Masz którąś z tych chorób lub mniej niż 25 lat? Nie możesz leczyć się medyczną marihuaną. Lek powoduje też skutki uboczne

Medyczna marihuana jest stosowana w leczeniu ponad tysiąca problemów medycznych, jednak istnieją pewne przeciwwskazania do jej stosowania. Przede wszystkim jest to zbyt młody wiek, jak i pewne choroby.

Za pomocą medycznej marihuany nie mogą być leczone osoby w wieku poniżej 24.-25. roku życia. Ma to związek z możliwym niekorzystnym wpływem leku na rozwój mózgu. Zalecenie wynika z badań na temat efektów palenia suszu w sposób rekreacyjny, a nie z leczenia z użyciem waporyzatora, jednak jest egzekwowane. Terapię medyczną marihuaną u dziecka może prowadzić jednak pediatra. W późniejszym wieku lekarz powinien natomiast rozpatrywać każdy przypadek indywidualnie.

Dostępna w Polsce medyczna marihuana to przede wszystkim kwiat konopi – cannabis flos, a zalecany sposób jej zażywania to waporyzacja, a więc proces bez spalania i generowania substancji smolistych. To sprawia, że można uzyskać korzyści z terapii nawet w przypadku chorób oddechowych. Terapia może być wręcz korzystna w przypadku osób z astmą, ponieważ działa rozszerzająco na oskrzela.

Jest jednak więcej grup osób, które nie mogą stosować THC – leku, który pomaga, gdy inne środki zawodzą lub nie mogą być przyjmowane przez pacjenta.

– Z terapii medyczną marihuaną nie mogą skorzystać przede wszystkim kobiety w ciąży i karmiące piersią – dlatego, że nie ma badań potwierdzających bezpieczeństwo terapii w tych przypadkach, ponieważ Komisja Bioetyczna nie mogłaby wyrazić zgody na ich przeprowadzenie. Oprócz tego były doniesienia, choć dotyczyły nieuregulowanego stosowania rekreacyjnego suszu u kobiet w ciąży, które go nadużywały, że ich dzieci były uzależnione i miały problemy neurologiczne oraz różnego stopnia deficyty poznawcze. To podobnie, jak w przypadku papierosów, dymu tytoniowego czy alkoholu – mówi dr n. med. Magdalena Nita, dyrektor ds. medycznych Centrum Medycyny Konopnej.

Do bezwzględnych przeciwwskazań do terapii medyczną marihuaną należą choroby:

• alergia lub nadwrażliwość na którykolwiek składnik marihuany,
• niewydolność krążeniowo-oddechowa,
• nieustabilizowane nadciśnienie lub niedociśnienie,
• zaburzenia akcji serca,
• ciężkie choroby wątroby i nerek,
• niektóre choroby psychiczne (i ich historia w rodzinie), zwłaszcza niestabilne stany psychotyczne, przede wszystkim ostra psychoza, schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa,
• historia nadużywania substancji i uzależnień.

– Ponieważ marihuana jest metabolizowana w wątrobie, jej schyłkowa niewydolność również będzie się wiązała ze znakiem zapytania, czy rzeczywiście terapię wdrożyć, czy nie. Medyczna marihuana jest surowcem farmaceutycznym, nie ma charakterystyki produktu leczniczego, więc my też nie mamy wytycznych, kiedy wolno, a kiedy nie powinno się jej stosować. Zależy to od decyzji lekarza i jego doświadczenia. – zaznacza lekarz. – Jeżeli na przykład będziemy mieć pacjentkę, która jest w stanie paliatywnym i cierpi na nieoperacyjny nowotwór czy rozsiany proces nowotworowy i dodatkowo ma epizody ciężkiej depresji, ale również bardzo silne dolegliwości bólowe, nie może spać ani jeść, to wiadomo, że tutaj będziemy inaczej rozważać wdrożenie terapii.

Do względnych przeciwwskazań zaliczane są zwykle choroby układu krążenia i odpornościowego, a także np. przewlekła obturacyjna choroba płuc. Nawet jednak w przypadku zaburzeń psychiki bywają odstępstwa od wykluczenia z terapii.

– Mówi się, że przeciwwskazaniami do leczenia medyczną marihuaną są schizofrenia, zespoły maniakalno-depresyjne, epizody ciężkiej depresji z myślami samobójczymi – wyjaśnia dr Nita z CMK. – Jednak medycyna to nie matematyka, nie można wszystkich pacjentów traktować zero-jedynkowo. Bo jeżeli pacjent będzie zmagał się z bardzo ciężkimi dolegliwościami bólowymi, a z drugiej strony będzie miał schizofrenię, która jest dobrze kontrolowana, przyjmuje regularnie leki, jest pod opieką lekarza psychiatrii i nie miał zaostrzeń w ostatnim czasie, to ciężko od razu skreślać możliwość prowadzenia terapii u takiego pacjenta tylko dlatego, że mamy to w przeciwwskazaniach.

Zobacz też: CBD działa jak THC i jest dostępne bez recepty. Na co pomaga olejek?

