Uwaga na przedawkowanie. Ta popularna witamina może być szkodliwa

Niacyna, czyli witamina B3, to składnik powszechny w zachodniej diecie. Wynika to m.in. ze wzbogacania w nią produktów mlecznych i zbożowych, co praktykuje się w Polsce i wielu innych krajach.

Niemały wpływ na wysokie spożycie tej witaminy ma moda na przeciwstarzeniowe kuracje i suplementy diety, ponieważ pojawiły się doniesienia o jej potencjalnym działaniu spowalniającym te procesy.

Zobacz: Jak działa niacyna w kosmetykach? To nowy modny składnik

Niacyna była jednym z pierwszych leków przepisywanych w celu redukcji poziomu cholesterolu LDL, jednak ostatecznie okazała się mniej skuteczna niż inne farmaceutyki o podobnym działaniu. W niektórych badaniach powiązano ją z negatywnymi skutkami zdrowotnymi i wyższą śmiertelnością.

– Efekty niacyny zawsze były w pewnym sensie paradoksem – mówi dr Stanley Hazen z Cleveland Clinic w Stanach Zjednoczonych. – Pomimo obniżania poziomu cholesterolu jej korzyści kliniczne zawsze były mniejsze niż oczekiwano na podstawie stopnia redukcji LDL. Doprowadziło to do pomysłu, że nadmiar niacyny powoduje niejasne niekorzystne skutki, które częściowo przeciwdziałają korzyściom płynącym z obniżenia LDL.

Teraz okazuje się, że zbyt dużo tej witaminy przyjmuje jedna na cztery osoby. Skutkiem jest zbyt wysoki poziom we krwi produktu jej rozkładu – związku 4PY, który może odpowiadać za choroby sercowo-naczyniowe. Zależność opisano na łamach „Nature Medicine”. W szeroko zakrojonych badaniach klinicznych wykazano, że wyższe poziomy 4PY są silnie skorelowane z ryzykiem zawału serca, udaru mózgu i innych niepożądanych zdarzeń kardiologicznych.

Czytaj też: Ta witamina miała chronić mózg, a może sprzyjać demencji

Naukowcy dowiedli również, że 4PY bezpośrednio wywołuje zapalenie naczyń krwionośnych, które uszkadza elementy układu krążenia i z czasem może prowadzić do rozwoju miażdżycy.

Zdaniem autora badań głównym problemem jest stosowanie suplementów diety dostępnych bez recepty, które zawierają różne formy niacyny. Dodatkowo coraz powszechniejsze są produkty dostarczające po kilkaset, a nawet tysiąc procent dziennej normy poszczególnych witamin B complex.

Pacjenci powinni każdorazowo konsultować suplementację diety z lekarzem, a na co dzień skupić się na diecie bogatej w owoce i warzywa, a bez nadmiaru węglowodanów.

– Głównym wnioskiem nie jest jednak to, że powinniśmy całkowicie ograniczyć spożycie niacyny – podkreśla dr Hazen. – Biorąc pod uwagę nasze ustalenia, uzasadniona może być kontynuacja nakazu wzbogacania mąki i zbóż niacyną.

Dr Hazen porównuje przy tym obecne średnie spożycie niacyny w populacji do kranu, z którego nalewa się wodę do wiadra. Kiedy wiadro się napełni, woda zaczyna się rozlewać. Tak samo jest ze zbyt wysokim stężeniem witaminy B3. Organizm ludzki musi ją przetworzyć, skąd duże poziomy jej różnych metabolitów, w tym 4PY.

– Ekscytujące w tych wynikach jest to, że odkryty szlak wydaje się być wcześniej nierozpoznany, choć jest znaczącym czynnikiem przyczyniającym się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Co więcej, jest on mierzalny, co oznacza, że istnieje potencjał do testów diagnostycznych. Wszystko to stanowi grunt pod opracowanie nowych podejść do przeciwdziałania skutkom tego szlaku – podkreśla ekspert.

(PAP)

Katarzyna Czechowicz
kap/ bar/ arz