Olejek CBD – leczniczy olejek konopny z kannabidiolem bez psychoaktywnego THC. Jakie ma właściwości? Kiedy i jak stosować olej CBD?

CBD to skrót od nazwy kannabidiol. Jest on jednym z ok. 120 znanych obecnie naturalnych kannabinoidów, występujących w różnych roślinach – nie tylko konopiach, choć roślina ta stanowi ich najbogatsze źródło. CBD występuje w żeńskich kwiatach i liściach konopi włóknistych (Cannabis sativa L), i po destylacji jest dodawany do oleju spożywczego, będącego jego nośnikiem. Zwykle to zimnotłoczony olej z nasion konopi (tzw. siemienia konopnego), który obfituje w prozdrowotne związki: oprócz chlorofilu to m.in. wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 czy fitosterole. Może to być również oliwa z oliwek czy olej słonecznikowy.

W przeciwieństwie do innego kannabinoidu, delta-9 tetrahydrokannabinolu (THC), CBD jest całkowicie bezpieczny nie ma działania psychoaktywnego, tj. nie zmienia stanu świadomości. Oprócz tego, że nie odurza i nie uzależnia, przyjmowanie go nie stwarza zagrożenia jego przedawkowania czy wystąpienia poważniejszych skutków ubocznych.

Sprawdź też: CBD chroni skórę przed UVA. Może wspomóc działanie kosmetyków SPF

W odmianach konopi najbogatszych w kannabidiol stężenie tego związku wynosi od ok. 5 do 20 proc., natomiast poziom THC nie przekracza 1 proc. Dostępne w Polsce preparaty zawierające wyłącznie CBD mają zdeklarowaną zawartość THC nie przekraczającą 0,2 procent.

Zawarty w oleju CBD kannabidiol pełni rolę bioregulującą. Potocznie mówi się, że naśladuje działanie naturalnych związków występujących w organizmie, wpływając na układ endokannabinoidowy (ECS). Reguluje on kluczowe funkcje ciała, takie jak sen, nastrój, odczuwanie bólu czy procesy immunologiczne. Dowiedziono jednak, że CBD nie działa na niego w bezpośredni sposób, tylko harmonizując wydzielanie wewnętrznych kannabinoidów (czyli endokannabinoidów), przez co usprawnia jego funkcjonowanie.

Sprawdź też: Herbatka konopna to eliksir na relaks i sen

Według pisma „Neurotherapeutics”, CBD wpływa na receptory CB1 i CB2. W przeciwieństwie jednak do THC, kannabidiol wpływa na te receptory antagonistycznie, hamując ich działanie. W ten sposób może m.in. chronić przed negatywnymi skutkami ich nadmiernego pobudzenia przez codzienny stres i inne niekorzystne czynniki.

Receptory CB1 występują głównie w mózgu i centralnym układzie nerwowym. Ich działanie jest związane m.in. z koordynacją ruchową, odczuwanymi emocjami, pamięcią, bólem czy apetytem.

Receptory CB2 są obecne w całym ciele, a nie tylko w komórkach ośrodkowego układu nerwowego, ale też innych, zwłaszcza w układzie odpornościowym i tkance tłuszczowej. Receptory CB2 związane są z odpowiedzią immunologiczną organizmu, występowaniem bólu i stanu zapalnego.

Choć do tej pory większość badań nad mechanizmami działania oleju CBD przeprowadzono na zwierzętach, a część obserwacji efektów u ludzi nie spełnia rygorystycznych wymogów odnośnie badań klinicznych, dowodów na jego skuteczność w wielu zaburzeniach przybywa i będzie przybywać. Jest to środek stosowany w medycynie alternatywnej od tysięcy lat, więc udowodnienie skuteczności we wszystkich aktualnych zastosowaniach przez jego użytkowników jest kwestią czasu. Zależy też jednak od braku konfliktu z interesami koncernów farmaceutycznych.

