Czym jest hipoglikemia? Poznaj objawy i przyczyny niedocukrzenia. Co to jest wstrząs hipoglikemiczny?

Justyna Śmigaruk
Wideo
od 16 lat
Hipoglikemia to inaczej niski poziom cukru we krwi. Występuje, gdy poziom glukozy we krwi spada poniżej typowego zakresu. Jeśli poziom cukru we krwi spadnie zbyt nisko, może być konieczne natychmiastowa interwencja, która może pomóc zapobiec groźnym powikłaniom. Nagły spadek cukru dotyczy najczęściej osób chorych na cukrzycę, może jednak zdarzyć się także osobom całkowicie zdrowym. Dowiedz się, czym jest niedocukrzenie i wstrząs hipoglikemiczny.

Spis treści

Co to jest hipoglikemia? Na czym polega niedocukrzenie?

Hipoglikemia to stan, w którym poziom cukru w organizmie spada poniżej granicy 70 mg/dl. Inną, dobrze oddającą naturę zjawiska nazwą jest niedocukrzenie. Prawidłowy poziom cukru we krwi jest niezbędny, by utrzymać wszystkie życiowe procesy. Zarówno aktywność fizyczna, jak i umysłowa stale pochłaniają zapasy glukozy i wymagają jej uzupełniania. Gdy spada poziom cukru we krwi, organizm uwalnia małe dawki glukagonu. Ten z kolei sprawia, że ze zgromadzonego glikogenu uwalniana jest glukoza.

Badanie poziomu cukru
Hipoglikemia występuje częściej u osób z cukrzycą. imran kadir photography/Getty Images

W przypadku silnego niedocukrzenia reakcja jest o wiele bardziej złożona. Udział w niej biorą także adrenalina, kortyzol oraz somatotropina. Celem tych skoordynowanych działań jest sprawienie, by organizm uwolnił glukozę zgromadzoną pod postacią glikogenu, białek i tłuszczów, a także możliwie ograniczył jej zużycie. Działanie tych hormonów jest odczuwalne właśnie jako hipoglikemia, a objawy mogą mieć różne nasilenie.

Czytaj także: Pij przed jedzeniem, aby zapobiec niestrawności. Wspomaga trawienie i odchudzanie. Wypróbuj przepis na herbatę z liści laurowych

U zdrowych osób pierwsze objawy pojawiają się przy poziomie cukru poniżej 50 mg/dl. Stan poniżej 40 mg/dl to już pełnoobjawowa hipoglikemia, która może zagrażać życiu. W grupie cukrzyków granice mogą znajdować się nieco wyżej – to oznacza wcześniej pojawiające się objawy hipoglikemii i większe ich natężenie. Jednak nawet u osób niemających problemów z regulacją poziomu cukru we krwi doprowadzanie do stanu hipoglikemii jest niezdrowe i niebezpieczne.

Organizm, zmuszony do mobilizacji i uruchomienia „mechanizmów kryzysowych”, mocno się wyczerpuje. Po kilkunastu godzinach występuje też efekt „odbicia” pod postacią hiperglikemii – kumuluje się działanie hormonów dążące do zwiększenia poziomu glukozy. Za to zjawisko odpowiada głównie powolne działanie somatotropiny, która powoduje rozpad białek na surowiec energetyczny. Przeskok pomiędzy stanem hipoglikemii a stanem hiperglikemii dodatkowo pogarsza samopoczucie chorego.

Warto przeczytać także:

Co jest przyczyną hipoglikemii?

Hipoglikemia ma różne przyczyny, a wiele z nich to poważne choroby. Ten stan może jednak wystąpić u każdego, w zależności od aktualnego zdrowia organizmu i stopnia odżywienia.

Wśród przyczyn hipoglikemii mogących dotyczyć nie tylko cukrzyków wymienić można:

  • głodzenie lub niedożywienie,
  • znaczny wysiłek fizyczny,
  • spożycie alkoholu, szczególnie na czczo.

Zobacz również: Masz cukrzycę? Sięgnij po ten suplement. W naturalny sposób obniży poziom glukozy i cholesterolu we krwi

Wszystkie te przyczyny szybciej wywołują hipoglikemię u osób chorujących na cukrzycę. W tej grupie przyczyną groźnego stanu mogą być także:

  • przedawkowanie insuliny lub innych leków przeciwcukrzycowych (obniżających poziom cukru we krwi),
  • interakcje leków przeciwcukrzycowych z innymi lekami.

