Jad pszczeli to nie tylko zagrożenie. Leczy się nim ból i poważne choroby. Ma też zbawienne działanie na zmarszczki!

Anna Rokicka-Żuk
Wideo
emisja bez ograniczeń wiekowych
Jad pszczeli to nie tylko źródło alergenów, które zagrażają ok. 2-3 osobom na sto. Stanowi także silny i skuteczny lek, który wykorzystuje się w terapii poważnych schorzeń, a nawet w kosmetyce. Zobacz, na co stosuje się apitoksynoterapię, czyli leczenie jadem pszczelim.

Spis treści

Czy jad pszczeli jest groźny?

Jad pszczeli (apitoksyna) to wydzielina gruczołów jadowych żeńskich osobników pszczoły miodnej (Apis mellifera), który jest groźny tylko dla niewielkiego odsetka osób. Gdy stosuje się go w dawkach terapeutycznych pod skórę w ramach apitoksynoterapii, jest nie tylko bezpieczny, ale też pomocny w leczeniu wielu problemów zdrowotnych.

Pszczoła zostawia w skórze całe żądło. Leczenie jadem pszczoły polega jednak na podawaniu jego mniejszych dawek niż przy użądleniu
Pszczoła zostawia w skórze całe żądło. Leczenie jadem pszczoły polega jednak na podawaniu jego mniejszych dawek niż przy użądleniu
Dr-MYM/Getty Images

W przypadku braku alergii na jad pszczeli jest on substancją niepowodującą skutków ubocznych (oprócz przejściowego bólu, miejscowego zaczerwienienia i opuchlizny). Potwierdzają to nie tylko badania kliniczne, ale też liczne zastosowania apitoksyny.

Mogą jednak wystąpić też ostrzejsze reakcje, jak: gorączka, przyspieszenie pracy serca i spadek ciśnienia krwi, które mogą być już niebezpieczne. U osób z alergią na jad pszczeli, do których należy 1-2 proc. dzieci i do 3,5 proc. dorosłych, mogą wystąpić także objawy ze strony skóry, takie jak pokrzywka i świąd, układu trawienia (mdłości, wymioty, bóle podbrzusza u kobiet) oraz oddechowego. W tym ostatnim przypadku możliwy jest uniemożliwiający oddychanie obrzęk krtani.

Polecjaka Google News - Strona Zdrowia

Niebezpiecznym powikłaniem może być ponadto wstrząs anafilaktyczny. Ryzyko jego wystąpienia wzrasta po czterdziestce, po wcześniejszym użądleniu, w przypadku nadciśnienia i przyjmowania leków na nadciśnienie i stosowanych w chorobie wieńcowej serca w postaci inhibitorów konwertazy angiotensyny. Dlatego tak ważne jest, by stosować apitoksynoterapię tylko w porozumieniu i pod okiem lekarza.

„Wakacje z adrenaliną” – dla kogo to konieczność? Alergolog ostrzega

„Wakacje z adrenaliną” – dla kogo to konieczność? Alergolog ostrzega

Ta niebezpieczna reakcja może wystąpić pozornie bez powodu. Wystarczy połączenie czynników, które osobno nie spowodowałyby anafilaksji. Trzeba je znać i wiedzieć, co robić, aby ratować zdrowie i życie...

Anna Rokicka-Żuk
Anna Rokicka-Żuk

Co zawiera jad pszczeli?

Skład jadu pszczelego jest bardzo złożony. Zawiera on wiele substancji aktywnych o wyjątkowym działaniu. Najważniejsze z nich to peptydy, w tym enzymy, a także aminy biogenne (histamina, dopamina czy noradrenalina).

W największej ilości w jadzie występuje najlepiej poznana, przeciwzapalna mellityna (50-60 procent suchej masy), a także apamina i peptyd MCD (po 1-3 proc.), sekapina, adolapina oraz enzymy: fosfolipaza A2, hialuronidaza, fosfataza i glukozydaza.

