Rajskie jabłuszka nie są trujące – można wyczarować z nich pyszne przetwory. Sprawdź, kiedy je zbierać i co można z nich zrobić?

Rajska jabłoń, czyli jabłoń ozdobna (Malus pumila Mill.), występuje dziko w Europie, w tym Wielkiej Brytanii i Polsce, od Skandynawii na południe i wschód po Hiszpanię, Grecję i Azję Południowo-Wschodnią. To spory krzew lub niewielkie drzewo z rodziny różowatych, które dorasta zazwyczaj do 4-6 metrów wysokości. Wiosną pokrywa się obficie różnokolorowymi kwiatami, aby jesienią wydać niewielkie, dekoracyjne, jadalne owoce.

Jej uprawa nie jest trudna – lubi zaciszne, osłonięte od wiatru, słoneczne stanowiska oraz żyzną, piaszczysto-gliniastą glebę. Wymaga pielęgnacyjnego przycięcia wczesną wiosną oraz ochrony przed grzybami. Jest odporna na miejskie zanieczyszczenia i mrozy.

Owoce rajskiej jabłoni, nazywane potocznie rajskimi jabłuszkami, zachwycają przede wszystkim apetycznym wyglądem. Są nieduże i mają intensywny kolor – od barwy złocistej po szkarłatną czerwień. Ich smak może jednak rozczarować. O ile ptaki zajadą się nimi z apetytem, dla człowieka są zbyt kwaśne i cierpkie, dlatego nie zaleca się spożywania ich surowych.

Poddanie ich odpowiedniej obróbce termicznej (pieczeniu, gotowaniu, duszeniu), pozbawi owoce nieprzyjemnego posmaku. Należy pamiętać, że wszystkie rośliny z tego rodzaju zawierają w nasionach i często w liściach, cyjanowodór. Jest on trującą substancją, która nie powinna być spożywana w większych ilościach.

Nasiona jabłoni zwykle nie zawierają bardzo dużych ilości cyjanowodoru, ale mimo to ich spożycie powinno być ograniczone. Substancja nie znajduje się miąższu owoców.

Wykazano, że w małych ilościach cyjanowodór stymuluje oddychanie i poprawia trawienie, a także uważa się, że jest korzystny w leczeniu nowotworów. W nadmiarze może jednak powodować niewydolność oddechową, a nawet śmierć.

Kiedy zbierać rajskie jabłuszka? Owoce rajskiej jabłoni można zbierać we wrześniu i październiku, choć na niektórych odmianach utrzymują się one nawet przez całą zimę.

Choć rajska jabłoń uznawana jest przede wszystkim za roślinę ozdobną, jej owoce nie są pozbawione wartości odżywczych. Większość owoców jabłoni ma podobne właściwości, a zawartość witamin i związków mineralnych niewiele różni się od siebie.

Rajskie jabłuszka zawierają m.in. kwas cytrynowy, mlekowy i bursztynowy oraz pochodne kwasu kawowego, pektyny, składniki mineralne i witaminy. Wyróżnia się wśród nich: tiaminę, ryboflawinę, niacynę i kwas askorbinowy. Zawartość kwasu askorbinowego jest bardzo zróżnicowana i wynosi do 40 mg/100 g.

W medycynie ludowej owoce rajskiej jabłoni używane były przy wzdęciach, pozbywaniu się nadmiaru śluzów, a także wspomagająco przy anemii, zaburzeniach żółciowych i kolce.

Także liście rajskiej jabłoni wykazują działanie lecznicze. Zawierają do 2,4 proc. substancji przeciwbakteryjnej zwanej floretyną. Jest ona przeciwutleniaczem, który m.in. hamuje wzrost wielu bakterii Gram dodatnich i Gram ujemnych.

Rajskie jabłuszka są doskonałym, aromatycznym surowcem do przygotowywania przetworów. Na ich bazie warto nastawić nalewkę. Wypróbuj ten prosty przepis.

Nalewka z rajskich jabłuszek
Składniki:

• 1 litr spirytusu 65 proc. obj. alko.,
• 1 litr wody,
• 1 kg dojrzałych jabłek rajskich,
• 40 dag cukru.

Przepis:

1. Do gąsiorka wlej 1 litr spirytusu.
2. Jabłka umyj i pokój na ćwiartki pozbawiając je pestek i koszyczków nasiennych.
3. Kilkanaście pestek rozgnieść i wrzucić wraz z owocami do gąsiorka, dobrze zamknąć.
4. Postawić w ciepłym, ciemnym miejscu na dwa tygodnie.
5. Zlać nalewkę przez bibułę filtracyjną.
6. W 1 litrze wody rozprowadzić cukier. Zagotować, wyszumować i ostudzić. Połączyć z nalewką.
7. Ponownie przefiltrować. Rozlać do butelek i odstawić na sześć tygodni.

Dowiedz się więcej: Jak zrobić domową nalewkę? Rady ekspertów pomogą ci stworzyć pyszne trunki

Walory estetyczne rajskich jabłuszek można podkreślić przez kandyzację w cukrze, posłużą wówczas jako dekoracja deserów czy tortów. Upieczone mogą być dodatkiem do dań mięsnych, w szczególności z dziczyzny. Podajemy przepisy na pyszną konfiturę i kandyzowane rajskie jabłuszka.

Prosta konfitura z rajskich jabłek
Składniki:

• 1 kg rajskich jabłuszek,
• 1 kg cukru,
• 1 szklanka wody.

Przepis:

1. Jabłuszka umyć i ponakłuwać wykałaczką.
2. Przygotować syrop ze szklanki cukru i szklanki wody.
3. Do gorącego syropu włożyć owoce i odstawić na noc.
4. Zagotować na małym ogniu do czasu, aż jabłuszka zrobią się szkliste.
5. Proces powtórzyć kilkukrotnie, za każdym razem studząc syrop, a następnie dodając więcej cukru.
6. Rozlać do wyparzonych słoików i pasteryzować w piekarniku.

Kandyzowane rajskie jabłuszka do dekoracji deserów
Składniki:

• 1 kg rajskich jabłuszek,
• 75 g cukru,
• ok. 250 ml wody.

Przepis:

1. Jabłuszka umyć i ponakłuwać wykałaczką. Zblanszować w gorącej, a następnie w zimnej wodzie.
2. Przygotować syrop z połowy cukru i szklanki wody. Ostudzić.
3. Włożyć owoce do syropu i zagotować na małym ogniu do czasu, aż jabłuszka zrobią się szkliste. Ostudzić.
4. Proces powtórzyć kilkukrotnie, za dodając stopniowo resztę cukru.
5. Kiedy owoce zrobią się szkliste – wyjąć je, odsączyć i pozostawić do wyschnięcia.
6. Obtoczyć w cukrze i przełożyć do suchych, szczelnych słoików.

Źródła:

• Malus pumila Mill. Indian Medicinal Plants
• Malus pumila Mill. Plants For A Future
• Kuchnia Polska, Elżbieta Adamska, Wydawnictwo Olesiejuk
• Wielka Księga Nalewek, oprac. Jan Rogala, Wydawnictwo Olesiejuk