Obecnie uważa się, że olej CBD wywiera działanie:

• silnie antyoksydacyjne i przeciwzapalne, ograniczające m.in. stan zapalny w obrębie mózgu i układu nerwowego. Jak wskazują badania, efekt ten dotyczy też skóry, m.in. w schorzeniach takich jak egzema, łuszczyca czy trądzik.
• antybakteryjne i przeciwgrzybiczne – w przeglądzie badań z „Frontiers in Plant Science” dostrzeżono ponadto jego wpływ na ograniczenie częstotliwości występowania infekcji skóry w związku z obecnością brudu i innych zanieczyszczeń,
• przeciwbólowe – CBD hamuje rozkład i wychwyt zwrotny anandamidu, pozwalając na utrzymanie jego wyższego poziomu we krwi (związek ten jest endokannabinoidowym neuroprzekaźnikiem o działaniu, a jego niedobór występuje w chronicznym bólu),
• antyspastyczne i rozluźniające,
• przeciwwymiotne.
• przeciwpsychotyczne.

Przy stosowaniu olejku CBD nie zaobserwowano wzrostu tolerancji na podawane dawki, ani tym bardziej jego działania powodującego fizyczne uzależnienie.

Udowodnione korzystne działanie na układ nerwowy, w tym neuroprotekcyjne, czyli przeciwdziałające neurodegeneracji i odczuwanie bólu.

Należy pamiętać, że odnośnie użycia preparatów z CBD aktualnie nie ma wystarczająco dobrze udokumentowanych badań naukowych z wykorzystaniem reprezentatywnych grup kontrolnych dla potwierdzenia wstępnych pozytywnych obserwacji klinicznych.

Obiecujące są wyniki badań dotyczących leczenia poważnych schorzeń:

• Chroniczny ból – wg badań przedstawionych w 2013 roku na łamach pisma „Pharmacotherapy”, olejek z CBD może pomóc w łagodzeniu bólu spowodowanego fibromialgią i chorobami takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), osteoartretyzm (OA) czy stwardnienie rozsiane (SM, sclerosis multiplex).
• Migreny – według argumentów przedstawionych w 2016 roku w piśmie „Cannabis and Cannabinoid Research”, u podstaw chronicznego bólu w migrenach (ale też w fibromialgii) mogą leżeć zaburzenia w układzie endokannabinoidowym organizmu. Z kolei przegląd badań przedstawionych w 2017 roku na łamach „Expert Opinion on Therapeutic Targets” sugeruje, że CBD może przeciwdziałać nadwrażliwości centralnego układu nerwowego na bodźce bólowe, która ma miejsce przy jego chronicznym występowaniu.
• Depresja – kannabidiol hamuje wychwyt zwrotny serotoniny, ale także dopaminy czy GABA. Uważa się, że właśnie dlatego wykazuje działanie antydepresyjne i antystresowe, zarówno w stosowaniu krótko-, jak i długoterminowym.
• Nerwice, zespół stresu pourazowego, zespół lęku napadowego, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD), schizofrenia, uzależnienia – CBD zastosowany u ludzi wykazał działanie uspokajające i antypsychotyczne, a także ułatwiające sen. Może być dobrą opcją dla osób, które nie tolerują efektów ubocznych stosowanych w tych przypadków leków chemicznych, albo gdy są one nieskuteczne.
• Choroba Alzheimera – stosowanie CBD może wspomagać utrzymanie pacjenta w dobrym stanie, m.in. zapobiegając postępowaniu trudności w rozpoznawaniu twarzy we wczesnych stadiach choroby, jak również spowalniając jej postępowanie.
• Padaczka – w niektórych przypadkach CBD pozwala na znaczną redukcję częstotliwości napadów drgawkowych i poprawę stanu pacjentów z ciężkimi postaciami epilepsji. W czerwcu 2018 roku amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zezwoliła na sprzedaż oczyszczonej formy oleju CBD pod nazwą Epidolex jako leku dla dzieci do 2. roku życia w dwóch ciężkich formach padaczki, przy których nie są skuteczne tradycyjne leki. Jest to zespół Lennoxa-Gastauta, który pojawia się u dzieci w wieku 3-5 lat, oraz zespół Draveta (rzadka choroba genetyczna, która uwidacznia się w pierwszym roku życia).
• Dolegliwości związane z menopauzą – według jednej z teorii mają one związek z zaburzeniami układu endokannabinoidowego w organizmie kobiecym. Istnieją też przypuszczenia, że CBD pomaga zwiększyć gęstość kości, przeciwdziałając jej spadkom związanym ze obniżająca się produkcją estrogenu w menopauzie.
• Trądzik pospolity – nakładany miejscowo, olejek CBD może hamować stany zapalne związane z trądzikiem. W badaniu na ludzkich sebocytach (komórkach wytwarzających sebum) kannabidiol hamował ich nadmierną aktywność, działając oprócz tego antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Podobnie, również zapobiegawczo, stosuje się olej CBD doustnie.
• Kontrola masy ciała – działając hamująco na receptory CB1, kannabidiol może pomóc w zmniejszeniu apetytu, co udowodniono w badaniach na gryzoniach. CBD może ponadto przyczyniać się do przekształcania zwykłych komórek białego tłuszczu w aktywny metaboliczny tłuszcz brązowy. Jego funkcją jest wytwarzanie ciepła w ciele, co wiąże się z nasilonym spalaniem kalorii. Kannabidol stymuluje ponadto organizm do bardziej efektywnego rozkadu tkanki tłuszczowej. Natomiast działając w tkance tłuszczowej, CBD może hamować nadmierną aktywację receptorów CB1, która według aktualnych przekonań ma związek z rozwojem otyłości i chorób metabolicznych. W modelu zwierzęcym zaobserwowano też wpływ CBD na obniżenie poziomu całkowitego cholesterolu we krwi, jak również poziomu cukru i poprawę markerów związanych ze stanem wątroby.