Do najczęściej uczulających należy mellityna i enzymy: fosfolipaza A2 (rozkłada błony komórkowe, w czym pomaga mellityna), hialuronidaza (niszczy kwas hialuronowy), a także kwaśna fosfataza i peptyd degranulujący komórki tuczne (MCD) (oba związki pobudzają uwalnianie histaminy). Substancje te mają też jednak inne, korzystne działania na organizm.

Cuda z ula. Te naturalne leki mamy od pszczół

Cuda z ula. Te naturalne leki mamy od pszczół

Leczenie produktami pszczelimi pomaga na wiele problemów. To apiterapia, w której wykorzystuje się różne dary od tych owadów. Dużo silniej niż miód działają przy tym pyłek, propolis czy pierzga, a tak...

Anna Rokicka-Żuk
Anna Rokicka-Żuk

Co się leczy jadem pszczelim?

Jadem pszczelim leczono choroby już wiele wieków temu, np. w przypadku króla Karola Wielkiego była to dna moczanowa (podagra), a u cara Rosji Iwana Groźnego jad pomagał na reumatyzm.

Dzisiejsza nauka nie tylko potwierdza, ale też wykorzystuje właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwreumatyczne i przeciwnowotworowe jadu pszczelego.

Łagodzenie bólu przez jad pszczeli jest reakcją złożoną i następuje poprzez receptory bólu. Początkowo odczuwany jest ból i wrażliwość miejsca podania apitoksyny, jednak w przypadku stanu zapalnego, zwłaszcza przewlekłego, później następuje jego zniesienie.

W przypadku reumatyzmu ważną substancją aktywną jest adolapina, która hamuje produkcję zapalnych prostaglandyn. Dodatkowo mellityna ogranicza działanie wolnych rodników tlenowych, które przyczyniają się do niszczenia tkanek.

Potwierdzono także działanie antynowotworowe i onkoprotekcyjne jadu pszczelego. Pierwszą z obserwacji była mniejsza śmiertelność zawodowych pszczelarzy z powodu nowotworów, a zwłaszcza raka płuc. Później badania potwierdziły także właściwości ochronne w stosunku do innych nowotworów. Apitoksyna znana jest z hamowania wzrostu komórek czerniaka, raka jajnika, szyjki macicy i żołądka, a także białaczki. Wszystko wskazuje na to, że związki z jadu pszczelego nie tylko ograniczają namnażanie się komórek rakowych, ale także promują ich powrót do zdrowej postaci.

Składniki apitoksyny mogą wpływać korzystnie na układ nerwowy, chroniąc przed demencją i wspomagając leczenie choroby Alzheimer, Parkinsona czy stwardnienia zanikowego bocznego. Może też wspomagać procesy kognitywne.

Jadem pszczelim leczy się ponadto zakażenia bakteriami, w tym antybiotykoopornymi szczepami gronkowca, czyli Staphylococcus aureus (MRSA), a także bakteriami Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa czy Bacillus subtillis. Apitoksyna hamuje ponadto aktywność wirusów grypy czy opryszczki (HSV-1 i HSV-2 oraz chorobotwórczych grzybów, w tym bielnika białego (Candida albicans), Trichophyton rubrum i T. mentagrophytes.

To jednak niejedyne choroby skórne, w których pomocny może być przeciwzapalny jad pszczeli. Przy miejscowym zastosowaniu nie działa drażniąco ani alergizująco i jest pomocny w przypadku problemów takich, jak:

  • trądzik młodzieńczy,

  • atopowe zapalenie skóry,

  • łuszczyca,

  • bielactwo,

  • łysienie androgenowe,

  • trudno gojące się rany.

Starożytny lek z miodu i octu sprawdził się w leczeniu ran

Starożytny lek z miodu i octu sprawdził się w leczeniu ran

Połączenie zaledwie dwóch składników znane od wieków jako oksymel może być pomocne w leczeniu trudno gojących się i rozległych ran. Naukowcy z Wielkiej Brytanii przebadali znany od starożytności lek i...