Medyczna marihuana może wpływać negatywnie na układ sercowo-naczyniowy, dlatego pewne problemy krążeniowe mogą uniemożliwiać wprowadzenie terapii pomimo wskazań.

Do przeciwwskazań kardiologicznych należą m.in. zaburzenia rytmu, nadciśnienie, choroba wieńcowa serca, przebyty zawał lub udar.

Stosowanie medycznej marihuany może powodować częstoskurcz serca, arytmię, a w przypadku przewlekłej terapii może rozwinąć się bradykardia (spowolnienie akcji mięśnia sercowego). Wysokie dawki sprzyjają zarówno nagłemu wzrostowi ciśnienia tętniczego, jak i rozwojowi niedociśnienia ortostatycznego i omdleniom. Mogą sprzyjać kardiomiopatiom, chorobie niedokrwiennej i w rzadkich przypadkach prowadzić nawet do zawału serca i udaru mózgu. Świadczące o tym badania dotyczą jednak palenia suszu, a nie użycia zgodnego z przeznaczeniem.

Trzeba jednak pamiętać, że THC może zmieniać działanie leków sercowych. Należą do nich m.in.:

• leki przeciwarytmiczne, m.in. flekainid, meksyletyna, propafenon, miodaron, chinidyna, lidokaina
• blokery kanału wapniowego (pochodne dihydropirydyny i niedihydropirydyny),
• beta-blokery, karwedilol i metoprolol,
• statyny (inhibitory reduktazy HMG-CoA), takie jak atorwastatyna, lowastatyna, symwastatyna, rosuwastatyna, fluwastatyna,
• monoazotan i diazotan izosorbidu,
• warfaryna.

Medyczna marihuana oprócz korzystnego działania przeciwzapalnego, przeciwbólowego i antystresowego często wywołuje skutki uboczne. Negatywne efekty konopi są zwykle któtkoterminowe To objawy związane zwłaszcza z wpływem substancji czynnej THC na błony śluzowe i właściwościami psychoaktywnymi.

Nasilenie objawów zależy od przyjętej ilości THC i innych związków czynnych leku. Przy dawkowaniu zgodnym z zaleceniami efekty uboczne będą minimalne, podobnie jak ryzyko uzależnienia.

Niepożądane działania uboczne medycznej marihuany to zwłaszcza:

• suchość w ustach i nosie,
• zmniejszona produkcja łez,
• rzadsze mruganie oczami,
• suchość i zaczerwienienie oczu,
• podrażnienie oskrzeli, kaszel,
• zawroty głowy,
• niepokój,
• zły nastrój,
• zaburzenia koordynacji,
• spowolniona reakcja źrenic na światło,
• zmienione odczuwanie zapachów,
• zwiększony apetyt,
• zmiany w odbiorze bodźców wzrokowych,
• uspokojenie lub sen,
• okresowe deficyty poznawcze, takie jak problemy z pamięcią i koncentracją,
• zmniejszenie liczby plemników i płodności u mężczyzn.

Medyczna marihuana zawiera substancję czynną – tetrahydrokannabinol (THC), który wchodzi w interakcje z innymi lekami. Dlatego nie należy łączyć ją z wieloma substancjami, zwłaszcza psychoaktywnymi. Należy do nich również alkohol etylowy.

Alkohol może zwiększać poziom THC we krwi, co może nasilić negatywne skutki intoksykacji, w tym działanie depresyjne na centralny układ nerwowy. Podobnie dzieje się w przypadku barbituranów i benzodiazepin, ale nie opioidów.

Ponieważ THC (podobnie jak inny, niepsychoaktywny kannabinoid, CBD) jest metabolizowany w wątrobie z udziałem enzymów CYP3A4 and CYP2C9, może wpływać na poziom innych przetwarzanych przez nie substancji leczniczych. Z tego powodu medyczna marihuana może zmniejszać stężenie niektórych substancji w osoczu krwi, takich jak:

• ibuprofen i naproksen, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
• klozapina, lek przeciwpsychotyczny,
• duloksetyna, lek przeciwdepresyjny,
• cyklobenzapryna, lek rozluźniający mięśnie,
• olanzapina, lek przeciwpsychotyczny,
• haloperidol, lek stosowany w schizofrenii,
• chlorpromazyna, lek przeciwpsychotyczny, przeciwautystyczny i uspokajający.

Poza tym THC zwiększa poziom warfaryny (i wynik badania wskaźnika INR), która jest lekiem przeciwzakrzepowym. Może więc powodować nadmierne rozrzedzenie krwi, co sprzyja krwawieniom z dziąseł czy krwotokom w przypadku urazu lub procedur medycznych z przerwaniem ciągłości tkanek.

Interakcje z medyczną marihuaną mogą dotyczyć ponadto leków:

• przeciwretrowirusowych na HIV/AIDS,
• inhibitorów pompy protonowej (kwasu żołądkowego),
• niektórych antybiotyków,
• niektórych leków przeciwgrzybiczych,
• leków nasercowych,
• preparatów z dziurawca zwyczajnego.