Olej CBD najczęściej jest dostępny w postaci roztworu w buteleczce z pipetą (kroplomierzem). Kannabidiol rzadziej stosuje się formie kapsułek, kremów czy czopków.

Olej CBD występuje w wersjach zawierających różne stężenia kannabidiolu, które wynoszą zwykle 2,5-20 proc., czyli od 250-2000 mg w 1 ml. W zależności od stężenia, buteleczka oleju CBD o pojemności 10 ml kosztuje od ok. 100 do ok. 600 zł.

Olej CBD jest dostępny w sprzedaży internetowej, jak również w wybranych sklepach zielarskich i oferujących naturalne suplementy diety. Kwestie prawne związane z jego dopuszczeniem do użytku są jednak skomplikowane i wciąż budzą wiele kontrowersji, ponieważ CBD jest zaliczany do umownej grupy tzw. medycznej marihuany, choć substancja ta nie jest uznana za narkotyczną.

Czytaj też: Zobacz też: Medyczna marihuana legalna poza domem i zagranicą. Co trzeba wiedzieć? Jak wyjechać do innego kraju, nie przerywając zaleconego leczenia?

W lipcu 2018 roku Komitet Ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ds. Uzależnienia od narkotyków wydał zalecenie o wyłączeniu CBD z postaci czystej z konwencji ONZ o kontroli narkotyków.

Jak czytamy w informacji GIS z 23 listopada 2018 roku, ekstrakty z Cannabis sativa L, w których poziom kannabidiolu jest wyższy niż poziom w źródle są wg Komisji Europejskiej tzw. nową żywnością, dla której obowiązują inne prawa niż dla tej zwyczajowej, bo musi m.in. przejść pozytywnie proces oceny bezpieczeństwa stosowania. Oznacza to obecnie szereg komplikacji związanych z wprowadzeniem takich produktów do obrotu i ich niejasny status prawny. Wątpliwości związane z olejem CBD mają m.in. związek z możliwą obecnością THC w produkcie, która bywa niezgodna z deklaracją na opakowaniu.