Monika Góralska
Monika Góralska

Jak działa jad pszczeli w kosmetyce?

Stosowanie jadu pszczelego na skórę jest pomocne w hamowaniu procesów jej starzenia się, w tym fotostarzenia. Udowodniono, że ma działanie ujędrniające, zmniejszające zmarszczki oraz przebarwienia.

Skuteczne są już stężenia rzędu 0,006 proc. jadu pszczelego aplikowanego w postaci serum na oczyszczoną skórę. W badaniach koreańskich z udziałem kobiet w wieku 30-49 lat zaobserwowano zmniejszenie powierzchni i głębokości zmarszczek. Produkty kosmetyczne z apitoksyną hamują także efekty działania na skórę promieni UV.

Tani kosmetyk z apteki pomoże zwalczyć zmarszczki, trądzik i cellulit

Tani kosmetyk z apteki pomoże zwalczyć zmarszczki, trądzik i cellulit

Maść propolisowa to tani i naturalny lek i kosmetyk, który zregeneruje skórę. Wspomaga gojenie ran, leczenie trądziku i odbudowę skóry po oparzeniach. Zniweluje widoczność zmarszczek i zredukuje cellu...

Monika Góralska
Monika Góralska

Sposoby zastosowania jadu pszczelego

Jad pszczeli stosuje się poprzez kontrolowane użądlenia, najlepiej przez siatkę. To sposób na zapewnienie mniejszych dawek apitoksyny i bólu, a jednocześnie ochronę pszczoły przed natychmiastową utratą żądła, która jest dla niej śmiertelna.

Inną metodą jest podawanie jadu pszczelego w postaci podskórnych zastrzyków z gotowej ampułki. Można też dostarczać go do skóry właściwej poprzez jonoforezę. Dostępne są ponadto lecznicze maści z jadem pszczelim, jak i kosmetyki pielęgnacyjne. To m.in. kremy ujędrniające czy kosmetyki powiększające usta.

Czy żądło pszczoły trzeba wyciągnąć? Zobacz, jak to zrobić

Czy żądło pszczoły trzeba wyciągnąć? Zobacz, jak to zrobić

Latem o użądlenie nietrudno. Wokół kwiatów, ale też słodkich przekąsek, napojów czy śmietników pojawia się dużo latających owadów, które mogą nas użądlić. Jeśli po ukąszeniu zobaczysz w ranie czarny p...

Monika Góralska
Monika Góralska

Przeciwwskazania do stosowania jadu pszczelego

Absolutnym przeciwwskazaniem do stosowania jadu pszczelego jest uczulenie na tą substancję, gdyż u wrażliwych na nią osób może dojść nie tylko do reakcji alergicznej, ale też anafilaktycznej, a ta zagraża życiu, gdyż może doprowadzić do wstrząsu.

Terapia jadem pszczelim nie jest odpowiednia u kobiet ciężarnych i karmiących piersią, a ponadto u diabetyków. Nie powinny podejmować jej ponadto chorzy na gruźlicę, żółtaczkę zakaźną i ostre choroby infekcyjne.

Apitoksynoterapia może być wykluczona również w przypadku zaawansowanych chorób oraz aktualnej menstruacji. Dyskwalifikować do leczenia mogą:

  • choroby układu sercowo-naczyniowego,

  • schorzenia wątroby,

  • choroby nerek,

  • anemia,

  • małopłytkowość ze skłonnością do krwotoków.

Do leczenia apitoksyną kwalifikuje lekarz. Na skórę warto stosować ją tylko w przypadku dobrej tolerancji produktów pszczelich i wcześniejszym wykonaniu testu uczuleniowego na niewielkiej powierzchni ciała.

Źródła:

Polecane oferty

* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia