Amigdalina to substancja, która nie leczy raka. Jakie hipotezy mają wyjaśniać potencjalne przeciwnowotworowe działanie witaminy B17?

Amigdalina jest potocznie nazywana witaminą B17. To organiczny związek chemiczny należący do grupy glikozydów i związków cyjanogennych, który po raz pierwszy wyizolowano w 1830 roku z gorzkich migdałów. Obecnie wiadomo, że najwięcej witaminy B17 zawierają nasiona migdałowca zwyczajnego i pigwy, pestki moreli, brzoskwiń, czeremchy, wiśni oraz śliwek. Mają one charakterystyczny gorzki smak i specyficzny migdałowy aromat.

Amigdalina jest błędnie nazywana witaminą, gdyż nie mam typowej dla tych związków budowy. Inna błędna nazwa to letril, który jest jej pochodną o innej budowie chemicznej.

Już w XIX wieku wysunięto przypuszczenie, że amigdalina może być skutecznym lekiem na raka. Prowadzone badania naukowe na zwierzętach potwierdzają do pewnego stopnia tę hipotezę, niemniej jednak witamina B17 i jej właściwości antynowotworowe nadal, słusznie budzą liczne kontrowersje.

WAŻNE! Amigdalina jest substancją toksyczną, ponieważ w organizmie rozkłada się do cyjanowodoru (kwas pruski), aldehydu beznoesowego oraz nieszkodliwej glukozy. Spożycie jej nadmiernych ilości może prowadzić do śmiertelnego zatrucia.

Jakiś czas temu można było kupić preparat na bazie amigdaliny, który był syntetyczną pochodną tej substancji (glukuronidem nitrylu kwasu migdałowego), ale został on wycofany ze sprzedaży ze względu na ryzyko zatrucia cyjankiem i bark dowodów na jego działanie lecznicze. Amigdalina (witamina B17) nadal sprzedawana jest jednak w postaci gorzkich migdałów (są to jądra pestek moreli) w niektórych sklepach ze zdrową żywnością.

Amigdalina w tkankach roślinnych pełni funkcje ochronne przed owadami i zwierzętami, ponieważ produktem jej rozpadu jest cyjanowodór.

Sprawdź: Siemię lniane może być toksyczne, zawiera glikozydy cyjanogenne. Przyrządzaj je bezpiecznie

Amigdalina w układzie pokarmowym rozpada się w wyniku reakcji enzymatycznych na glukozę, aldehyd benzoesowy i cyjanowodór. Zarówno aldehyd benzoesowy, jak i cyjanowodór są dla organizmu toksyczne. W przypadku przedawkowania amigdaliny może dojść do zatrucia, a nawet śmierci. Amigdalina jest metabolizowana w różnym stopniu zależnie od mikroflory bakteryjnej w jelitach. To sprawia, że różne osoby w różny sposób reagują na podanie preparatów ją zawierających, co utrudnia ustalenie odpowiedniej dawki.

Badania naukowe prowadzone na gryzoniach nie potwierdzają, ale też nie obalają jednoznacznie, skuteczności amigdaliny w leczeniu raka. Niektóre badania wskazują, że w przypadku niektórych typów nowotworów amigdalina ma działanie przyspieszające apoptozę komórek rakowych, zarazem hamuje rozwój nowotworu. Jednocześnie z uwagi na trudności w dobraniu odpowiedniej dawki leczniczej (a jednocześnie nietoksycznej) dla ludzi, nie prowadzono badań kontrolnych na ludziach, więc skuteczność witaminy B17 w leczeniu raka nie jest jednoznacznie potwierdzona.

Pod koniec XIX wieku po raz pierwszy zastosowano amigdalinę jako lek na raka. Od tamtej pory przeprowadzono dużą ilość badań naukowych mających potwierdzić lub obalić jej skuteczność w zwalczaniu nowotworów oraz wyjaśniających mechanizm jej działania na komórki rakowe. Mimo tego nadal nie ma jednoznacznych dowodów na to, że amigdalina faktycznie leczy raka.

Mechanizm jej działania wyjaśniany jest obecnie w sposób następujący: pochodna amigdaliny, czyli letril, uwalnia cyjanki w obecności komórek nowotworowych, w których występuje podwyższony poziom enzymu beta-glukuronidazy. Prowadzi to do śmierci komórek rakowych, ponieważ kumulują się w nich szkodliwe dla nich cyjanki. Jednak warto zaznaczyć, że poziom wspomnianego enzymu, który miał wyróżniać komórki nowotworowe na tle pozostałych, jest w prawidłowych komórkach na podobnym poziomie. Oznacza to, że substancja nie byłbay w stanie rozróżnić tych prawidłowych, od objętych zmianami nowotworowymi.

Inne wyjaśnienie mechanizmu działania amigdaliny mówi, że niedobór witaminy B17 w organizmie zapoczątkowuje procesy prowadzące do zmian nowotworowych. Badania naukowe nie potwierdzają jednak tej hipotezy. Co więcej, na ich podstawie uznano, że amigdalina nie może być określana jako witamina.

Według zwolenników leczniczego zastosowania amigdaliny działa ona toksycznie na komórki nowotworowe, ponieważ te zdrowie zawierają enzym o nazwie rodanaza, który blokuje uwalnianie cyjanowodoru. Komórki rakowe nie posiadają tego enzymu, a jedynie wyzwalającą uwalnianie kwasu pruskiego (cyjanowodoru) beta-glukozydazę. W ten sposób podanie amigdaliny ma niszczyć zmiany nowotworowe oraz zapobiegać dalszemu ich rozwojowi i przerzutom. Co więcej, aldehyd benzoesowy uwalniany podczas rozpadu amigdaliny ma mieć działanie przeciwbólowe.

Problem polega jednak na tym, że amigdalina i jej pochodna – letril – nie są dostatecznie wchłaniane z przewodu pokarmowego, nawet gdy podawana są w dużej ilości. Duża dawka amigdaliny/letrilu stwarza ryzyko zatrucia cyjanowodorem dla organizmu, natomiast na komórki rakowe działa jedynie w znikomym stopniu.

W wielu badaniach naukowych prowadzonych na zwierzętach wykazano przewagę efektów ubocznych amigdaliny i letrilu nad ich ewentualnym działaniem terapeutycznym. Znane są też przypadki pacjentów, którzy zmarli w wyniku zatrucia cyjanowodorem podczas terapii z zastosowaniem amigdaliny/letrilu.

Część środowiska lekarskiego pozostaje sceptyczna wobec skuteczności amigdaliny w leczeniu raka, część przychyla się do tezy, że potrzebne są dalsze badania, ponieważ substancja ta może przyczyniać się do niszczenia komórek rakowych w przypadku niektórych typów nowotworów. Do czasu otrzymania jednoznacznych wyników badań klinicznych warto jednak zachować w stosowaniu amigdaliny (witaminy B17) ostrożność.

Witamina B17 bywa jednak stosowana w profilaktyce raka. Przed rozpoczęciem takiej terapii należy koniecznie skonsultować się z lekarzem. Przyjmowanie witaminy B17 jest przeciwwskazane dla pacjentów z chorobami układu krążenia oraz niskim ciśnieniem, ponieważ preparaty zawierające amigdalinę obniżają ciśnienie krwi.

Należy podkreślić, że z uwagi na brak ostatecznych dowodów na skuteczność amigdaliny w leczeniu nowotworów nie może być ona traktowana jako lek na raka.

Źródło:

• Aktywność przeciwnowotworowa amigdaliny Czytelnia medyczna.