakterystyka i rodzaje
Mandarynki (Citrus reticulata), podobnie jak inne owoce cytrusowe najchętniej spożywane są w okresie jesienno-zimowym. Szczególnie popularne jest jedzenie mandarynek w czasie świąt Bożego Narodzenia, gdzie cała rodzina zbiera się przy wspólnym oglądaniu filmów.
Mandarynki uprawiane są głównie w Brazylii i Japonii, ale także na południu Stanów Zjednoczonych oraz w krajach basenu Morza Śródziemnego. Wyróżniamy 3 główne rodzaje mandarynek:
- satsuma – rodzaj bezpestkowych mandarynek, łatwych do obierania. Ich smak porównywalny jest do pomarańczy,
- tangelo – powstały ze skrzyżowania mandarynki z grejpfrutem. Mają charakterystyczne zwężenie na czubku (przypominają bombkę). Mają orzeźwiający smak i bardzo luźną, lecz grubą skórkę,
- klementynki – powstały z połączenia gorzkiej pomarańczy i mandarynek. Maja lekko kwaśny miąższ i małą ilość pestek. Klementynki są najmniejszymi mandarynkami dostępnymi na rynku.
Jak wykorzystać mandarynki?
Najsmaczniejszą częścią jadalną mandarynki jest miąższ, jednak zastosowanie znajdują również liście i skórki. Liście zawierają znaczne ilości limonenu – substancji eterycznej wykorzystywanej do produkcji olejków eterycznych. Olejek mandarynkowy wykazuje właściwości:
- odkażające,
- przeciwwymiotne,
- łagodzące na skórę trądzikową oraz łuszczycową,
- przyspieszające gojenie się blizn,
- ściągające – może zmniejszyć widoczność rozstępów i blizn.
Natomiast skórki mandarynki idealnie sprawdzą się jako syrop wspomagający leczenie objawów przeziębienia i grypy. Należy jednak pamiętać, aby przed przygotowaniem dokładnie umyć skórkę w celu pozbycia się środków konserwujących.
Mandarynki: właściwości odżywcze
Jedna mandarynka bez skórki waży ok. 60 g i zawiera ok. 45 kcal. Ze względu na niską kaloryczność chętnie spożywana jest przez osoby będące na diecie odchudzającej. Dodatkowo ten owoc jest źródłem 0,81 g białka oraz 13,34 g węglowodanów.
Mimo, że mandarynki zawierają znaczne ilości cukru (10,58 g na 100 g) ich indeks glikemiczny jest niski i wynosi tylko 30. To sprawia, że osoby chore na cukrzycę mogą bezpiecznie spożywać umiarkowane ilości tego owocu.
Prawie 80 proc. składu mandarynek stanowi woda, dzięki czemu jedzenie ich korzystnie wpływa na nawodnienie organizmu. Dodatkowo mandarynki są źródłem kwasu cytrynowego i jabłkowego, które wspomagają przemianę materii oraz przyspieszają usuwanie szkodliwych toksyn z organizmu.
W mandarynkach zawarte są znaczne ilości witaminy C (26,7 mg na 100 g), która jest silnym przeciwutleniaczem, który chroni komórki i tkanki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych.
Dodatkowo porcja 100 g tego owocu jest źródłem:
- witaminy B1 – 0,058 mg,
- witaminy B2 – 0,036 mg,
- witaminy B3 – 0,376 mg,
- witaminy B6 – 0,078 mg,
- witaminy E – 0,2 mg,
- witaminy A – 681 jednostek międzynarodowych (IU),
- wapnia – 37 mg,
- magnezu – 12 mg,
- żelaza – 0,15 mg,
- fosforu – 20 mg,
- potasu – 166 mg,
- cynku – 0,07 mg.
Właściwości zdrowotne mandarynek
Mandarynki dzięki zawartości składników mineralnych i witamin korzystnie wpływają na funkcjonowanie organizmu.
