Broń się przed otyłością! Eksperci alarmują - unikaj tego konkretnego jedzenia

Główny autor publikacji prof. Carlos Augusto Monteiro, emerytowany profesor z Uniwersytetu w Sao Paulo, podkreślił udowodnioną zależność między zwiększającym się spożyciem ultraprzetworzonej żywności (UPF) a częstszą reklamą tych produktów. Specjalista podkreślił, że produkcja UPF jest wysoce opłacalna, dlatego przemysł spożywczy nie jest zainteresowany produkcją żywności mniej przetworzonej, jaka była w przeszłości. Naukowiec zarzuca nawet producentom, że wspierają lobbing podważający kampanie promujące zdrowe odżywianie się.

Prof. Monteiro w 2009 r. po raz pierwszy użył określenia ultra processed foods, czyli ultraprzetworzona żywność. Wprowadził nową klasyfikację żywności podzieloną na cztery grupy w zależności od stopnia jej przetworzenia. A od 2010 zaczęto stosować podział na:

1. Żywność nieprzetworzoną lub minimalnie przetworzoną – składniki w stanie naturalnym lub np.: umyte, pokrojone, suszone, mrożone, pasteryzowane, które nie zmieniają swojego składu odżywczego (owoce i warzywa).

2. Produkty spożywcze przetworzone – składniki niespożywane na ogół same, ale dodawane w czasie gotowania po procesie np.: rafinacji tak jak olej lub tłoczenia jak oliwa.

3. Żywność przetworzoną – wynik połączenia produktów nieprzetworzonych z produktami spożywczymi przetworzonymi, aby uzyskać nowe danie, przedłużyć jego świeżość lub poprawić walory smakowe. Na przykład chleb na zakwasie, kiszonki, dżemy lub sery.

4. Ultraprzetworzoną żywność — produkty przemysłowe, zazwyczaj gotowe do spożycia, wytwarzane z wielu składników, w tym substancji, które nie są używane w kuchni domowej.

Jak rozpoznać ultraprzetworzoną żywność? Czytaj etykiety, jeśli lista składników jest bardzo długa i pojawiają się w niej nazwy, których nie rozumiesz bez wiedzy chemicznej lub nie masz w kuchennej szafce odstaw produkt na półkę. Również patrz na kolor, jeśli jest jaskrawy odradzam zjedzenie takiego przysmaku.

Co więcej, 43 ekspertów do spraw żywności z całego świata powołuje się na badania przekonujące, że żywność ultraprzetworzona szkodzi zdrowiu i apeluje, żeby ograniczyć promujący ją agresywny marketing oraz lobbing, szczególnie w odniesieniu do dzieci.

International Food & Beverage Alliance (IFBA), organizacja skupiająca producentów żywności oraz napojów bezalkoholowych, twierdzi w informacji przekazanej CNN, że nie ma zgodności wśród ekspertów ds. zdrowia odnośnie do tego, co to jest ultraprzetworzona żywność. Sekretarz generalny IFBA Rocco Renaldi zwraca uwagę, że gdyby przyjąć proponowane zmiany, mogłoby to grozić ograniczeniem dostępu do żywności przetworzonej, jak również też tej, która jest bezpieczna i pożądana.

Autorzy artykułu twierdzą, że przemysł spożywczy sponsoruje badania, których celem jest wykazanie, że ultraprzetworzona nie jest szkodliwa dla zdrowia. Przegląd sponsorowanych badań wykazał, że pięciokrotnie częściej wskazywano w nich na brak związku między tą żywnością a otyłością.

Prof. Marion Nestle z New York University, autorka wielu książek na temat polityki przemysły spożywczego, twierdzi, że żywność przetworzona jest tak opracowywana, żeby była smaczna i uzależniająca. Jej zdaniem producenci czerpią z metod, jakie dawniej były wykorzystywane przez przemysł tytoniowy.

W Stanach Zjednoczonych 70 proc. sprzedawanych w sklepach produktów spożywczych to żywność ultraprzetworzona, niedroga i wygodna w użyciu. Według amerykańskiego Centrum Kontroli i Prewencji Chorób w Atlancie w diecie amerykańskich dzieci 62 proc. spożywanych kalorii pochodzi z ultraprzetworzonej żywności (UPF). W przypadku dorosłych Amerykanów przypada na nią 53 proc. spożywanych kalorii.

Spożycie ultraprzetworzonej żywności poza USA i Unią Europejską szybko wzrasta. Także w razylii, Kanadzie i Meksyku oraz w Chinach i Korei Południowej. Tradycyjne posiłki zrobione ze świeżych owoców, warzyw, strączków i mięsa tracą na ważności. Zdaniem prof. Marii Laury da Costa Louzada z Uniwersytetu w Sao Paulo bez odpowiedniej edukacji prozdrowotnej konsumpcja żywności ultraprzetworzonej będzie nadal rosła.

Specjaliści na łamach „Lancet” ostrzegają, że skutki tego dla zdrowia mogą być katastrofalne. Powołują się oni na 104 badania, z których 92 wykazały, że ultraprzetworzona żywność zwiększa ryzyko chorób przewlekłych. Ponadto UPF zwiększa częstotliwość występowania nowotworów, zaburza metabolizm, a także niszczy zasoby naturalne oraz zniechęca do sięgania po tradycyjne posiłki z kuchni narodowych.