Sprawdź również: Groźny trend z TikToka. „Cudowny” lek na odchudzanie wywołuje poważne skutki uboczne. Konsekwencje jego stosowania mogą być tragiczne

Objaw hipoglikemii na czczo (także u osób, które nigdy nie miały problemów z poważnym spadkiem cukru) towarzyszy także wielu poważnym schorzeniom. Wśród nich można wymienić:

  • guzy insulinowe,
  • niewydolność wątroby,
  • niewydolność kory nadnerczy lub przysadki mózgowej,
  • choroby metaboliczne z grupy glikogenoz,
  • choroby nerek powodujące wydzielanie dużych ilości glukozy do krwi.

Nawracające stany hipoglikemii oznaczają najczęściej poważne problemy ze zdrowiem i powinny być powodem konsultacji z lekarzem. Hipoglikemia w ciąży zagraża życiu matki oraz dziecka. U płodu może wystąpić małogłowie lub zbyt niska masa ciała w stosunku do etapu rozwoju. Dlatego u kobiet w ciąży rutynowo wykonuje się badania poziomu cukru we krwi, a cukrzyca ciążowa podlega uważnemu monitorowaniu i leczeniu.

Z kolei hipoglikemia u noworodka utrzymująca się do kilku godzin po porodzie jest normalna i nie stanowi powodów do obaw. Dopiero stany niedocukrzenia o charakterze przewlekłym lub występujące u starszych dzieci wymagają diagnozowania i leczenia.

Objawy hipoglikemii. Co to jest wstrząs hipoglikemiczny?

Hipoglikemia dzieli się ze względu na stopień zaawansowania objawów i na to, na ile chory jest w stanie sam sobie pomóc.

Hipoglikemia lekka – występuje bladość skóry i drżenie rąk, jako objawy pobudzenia układu autonomicznego. Pacjent może bez problemu poradzić sobie z podniesieniem poziomu cukru, pijąc słodki napój lub dawkę glukozy i popijając ją wodą.

Hipoglikemia umiarkowana – oprócz objawów autonomicznych pojawiają się też zaburzenia mowy, trudności w koncentracji. Pacjent może mieć problem z samodzielnym działaniem mającym na celu podniesienie poziomu cukru. Wymaga to sporego wysiłku oraz wyczulenia na stany własnego organizmu. Niekiedy konieczna okazuje się pomoc drugiej osoby.

Hipoglikemia ciężka – mocno nasilają się objawy ze strony układu nerwowego, w skrajnych przypadkach pacjent może stracić przytomność. Potrzebna jest pomoc lekarza i dożylne podanie glukozy. Stan ciężkiej hipoglikemii stanowi zagrożenie dla życia chorego.

– Ciężka hipoglikemia może prowadzić do znacznego pogorszenia kontaktu z chorym, splątania, senności i utraty przytomności, co może prowadzić do śpiączki hipoglikemicznej, określanej nieprawidłowo jako wstrząs hipoglikemiczny. Taka sytuacja może prowadzić do trwałych następstw neurologicznych i do zgonu – podaje portal Medycyna Praktyczna.

Szczególnie groźnym dla cukrzyków zjawiskiem jest hipoglikemia nocna. Spadek cukru może zdarzyć się także w czasie snu. Nie każdy pacjent budzi się w takiej sytuacji i jest w stanie szybko podnieść poziom glukozy. Zagrożenie dotyczy zwłaszcza małych dzieci – ich organizmy mniej intensywnie reagują na niedocukrzenie, więc łatwo je przeoczyć. U niektórych osób hipoglikemia przyjmuje postać nieuświadomioną. Cukier spada, ale organizm długo nie wysyła żadnych znaków świadczących o tym, że jego poziom staje się niebezpiecznie niski.

Zobacz też:

14.11 – Światowy Dzień Cukrzycy. „Każdy z nas powinien wykonać kilka badań podstawowych”

Cukier pod kontrolą

Dodaj firmę
Logo firmy Narodowy Fundusz Zdrowia Centrala
Warszawa, ul. Rakowiecka 26/30
Autopromocja

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia