Nalewka z jeżyn na krążenie i odporność. Wypróbuj ten prosty przepis na jeżynówkę! Wyjaśniamy, jakie właściwości ma kordiał jeżynowy

Nalewka z jeżyn ma najlepszy smak, gdy owoce są bardzo dojrzałe. Przygotowując z niej przetwory alkoholowe, spośród różnych przepisów warto wybrać taki, w którym owoców się nie podgrzewa – dzięki temu trunek ten, zwany często kordiałem, zachowa najwięcej prozdrowotnych związków. Jego dawkowanie to łyżka lub mały kieliszek dziennie (15-25 ml), a w przypadku nasilonych dolegliwości porcję tę można spożyć 3-4 razy dziennie.

Jak przygotować nalewkę z jeżyn? Oto przepis na wódce ze spirytusem.
Składniki:

• 1 kg dojrzałych jeżyn,
• 0,5 l wódki,
• 0,5 l spirytusu 90 proc. obj, alk.,
• 0,25-0,5 kg cukru.

Sposób przygotowania:

1. Opłucz jeżyny pod bieżącą wodą, osusz i wrzuć do dużego słoja, ew. lekko ugnieć.
2. Dolej do jeżyn wódkę i spirytus, zamknij i odstaw na minimum 7 dni w ciepłe, nasłonecznione miejsce, np. na parapecie.
3. Po tym czasie zlej płyn znad owoców, filtrując go, natomiast do jeżyn dosyp cukier.
4. Odstaw słój na ok. dobę, regularnie wstrząsając jego zawartością, by cukier się rozpuścił.
5. Przefiltruj sok z owoców, dokładnie je odciskając, po czym połącz go w płynem zawierającym alkohol.
6. Rozlej nalewkę do butelek i postaw na co najmniej miesiąc w ciemnym, chłodnym miejscu.

Jeżynówkę można zrobić też w inny, nieco prostszy sposób, według tych samych proporcji składników:

1. Opłucz jeżyny, umieść w dużym słoju, zasyp cukrem, lekko ugnieć i odstaw na dobę.
2. Po tym czasie dodaj wódkę i spirytus, a następnie odstaw słój na parapet na 5 tygodni.
3. Przefiltruj płyn, odciskając owoce, po czym rozlej do butelek albo odstaw go na kilka dni, by zlać znad osadu klarowny płyn.

Nalewka z jeżyn to wodno-alkoholowy wyciąg z owoców jeżyny fałdowanej (Rubus plicatus, inaczej R. fruticosus), zwanej też popielicą lub ostrężyną. Są one ściśle spokrewniona z maliną i tak jak wiele rodzimych owoców, w tym jagodowych, należy do rodziny różowatych.

Obecny w nalewce alkohol i cukier działają konserwująco, dzięki czemu napój taki, w zielarstwie zwany tynkturą, zapewnia większość cennych związków obecnych w owocach, a konkretnie – ich soku.

Jeżyny są bogate w silne przeciwutleniacze, w tym witaminę C (10-20 mg w porcji 100 g), witaminę E (1,2 mg) i witaminę A (200 IU) w postaci barwników karotenowych, które nie są jednak widoczne z powodu ciemnego, wręcz czarnego zabarwienia owoców, które pochodzi od antocyjanów (10-139 mg – więcej ma niewiele innych owoców, głównie czarny bez, czarna porzeczka i ciemne czereśnie).

Owoce jeżyny są dobrym źródłem witamin K i z grupy B, takich jak niacyna, wit. B1, B2, foliany. Znajduje się w nich też sporo związków mineralnych, bo w sumie aż 1,7 proc., zwłaszcza wapń, żelazo, potas, magnez, cynk, miedź czy mangan.

Przyswajanie związków ułatwiają kwasy owocowe, głównie jabłkowy i cytrynowy, choć nie ma ich przesadnie dużo. Tak, jak maliny, zawierają ponadto kwas salicylowy. A przy tym zapewnią niewiele cukrów (ok. 4 g w 100 g) i należą do owoców niskokalorycznych (43 kcal) oraz o niskim indeksie glikemicznym (IG 25).

Bogactwem jeżyn są też związki śluzowe i pektyny, które wspierają pasaż jelitowy, mikroflorę jelitową i usuwanie z organizmu toksyn czy nadmiaru cholesterolu, a w przetworach zapewniają konsystencję żelu. Te rodzaje rozpuszczalnego błonnika uzupełnia błonnik nierozpuszczalny w wodzie, pochodzący z drobnych pestek w owocach. Razem znakomicie usprawniają trawienie, choć w sokach, a szczególnie nalewkach, występują tylko niewielkie ilości tego pierwszego rodzaju.

Nalewka z jeżyn, jak i pozyskiwany z owoców sok, stosuje się w przypadku przeziębienia i innych infekcji oddechowych. Celem jest łagodzenie objawów takich jak gorączka, kaszel i osłabienie, głównie poprzez działanie przeciwzapalne i odżywcze.

Uwagi warte są zwłaszcza wspomniane wyżej antocyjany. To antyoksydanty o wyjątkowych właściwościach wspomagających układ krążenia, które wraz z potasem i magnezem zawartych w jeżynach pomagają przeciwdziałać miażdżycy i rozwojowi choroby wieńcowej serca.

Barwniki antocyjanowe mają działanie ochronne zwłaszcza w stosunku do naczyń krwionośnych i wspomagają stan zwłaszcza tych najdrobniejszych, zwanych włosowatymi. Ich dysfunkcja w oku prowadzi do pogorszenia widzenia. Antocyjany wspierają wzrok, funkcjonowanie mózgu, mają też działanie hamujące rozwój drobnoustrojów i obniżające poziom glukozy we krwi oraz jej ciśnienie. Wykazano także ich właściwości antyrakowe w stosunku do białaczki, nowotworów jajnika czy skóry.

Owoce jeżyny i ich przetwory mają działanie:

• moczopędne,
• napotne,
• przeciwgorączkowe,
• przeciwzapalne,
• lekko uspokajające,
• usprawniające krążenie,
• wzmacniające organizm.

Ze względu na obecność garbników o działaniu ściągającym na błony śluzowe i antybakteryjnym (takie właściwości ma też ich fioletowoczarny barwnik), jeżyny działają korzystnie na układ trawienia i wspomagają leczenie biegunek m.in. w bakteryjnych zakażeniach pokarmowych.

Warto też wiedzieć, że zawarte w jeżynach składniki, takie jak witamina K, wapń, magnez, potas i miedź i mangan, wspierają układ kostny, a co za tym idzie – profilaktykę osteoporozy.

Nalewka z jeżyn jest napojem alkoholowym, a z tego powodu nie powinna być spożywana przez dzieci i młodzież do 18. roku życia, kobiety ciężarne i karmiące piersią, jak również osoby spożywające określone leki. Jest wiele farmaceutyków, które wchodzą w niebezpieczne interakcje z alkoholem, dlatego trzeba sprawdzać to nawet na środkach leczniczych dostępnych bez recepty.

Spożywanie alkoholu może być także niewskazane w określonych chorobach – warto więc zasięgnąć opinii lekarza.

Należy także pamiętać, że kordiał jeżynowy jest ziołowym środkiem leczniczym i powinien być spożywany w ściśle określonych, niewielkich lub umiarkowanych ilościach – zależnie od potrzeb. Większe dawki wskazane są np. przy pierwszych objawach przeziębienia, natomiast najmniejsze – w przypadku przyjmowania nalewki przewlekle, w celach profilaktycznych.