Zawarty w nich kwas foliowy (16 ug na 100 g) pozwala utrzymać odpowiednie stężenie homocysteiny, czyli aminokwasu odpowiadającego za powstawanie stanu zapalnego w tkance mózgu. Spożywanie mandarynek zmniejsza jego stężenie, a tym samym obniża ryzyko wystąpienia udaru mózgu.
Sprawdź również: Kto nie powinien jeść mandarynek? Przy tych schorzeniach należy ich unikać
Mandarynki dzięki zawartości witaminy C korzystnie wpływają na kondycję skóry, poprawiają jej koloryt oraz zmniejszają widoczność przebarwień. Ponadto owoce cytrusowe mogą obniżać stężenie cholesterolu we krwi oraz stabilizować ciśnienie tętnicze krwi (dzięki zawartości potasu).
Warto wspomnieć, że mandarynki są źródłem rutyny, czyli związku o silnym działaniu antyoksydacyjnym. Rutyna dodatkowo:
- uszczelnia i uelastycznia naczynia krwionośne,
- zmniejsza krwawienie dziąseł,
- ogranicza pękanie naczynek krwionośnych,
- redukuje powstawanie siniaków.
Warto pamiętać, że nie powinno się popijać leków żadnymi sokami cytrusowymi, a w szczególności sokiem grapefruitowym, ponieważ może to wywołać niepożądane reakcje chemiczne.
Mandarynki w ciąży – czy kobiety ciężarne mogą jeść owoce cytrusowe?
Owoce cytrusowe należą do jednych z najbardziej alergizujących produktów, jednak jeśli kobieta nie miała na nie alergii, nie powinna z nich rezygnować w czasie ciąży.
Mandarynki są znakomitym źródłem witamin i składników mineralnych, dzięki czemu mogą w naturalny sposób pokryć zwiększone zapotrzebowanie na niektóre witaminy. Kobietom ciężarnym zaleca się spożywanie ok. 200-300 g owoców dziennie, z czego część mogą stanowić właśnie cytrusy.
Dzienną ilość owoców cytrusowych powinno dostosować się indywidualnie, ponieważ zawarte w nich kwasy cytrusowe mogą wywoływać zgagę, wzdęcia oraz nudności.
Przed spożywaniem mandarynek należy dokładnie umyć skórkę, ponieważ na jej powierzchni znajdują się znaczne ilości substancji chemicznych, użytych w celu zapobiegania powstawania pleśni podczas transportu.
Przepis na nalewkę z mandarynek
Przepis na nalewkę mandarynkową jest niezwykle prosty i nie wymaga specjalnego sprzętu oraz umiejętności. Do przygotowania jej używa się miąższu oraz wysuszonych skórek.
Składniki na nalewkę z owoców:
- 4 kg mandarynek ze skórką,
- 1 l spirytusu,
- 500 g cukru.
Przygotowanie:
Mandarynki dokładnie umyj przed obieraniem. Obrane mandarynki podziel na cząstki, wrzuć do dużego słoika, zalej spirytusem i odstaw na 3 tygodnie w ciemne miejsce. Po tym czasie rozgnieć owoce, przefiltruj przez gazę i do przefiltrowanego płynu dodaj cukier. Całość wymieszaj i odstaw na jeden dzień.
W tym samym czasie przygotuj nalewkę ze skórek mandarynki.
Składniki:
- skórki z 4 kg mandarynek,
- 250 ml spirytusu,
- 350 ml wódki,
- 100 g cukru.
Przygotowanie:
Umyte skórki piecz w piekarniku przez 2 h w 100 stopniach Celsjusza. Następnie włóż je do słoika, zasyp cukrem i zalej alkoholem. Całość dokładnie wymieszaj i odstaw na 3 tygodnie. Po tym czasie przefiltruj przez gazę i wymieszaj z nalewką z owoców.
