Jak cofnąć cukrzycę typu 2? Naukowcy brytyjscy zidentyfikowali sposób na remisję choroby i właściwe przyczyny jej rozwoju

Cukrzyca typu 2 to przewlekła choroba metaboliczna, w której występuje zbyt wysokie stężenie glukozy we krwi. Jest ono szkodliwe dla organizmu, powodując degenerację tkanek i stany zapalne.

Sprawdź: Ruch leczy cukrzycę, ale trzeba wiedzieć, kiedy ćwiczyć

Proces rozwoju cukrzycy jest złożony i do tej pory badacze mówili o zaburzeniach produkcji, a także działania insuliny, takich jak insulinooporność, co słusznie przypisywano rozwojowi otyłości. Chcąc jednak wychwycić właściwy mechanizm patogenezy cukrzycy typu drugiego, naukowcy z Uniwersytetu Newcastle w Wielkiej Brytanii przeanalizowali dane zebrane w ramach przeprowadzonego tam badania klinicznego poświęconego remisji cukrzycy o nazwie Diabetes Remission Clinial Trial (DiRECT).

Pierwsze obiecujące wnioski z prowadzonych eksperymentów, o których poinformowano kilka lat temu, dotyczyły przypadków remisji cukrzycy insulinoopornej w wyniku intensywnych programów odchudzających. Najnowsze odkrycia płynące z prowadzonych dalej prac opublikowano jakiś czas temu w fachowym piśmie „Cell Metabolism”.

Badanie DiRECT miało na celu potwierdzenie podwójnego cyklu mechanizmu rozwoju choroby. Teoria mówi o nim jako wyniku nagromadzenia tłuszczu w wątrobie, które powoduje odporność komórek organizmu na działanie „przekazującej” im cukier insuliny, a także zwiększenie wytwarzania w niej glukozy. To z kolei prowadzi do wzrostu stężenia we krwi insuliny, a hormon ten nasila akumulację tłuszczu wątrobowego – i błędne koło się zamyka. Postępujące szkody wynikające z tego procesu dotyczą akumulacji tłuszczu w innych narządach, w tym w trzustce.

Trzustka jako narząd produkujący insulinę jest wrażliwa zwłaszcza na nasycone kwasy tłuszczowe, zawarte w gromadzonym tłuszczu – są one szkodliwe dla jej komórek beta, w których odbywa się wytwarzanie niezbędnego hormonu. Utrata tkanki tłuszczowej z organizmu pozwala odwrócić ten cykl, ale u niektórych osób początkowe cofnięcie cukrzycy kończy się jej nawrotem. Najnowsza analiza brytyjskich uczonych dotyczy właśnie tych przypadków i pozwala stwierdzić wstępnie, jakie są warunki skutecznej remisji.

Na podstawie nowoczesnych badań, w tym oceny ilości tłuszczu zlokalizowanego wewnątrz wątroby i trzustki oraz tego podskórnego techniką obrazowania MRI, pomiaru glukozy, hemoglobiny glikowanej, cholesterolu HDL i trójglicerydów we krwi, a także analizy kwasów tłuszczowych, wydzielania insuliny i funkcjonowania komórek beta, naukowcy doszli do ważnych wniosków.

Cukrzyca typu 2 cofnęła się na okres 2 lat u 90 procent pacjentów, którym udało się stracić co najmniej 15 kg tkanki tłuszczowej z organizmu. Stanowili oni ok. 2/3 wszystkich uczestników badania i w rezultacie tych zmian nie musieli już przyjmować insuliny.

Utrzymanie skutecznej remisji cukrzycy typ 2 na przestrzeni 2 lat od redukcji masy ciała okazało się możliwe tylko w sytuacji, gdy zawartość trójglicerydów w wątrobie i tłuszczu zawartego w trzustce pozostały na niskim poziomie.

U osób, które doświadczyły powrotu cukrzycy, poziomy lipidów w kluczowych narządach wróciły do wcześniejszych wysokich poziomów. Może to mieć związek m.in. z wyczerpaniem wolnego miejsca w tkance podskórnej, która u różnych osób i w różnych miejscach ciała ma inną „pojemność”.

Kluczową rolę w podtrzymaniu uzyskanej poprawy odgrywa więc kontrola masy ciała i trzymanie się diety o niskim indeksie glikemicznym, która pomaga zminimalizować ryzyko otłuszczenia narządów. Potwierdzeniem skuteczności tego podejścia do leczenia choroby będą już planowane próby z udziałem tysięcy pacjentów z cukrzycą typu drugiego.

ZOBACZ: 10 sposobów na zmniejszenie ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2