Spis treści
Na czym polega i na co pomaga terapia tlenem?
Terapia tlenem polega na zwiększeniu stężenia tlenu w organizmie. Otaczające nas powietrze zawiera ok. 20 proc. tlenu, tlenoterapia może zwiększyć zawartość tlenu w powietrzu do 100 proc. W czasie oddychania ciało pobiera powietrze, które zawiera 80 proc. azotu i 20 proc. tlenu. Płuca filtrują tlen i wysyłają go przez naczynia krwionośne do organów, tkanek i komórek.
Jednak przy problemach z płucami do komórek nie dociera wystarczająca ilość tlenu, aby utrzymać prawidłową pracę organizmu. Rozwija się niski poziom tlenu we krwi, czyli hipoksemia. Utrzymująca się hipoksemia może doprowadzić do uszkodzenia narządów i ich niewydolności, a brak tlenu może zagrażać życiu.
Tlenoterapia jest więc stosowana głównie w sytuacjach zagrożenia życia, w czasie ostrej niewydolności oddechowej, a także w czasie skomplikowanych operacji. Wskazaniem do jej zastosowania w takim przypadku są objawy niedotlenienia organizmu takie jak:
duszność i problemy z oddychaniem,
przyspieszony oddech,
szybkie bicie serca,
kaszel lub świszczący oddech,
bóle głowy,
silne osłabienie,
dezorientacja,
pobudzenie, niepokój,
sinica,
utrata przytomności.
Jednak tlenoterapię stosuje się również u osób przewlekle chorych szczególnie na choroby układu oddechowego, a także po zabiegach chirurgicznych czy intensywnym wysiłku fizycznym. Tlenoterapia ułatwia aktywność fizyczną oraz zwiększa wytrzymałość organizmu. Stosowana długotrwale lub systematycznie w szczególnych przypadkach może nawet wydłużyć życie.
W czasie stosowania tlenoterapii tlen może być podawany w warunkach szpitalnych lub domowych, a do jego podania stosowane są butle tlenowe, w których znajduje się zwykle czysty 100 proc. tlen lub koncentratory tlenu zagęszczające tlen z pobieranego z otoczenia powietrza, a także komory hiperbaryczne. Tlen z butli podaje się za pomocą intubacji, czyli umieszczeniu rurki z tlenem w tchawicy pacjenta, masek tlenowych lub wąsów tlenowych. Terapia tlenowa stosowana jest także u wcześniaków umieszczanych w inkubatorach.
Odrębną metodą leczenia za pomocą tlenu są komory hiperbaryczne, czyli zbiorniki lub pomieszczenia wypełnione 100 proc. tlenem, w których panuje ciśnienie wyższe od ciśnienia atmosferycznego. Dzięki temu zwiększa się ilość tlenu dostarczanego do tkanek organizmu.
Jakie schorzenia leczy tlenoterapia?
Terapia tlenem jest często stosowana w szpitalach, pogotowiu ratunkowym i placówkach pierwszej pomocy i konieczna w przypadku ostrej niewydolności oddechowej np. po urazie. Można ją jednak stosować także w leczeniu chorób przewlekłych takich jak:
infekcje wirusowe górnych dróg oddechowych takie jak COVID-19 czy grypa,
astma,
bezdech senny,
niewydolność serca,
choroby układu krążenia np. miażdżyca, nadciśnienie,
nadwaga i otyłości,
zaburzenia układu pokarmowego,
niepłodność,
anemia,
silne bóle głowy i migreny,
depresja,
choroby układu nerwowego (ADHD, autyzm, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona),
choroby autoimmunologiczne oraz inne przewlekłe choroby zapalne,
rekonwalescencja po zabiegach chirurgicznych,
regeneracja organizmu u sportowców,
dysplazja oskrzelowo-płucna, słabo rozwinięte płuca u noworodków,
leczenie obrzęków i opuchnięć,
leczenie trudno gojących się ran oraz chorób skóry takich jak AZS, trądzik.
Kiedy nie stosować tlenoterapii? Skutki uboczne mogą być poważne
Tlenoterapia może być stosowana leczniczo i profilaktycznie w celu poprawy wydolności organizmu, jakości snu, zwiększenia energii oraz odporności organizmu. Jednak tlen to lek, którego zastosowanie wymaga konsultacji medycznej i recepty od lekarza.
Tlenoterapii należy używać wyłącznie jako leczenia medycznego. Zastosowanie terapii tlenowej bez potrzeby może niebezpiecznie zwiększyć poziom tlenu w organizmie i prowadzić do toksyczności tlenowej lub zatrucia tlenem.
Objawy zatrucia tlenem to:
trudności w oddychaniu,
ból w klatce piersiowej,
zawroty głowy,
skurcze mięśni,
