Spis treści
Przetworzone produkt nie zawsze są niezdrowe
Przetworzone produkty spożywcze powstają po to, by przedłużyć ich trwałość i zwiększyć tym samym bezpieczeństwo, a także poprawić cechy i ułatwić konsumpcję jedzenia.
Niestety, w wygodnej diecie w stylu zachodnim z ultraprzetworzonych produktów pochodzi co najmniej połowa dziennej dawki kalorii. To zdecydowanie za dużo, co przekłada się negatywnie na masę ciała i stan zdrowia.
Procesy przetwórcze stosowano od zarania ludzkości, a minimalna obróbka stosowana również dziś to m.in. suszenie, gniecenie, gotowanie, pieczenie, prażenie, wyciskanie oleju, fermentacja. Współcześnie to także pasteryzacja i podobne procesy utrwalania czy mrożenie. Podczas ich stosowania stosuje się przy tym niewiele dodatków.
Do produktów najmniej przetworzonych należą np. chleb, ser, wędzone mięsa i ryby, prażone orzechy, sok owocowy czy piwo. Jednak nawet te najmocniej poddane obróbce mogą być pełnoprawnym składnikiem zbilansowanej diety. Nie wszystkie UPF są tak samo niezdrowe – w rzeczywistości niektóre z nich można jeść regularnie.
Zobacz w galerii ultraprzetworzone produkty, które są dobre w diecie.
Żywność przetworzona, wysokoprzetworzona i ultraprzetworzona – czym się różni?
Przetwarzanie żywności jest konieczne, jednak jego stopień może być różny. Tym właśnie różnią się produkty przetworzone, wysokoprzetworzone i ultraprzetworzone. Czym innym jest np. mąka, która powstaje ze zmielenia ziarna, a czym innym zupka w proszku czy gotowa pizza.
O ile produkty minimalnie przetworzone to bezpieczny składnik diety, te wysokoprzetworzone podczas produkcji tracą korzystne związki odżywcze, często zyskując składniki niezdrowe. Są to nie tylko podkuty uboczne procesów przemysłowych, ale też nadmiar dodatków do żywności, cukrów, białej mąki i niezdrowych tłuszczów.
Zobacz: Najbardziej szkodliwe dodatki do żywności
Ultraprzetworzona żywność (UPF, ultra-processed food) to skrajnie „przerobione” jedzenie, w którym praktycznie każdy składnik jest sam w sobie produktem przetworzonym. Na próżno szukać w nich surowców, z których normalnie przygotowujemy swoje posiłki. Sięganie po UPF-y powiązano z 32 różnymi chorobami i problemami zdrowotnymi.
Cechą UPF-ów jest wysoka zawartość kalorii czy też gęstość energetyczna – najczęściej ok. 380 kcal w 100 g wynikająca z wysokiej zawartości tłuszczu – co najmniej 19 g. Tymczasem minimalnie przetworzone jedzenia ma 94 kcal w 100 g i niewiele tłuszczu.
W zwykłej przetworzonej żywności jest mniej składników, natomiast w UPF zwykle jest ich kilkadziesiąt. Wielu z nich nie można od razu rozpoznać, bo to związki chemiczne takie jak barwniki, słodziki i konserwanty „ukryte” pod symbolami E.
Zobacz w galerii przetworzone produkty, które nie są wcale takie złe.
