„Śmieciowe jedzenie” zwiększa ryzyko demencji. Chcesz mieć dobrą pamięć? Unikaj ultraprzetworzonej żywności. Zobacz, czego nie jeść

Przetworzona żywność to większość produktów dostępnych w sklepach, które są poddawane procesom technologicznym w celu nadania im trwałości, tekstury i smaku. W zależności od stopnia obróbki produkty dzieli się na grupy według klasyfikacji NOVA:

• żywność minimalnie przetworzona – nieprzetworzona lub minimalnie przetworzona żywność, taka jak nasiona, owoce, jaja i mleko.
• przetworzone składniki kulinarne – takie jak sól, cukier, miód i oleje. Żywność z tej grupy jest przetwarzana przez prasowanie, mielenie lub ścieranie.
• żywność przetworzona – to np. pieczywo, sery, wędliny czy konserwy. Przetworzoną żywność wytwarza się przez połączenie produktów z dwóch pierwszych grup za pomocą procesów takich jak gotowanie czy fermentacja.
• żywność ultraprzetworzona – to produkty, które zawierają nie występujące w naturze dodatki takie jak stabilizatory, konserwanty, barwniki, aromaty. Do tej grupy należą m.in. słodycze przemysłowe, czekolada, cukierki, lody, ciastka, ciasta, kolorowe napoje, pizza, frytki i podobne produkty typu fast food.

Zobacz również: Otyłość możesz leczyć za darmo na NFZ. Jakie warunki musisz spełnić? Sprawdź, jak skorzystać z darmowego programu KOS-BAR

To właśnie ta ostatnia grupa produktów wzbudza największe zastrzeżenia, a spożywanie produktów do niej należących ma negatywny wpływ na zdrowie, a nawet skraca nasze życie. Niestety, obecnie na całym świecie wzrasta konsumpcja ultraprzetworzonej żywności, co wynika z życia w pośpiechu, a czego konsekwencją mogą być choroby cywilizacyjne takie jak zespół metaboliczny, cukrzyca typu 2, miażdżyca, otyłość czy choroby układu sercowo-naczyniowego. W konsekwencji może to doprowadzić do przedwczesnej śmierci.

Sprawdź także: Lubisz słodycze i słodkie napoje? Możesz mieć niedobory witamin

Naukowcy z Sao Paulo w Brazylii przyjrzeli się również wpływowi ultraprzetworzonej żywności na funkcje poznawcze mózgu i odkryli, że u osób spożywających większe ilości „śmieciowego jedzenia” dochodziło do wyższego spadku funkcji poznawczych i wykonawczych w porównaniu do osób nie jedzących ultraprzetworzonych produktów.

W badaniu trwającym 10 lat wzięło udział 10 775 uczestników w wieku pomiędzy 35. a 74. r.ż., którzy mieli wykształcenie wyższe i byli urzędnikami państwowymi. Na początku badania uczestnicy wypełnili kwestionariusz częstotliwości spożycia ultraprzetworzonej żywności. Następnie co kilka lat przechodzili testy poznawcze, które analizowały rozpoznawanie i przypominanie słów oraz płynność wypowiadania się.

Zobacz także: Dla zysku zabijają jedną trzecią z nas. Ich szkodliwe produkty przyczyniają się do rozwoju cukrzycy, chorób serca i nowotworów

Wyniki badania pokazały, że osoby z najwyższym deklarowanym spożyciem ultraprzetworzonej żywności miały o 28 proc. szybsze tempo spadku funkcji poznawczych i o 25 proc. szybsze tempo spadku funkcji wykonawczych, w porównaniu do osób, które miały najniższe spożycie „śmieciowego jedzenia”. Pogorszenie funkcji poznawczych, czyli możliwości zapamiętywania, myślenia i podejmowania decyzji, to pierwszy, widoczny objaw demencji. Demencja z kolei może prowadzić do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, czyli upośledzających działanie mózgu i układu nerwowego, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona.

Czytaj też: Jak szybko schudnąć do sylwestra? Zacznij już teraz. Zastosuj te 3 wskazówki, a zmieścisz się w wymarzoną sukienkę

– W tej chwili nie możemy powiedzieć, czy spożycie ultraprzetworzonej żywności wiąże się z przyspieszonym spadkiem funkcji poznawczych u osób, u których już wcześniej wystąpiły zaburzenia tych funkcji. Jednak odkrycia te potwierdzają rolę zdrowych wyborów żywieniowych w opóźnianiu spadku funkcji poznawczych u zdrowych ludzi – powiedziała dr Natalia Gomez Gonçalves z University od Sao Paulo Medical School w Brazylii, główna autorka badania.

Badania udowadniają, że zdrowa, zbilansowana dieta wpływa na większą objętość mózgu, dzięki czemu może zapobiec pogarszaniu się funkcji poznawczych i rozwojowi demencji. Najbardziej wskazana jest w tym przypadku dieta MIND (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay), która jest połączeniem diety śródziemnomorskiej i diety DASH.

– Dieta MIND została powiązana z lepszą wydajnością poznawczą i zmniejszonym ryzykiem pogorszenia funkcji poznawczych [...] zdrowa żywność zawarta w diecie MIND to produkty pełnoziarniste, zielone liście i inne warzywa, orzechy, fasola, jagody, drób, ryby i oliwa z oliwek - potwierdza dr Gonçalves.

Autorka badania podkreśla również znaczenie codziennych wyborów żywieniowych u osób w średnim wieku, które będą mieć wpływ na zachowanie przez nich funkcji poznawczych w przyszłości:

– Wybory żywieniowe są potężnym sposobem na utrzymanie zdrowego funkcjonowania mózgu. Możliwe jest dokonywanie zdrowszych wyborów żywieniowych w ramach naszych środków, aby utrzymać ogólny stan zdrowia w miarę starzenia się. Ponadto wiek średni jest ważnym okresem życia, w którym należy przyjąć środki zapobiegawcze poprzez zmiany stylu życia, ponieważ wybory, których dokonujemy w tym wieku, wpłyną na nasze starsze lata.

Należy więc zadbać o ograniczenie do minimum produktów ultraprzetworzonych w naszym jadłospisie, a postawić na zdrową, świeżą żywność, która dostarcza składników odżywczych, a nie pustych kalorii. Lepiej jest więc gotować samodzielnie z podstawowych produktów takich jak warzywa, owoce, świeże ryby czy mięsa.

Robiąc zakupy należy sięgać po produkty z jak najkrótszą listą składników. Dobrze jest też nie wybierać tych z nieznanymi lub skomplikowanymi nazwami składników, których nie znajdziemy we własnej kuchni, takich jak np. syrop glukozowo-fruktozowy, acesulfam K czy glutaminian sodu.

Źródło:
Association Between Consumption of Ultraprocessed Foods and Cognitive Decline JAMA Network