Zobacz: Jakie choroby leczy się medyczną marihuaną? Produkty konopne z THC są legalne jako terapia wielu przewlekłych schorzeń. Mówi o nich lekarz.

Kupując olej CBD warto wybrać produkt z rolnictwa ekologicznego (z upraw bez zastosowania pestycydów, których stężenie zwykle rośnie wraz ze stężeniem samego CBD w produkcie), a także bez sztucznych dodatków, syntetycznych kanabinoidów, krystalicznego CBD.

Najlepiej skorzystać z wytycznych producenta oleju CBD, a jeszcze lepiej zasięgnąć porady dobrze poinformowanego lekarza, co jest koniecznością w przypadku chorób przewlekłych i przyjmowania leków. należy liczyć się z możliwością, że będzie zawierał inną ilość CBD niż wskazano na opakowaniu. W jednym z badań holenderskich nawet w połowie próbek był on znacznie niższy (różnice sięgały nawet 100 proc., bo w niektórych rodzajach nie było go wcale), a na dodatek stwierdzono wyższy niż dopuszczono (a wręcz wysoki) poziom THC. Warto więc wybrać produkt najlepszej jakości i ze sprawdzonego źródła.

Syntetyczny CBD nie jest obecnie popularny ze względu na niepożądane działania uboczne, łatwość przedawkowania i przypadki zatrucia. Nowoczesne preparaty z zawartością syntetycznych form CBD są obecnie przedmiotem badań klinicznych we wspomaganiu terapii umiarkowanie nasilonego COVID-19.

Jednorazowa dawka oleju CBD to zwykle 20-40 mg pod język (najlepiej na 30 sekund), co odpowiada kilka kroplom preparatu. Ponieważ każdy układ endokannabionoidowy jest inny, u każdego skuteczna (lub nie) może okazać się inna dawka CBD. Efektywność będzie też inna u różnych osób. Działanie można odczuć już po 5-20 minutach, choć w przypadku dolegliwości narastających latami lepiej uzbroić się w cierpliwość i stosować je przez co najmniej kilka miesięcy.

Aktualnie nie istnieją oficjalne wytyczne naukowe odnośnie stosowanych dawek w poszczególnych chorobach. Niektóre źródła sugerują, że dobrze jest zacząć od mniejszej dawki (zwykle to 1 mg dziennie), stopniowo zwiększając ilość aż do uzyskania zmniejszenia objawów – np. podnosząc dawkę dwukrotnie w trzecim i czwartym tygodniu przyjmowania. Dawkę całkowitą należy podzielić na mniejsze porcje i zażywać je m.in. dwa razy w ciągu dnia.

W kwestii dawkowania najlepiej skorzystać z wytycznych producenta oleju CBD, a jeszcze lepiej zasięgnąć porady dobrze poinformowanego lekarza, co jest koniecznością w przypadku chorób przewlekłych i przyjmowania leków.

CBD działa szybko i nawet po jednorazowym podaniu. Dowiedziono m.in., że pojedyncza dawka CBD wynosząca 300 mg powodowała znaczne zmniejszenie nerwicy przed publicznym wystąpieniem. W badaniu skanów mózgu takich osób zaobserwowano zmiany dopływi krwi do rejonów mózgu związanych z odczuwaniem niepokoju. Z kolei dawka 600 mg okazała się znacząco obniżać poziom lęku u osób cierpiących na fobię społeczną.

Jak podano w dokumencie wydanym przez WHO w kwietniu 2018 roku, nie istnieją dowody na możliwość rekreacyjnego zażywania CBD (czyli innego niż lecznicze) ani na problemy związane ze zdrowiem publicznym, wynikające z przyjmowania tego związku w postaci oczyszczonej.

Dla naturalnego kannabidiolu nie wykazano żadnych znaczących działań niepożądanych w stosunku do układu nerwowego, funkcji życiowych czy nastroju.

