Spis treści
Jak zrobić nalewkę z jeżyn? Przepis na jeżynówkę
Nalewka z jeżyn ma najlepszy smak, gdy owoce są bardzo dojrzałe. Przygotowując z niej przetwory alkoholowe, spośród różnych przepisów warto wybrać taki, w którym owoców się nie podgrzewa – dzięki temu trunek ten, zwany często kordiałem, zachowa najwięcej prozdrowotnych związków. Jego dawkowanie to łyżka lub mały kieliszek dziennie (15-25 ml), a w przypadku nasilonych dolegliwości porcję tę można spożyć 3-4 razy dziennie.
Jak przygotować nalewkę z jeżyn? Oto przepis na wódce ze spirytusem.
Składniki:
- 1 kg dojrzałych jeżyn,
- 0,5 l wódki,
- 0,5 l spirytusu 90 proc. obj, alk.,
- 0,25-0,5 kg cukru.
Sposób przygotowania:
- Opłucz jeżyny pod bieżącą wodą, osusz i wrzuć do dużego słoja, ew. lekko ugnieć.
- Dolej do jeżyn wódkę i spirytus, zamknij i odstaw na minimum 7 dni w ciepłe, nasłonecznione miejsce, np. na parapecie.
- Po tym czasie zlej płyn znad owoców, filtrując go, natomiast do jeżyn dosyp cukier.
- Odstaw słój na ok. dobę, regularnie wstrząsając jego zawartością, by cukier się rozpuścił.
- Przefiltruj sok z owoców, dokładnie je odciskając, po czym połącz go w płynem zawierającym alkohol.
- Rozlej nalewkę do butelek i postaw na co najmniej miesiąc w ciemnym, chłodnym miejscu.
Jeżynówkę można zrobić też w inny, nieco prostszy sposób, według tych samych proporcji składników:
- Opłucz jeżyny, umieść w dużym słoju, zasyp cukrem, lekko ugnieć i odstaw na dobę.
- Po tym czasie dodaj wódkę i spirytus, a następnie odstaw słój na parapet na 5 tygodni.
- Przefiltruj płyn, odciskając owoce, po czym rozlej do butelek albo odstaw go na kilka dni, by zlać znad osadu klarowny płyn.
Sprawdź także:
Jakie właściwości mają jeżyny i nalewka z jeżyn?
Nalewka z jeżyn to wodno-alkoholowy wyciąg z owoców jeżyny fałdowanej (Rubus plicatus, inaczej R. fruticosus), zwanej też popielicą lub ostrężyną. Są one ściśle spokrewniona z maliną i tak jak wiele rodzimych owoców, w tym jagodowych, należy do rodziny różowatych.
Obecny w nalewce alkohol i cukier działają konserwująco, dzięki czemu napój taki, w zielarstwie zwany tynkturą, zapewnia większość cennych związków obecnych w owocach, a konkretnie – ich soku.
Jeżyny są bogate w silne przeciwutleniacze, w tym witaminę C (10-20 mg w porcji 100 g), witaminę E (1,2 mg) i witaminę A (200 IU) w postaci barwników karotenowych, które nie są jednak widoczne z powodu ciemnego, wręcz czarnego zabarwienia owoców, które pochodzi od antocyjanów (10-139 mg – więcej ma niewiele innych owoców, głównie czarny bez, czarna porzeczka i ciemne czereśnie).
Owoce jeżyny są dobrym źródłem witamin K i z grupy B, takich jak niacyna, wit. B1, B2, foliany. Znajduje się w nich też sporo związków mineralnych, bo w sumie aż 1,7 proc., zwłaszcza wapń, żelazo, potas, magnez, cynk, miedź czy mangan.
Przyswajanie związków ułatwiają kwasy owocowe, głównie jabłkowy i cytrynowy, choć nie ma ich przesadnie dużo. Tak, jak maliny, zawierają ponadto kwas salicylowy. A przy tym zapewnią niewiele cukrów (ok. 4 g w 100 g) i należą do owoców niskokalorycznych (43 kcal) oraz o niskim indeksie glikemicznym (IG 25).