Udowodniono za to bezpieczeństwo długotrwałego stosowania (do kilku-kilkunastu tygodni), przy czym dobrze tolerowane są dawki nawet do 1500 mg kanabidiolu dziennie.

U osób nadwrażliwych mogą jednak pojawić się działania niepożądane oleju CBD:

• senność,
• męczliwość,
• zaburzenia snu,
• nudności,
• zawroty głowy,
• rozdrażnienie,
• niskie ciśnienie krwi,
• biegunka,
• zmiany masy ciała,
• suchość w ustach.

W przypadku leku z CBD o nazwie Epidiolex występuje znacznie więcej efektów ubocznych, co może mieć związek z wysokim stopniem oczyszczenia substancji czynnej (przez co nie występuje razem z działającymi synergistycznie pochodnymi czy terpenami) i obecnością nieobojętnych dla zdrowia dodatków, takich jak m.in. sukraloza. Ten półsyntetyczny słodzik zaburza równowagę mikroflory jelitowej, co ma daleko idące konsekwencje dla zdrowia. Obserwowane działania niepożądane dotyczyły m.in. zaburzeń gastrycznych, częstszych infekcji czy wysypek. Podane na ulotce leku efekty uboczne (podobne jak w przypadku leków przeciwpadaczkowych) to m.in. uszkodzenia wątroby, depresja, a nawet myśli samobójcze.

Olej CBD a interakcje z lekami

Nie są jeszcze znane dokładne wytyczne, choć wiadomo np., że może oddziaływać z lekami metabolizowanymi z udziałem wspólnych izoenzymów. Dotyczy to m.in. preparatów z wysokimi dawkami witaminy A, stosowanymi w leczeniu kseroftalmii, związanej z wysychaniem oka prowadzącym do ślepoty w wyniku zrogowacenia nabłonka rogówki oka. CBD może też opóźniać metabolizm w wątrobie leków stosowanych w padaczce, prowadząc do niebezpiecznego zwiększenia ich stężenia w organizmie.

Ponieważ istnieje podejrzenie, że CBD może zakłócać rozwój układu nerwowego, nie jest on wskazany u kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz u dzieci (poza szczególnymi, ciężkimi przypadkami lekoopornej padaczki lekiem dostępnym w Stanach Zjednoczonych).

Naukowcy ponadto obawiają się, że w niektórych przypadkach kannabidiol może ograniczać stan zapalny w zbyt dużym stopniu, a jest on potrzebny w pewnych ważnych procesach w organizmie, m.in. zwalczaniu komórek rakowych. Z drugiej jednak strony przegląd badań z „British Journal of Clinical Pharmacology” dostarczył dowodów na to, że CBD może znacząco przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się w organizmie komórek nowotworowych. Zaobserwowano też, że w określonych warunkach może prowadzić do niszczenia komórek rakowych (zwłaszcza w mózgu) i hamowanie ich namnażania, a także uruchamianie procesu apoptozy, czyli ich zaprogramowanej śmierci. Takie działanie wykazano m.in. w białaczce, raku piersi (liniii MCF7) czy komórkach glejaka.

Alergia na składniki Cannabis

Jak sugerują badania z 2018 roku, opisane na łamach „Drug and Alcohol Dependence”, alergia ta występuje częściej u osób uczulonych na pleśnie, roztocza, sierść kota i inne składniki roślinne. Wymienia się tu m.in. pomidory, bakłażany, jabłka, brzoskwinie, grejpfruty czy banany.

Objawy alergii na Cannabis to m.in. kichanie, katar, drapanie w gardle, suchy kaszel, swędzenie i zaczerwienienie oczu czy nudności, a u niektórych może nawet dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Dlatego przed zastosowaniem olejku CBD, nawet doustnym, warto wykonać próbę uczuleniową, nakładając preparat na niewielki obszar delikatnej skóry (np. w zgięciu łokcia), a także zaczynać jego przyjmowanie od najmniejszej zalecanej dawki.

Sprawdź 10 zastosowań konopi!