Bogactwem jeżyn są też związki śluzowe i pektyny, które wspierają pasaż jelitowy, mikroflorę jelitową i usuwanie z organizmu toksyn czy nadmiaru cholesterolu, a w przetworach zapewniają konsystencję żelu. Te rodzaje rozpuszczalnego błonnika uzupełnia błonnik nierozpuszczalny w wodzie, pochodzący z drobnych pestek w owocach. Razem znakomicie usprawniają trawienie, choć w sokach, a szczególnie nalewkach, występują tylko niewielkie ilości tego pierwszego rodzaju.
Nalewka jeżynowa na serce i przeziębienie. Na co pomaga jeżynówka?
Nalewka z jeżyn, jak i pozyskiwany z owoców sok, stosuje się w przypadku przeziębienia i innych infekcji oddechowych. Celem jest łagodzenie objawów takich jak gorączka, kaszel i osłabienie, głównie poprzez działanie przeciwzapalne i odżywcze.
Uwagi warte są zwłaszcza wspomniane wyżej antocyjany. To antyoksydanty o wyjątkowych właściwościach wspomagających układ krążenia, które wraz z potasem i magnezem zawartych w jeżynach pomagają przeciwdziałać miażdżycy i rozwojowi choroby wieńcowej serca.
Barwniki antocyjanowe mają działanie ochronne zwłaszcza w stosunku do naczyń krwionośnych i wspomagają stan zwłaszcza tych najdrobniejszych, zwanych włosowatymi. Ich dysfunkcja w oku prowadzi do pogorszenia widzenia. Antocyjany wspierają wzrok, funkcjonowanie mózgu, mają też działanie hamujące rozwój drobnoustrojów i obniżające poziom glukozy we krwi oraz jej ciśnienie. Wykazano także ich właściwości antyrakowe w stosunku do białaczki, nowotworów jajnika czy skóry.
Owoce jeżyny i ich przetwory mają działanie:
- moczopędne,
- napotne,
- przeciwgorączkowe,
- przeciwzapalne,
- lekko uspokajające,
- usprawniające krążenie,
- wzmacniające organizm.
Ze względu na obecność garbników o działaniu ściągającym na błony śluzowe i antybakteryjnym (takie właściwości ma też ich fioletowoczarny barwnik), jeżyny działają korzystnie na układ trawienia i wspomagają leczenie biegunek m.in. w bakteryjnych zakażeniach pokarmowych.
Warto też wiedzieć, że zawarte w jeżynach składniki, takie jak witamina K, wapń, magnez, potas i miedź i mangan, wspierają układ kostny, a co za tym idzie – profilaktykę osteoporozy.
Kto nie powinien sięgać po kordiał jeżynowy? Środki ostrożności i przeciwwskazania
Nalewka z jeżyn jest napojem alkoholowym, a z tego powodu nie powinna być spożywana przez dzieci i młodzież do 18. roku życia, kobiety ciężarne i karmiące piersią, jak również osoby spożywające określone leki. Jest wiele farmaceutyków, które wchodzą w niebezpieczne interakcje z alkoholem, dlatego trzeba sprawdzać to nawet na środkach leczniczych dostępnych bez recepty.
Spożywanie alkoholu może być także niewskazane w określonych chorobach – warto więc zasięgnąć opinii lekarza.
Należy także pamiętać, że kordiał jeżynowy jest ziołowym środkiem leczniczym i powinien być spożywany w ściśle określonych, niewielkich lub umiarkowanych ilościach – zależnie od potrzeb. Większe dawki wskazane są np. przy pierwszych objawach przeziębienia, natomiast najmniejsze – w przypadku przyjmowania nalewki przewlekle, w celach profilaktycznych.
Źródła: