Bakłażan wspomaga odchudzanie i odmładza. Ile ma kalorii? Poznaj właściwości zdrowotne oberżyny i wypróbuj przepis na pastę z bakłażana

Bakłażan, czyli tak właściwie psianka podłużna (Solanum melongena) to roślina z rodziny psiankowatych, do której należą również m.in. ziemniaki, pomidory czy miechunka. Bakłażan nazywany jest również oberżyną, bakmanem, gruszką miłosną i jajkiem krzewiastym. Pochodzi z tropikalnej Afryki, Egiptu, Arabii i Indii. W polskim, chłodnym klimacie może być uprawiany jedynie w szklarniach. Co ciekawe, do XIX w. w Europie bakłażan uznawany był za roślinę toksyczną i stosowany jedynie do celów ozdobnych ze względu na swój egzotyczny wygląd.

Botanicznie bakłażan to owoc, a dokładnie jagoda, a nie warzywo. Ma jadalne podłużne lub kuliste ciemnofioletowe lub brunatne owoce o gładkiej, błyszczącej skórce i białym miąższu, osiągające do ok. 30 cm długości.

Bakłażan w 90 proc. składa się z wody i jest niskokaloryczny, 100 g ma tylko 25 kcal. W podanej ilości zawiera on również:

• tłuszcz (w tym kwasy tłuszczowe nasycone) – 0,2 g (0,03 g),
• węglowodany (w tym cukry) – 6 g (3,5 g),
• błonnik – 3 g,
• białko – 1 g,
• sól – 0,005 g.

Bakłażan jest również bogaty w witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy, witaminę A, C, E i K oraz składniki mineralne takie jak mangan, żelazo i potas. Zawiera także antocyjany, czyli barwniki, które nadają mu fioletową barwę i są silnymi przeciwutleniaczami, a także kwas chlorogenowy.

Głównie ze względu na zawartość dużej ilości błonnika, wody i witamin z grupy B, a także antyoksydantów oraz niewielką ilość kalorii bakłażan ma wiele właściwości korzystnych dla zdrowia:

• usprawnia trawienie – dzięki wysokiej zawartości błonnika bakłażan działa korzystnie na układ pokarmowy, reguluje wypróżnianie i zapobiega zaparciom,
• wspomaga odchudzanie – błonnik przyspiesza również przemianę materii. Wraz z dużą zawartością wody w bakłażanie sprawia, że warzywo to zapewnia uczucie sytości na długi czas. Dzięki temu nie mamy ochoty na podjadanie przekąsek między posiłkami, co sprzyja utracie zbędnych kilogramów,
• łagodzi stres i poprawia nastrój – a to za sprawą zawartych w oberżynie witamin z grupy B, które korzystnie oddziałują na układ nerwowy, łagodzą napięcie i pozytywnie wpływają na samopoczucie,
• wspomaga pamięć i koncentrację – witaminy z grupy B wspomagają również przepływ krwi do mózgu, dzięki czemu wspierają procesy poznawcze takie jak pamięć, koncentracja i zdolność do uczenia się, a tym samym zmniejszają ryzyko zachorowania na choroby neurodegeneracyjne takie jak demencja czy alzheimer,
• zapobiega anemii – w bakłażanie znajdziemy spore ilości żelaza, które jest składnikiem hemoglobiny znajdującej się w czerwonych krwinkach,
• obniża poziom cukru we krwi – obecny w bakłażanie mangan wspiera metabolizm glukozy, a wraz z błonnikiem chroni przed rozwojem cukrzycy typu 2,
• odmładza i działa przeciwnowotworowo – przeciwutleniacze takie jak antocyjany i kwas chlorogenowy zawarte w roślinie chronią komórki przed działaniem wolnych rodników, które uszkadzają je i prowadzą do rozwoju m.in. nowotworów, a także przyczyniają się do starzenia się organizmu.

Bakłażan w krajach śródziemnomorskich uznawany był także za afrodyzjak, dlatego nazywany jest również gruszką miłosną. Ze względu na zawartość argininy, która usprawnia krążenie krwi i zwiększa jej przepływ również w narządach płciowych spożywanie bakłażana pozytywnie wpływa na potencję i libido.

Bakłażan na surowo jest toksyczny, ponieważ zawiera solaninę, która jest obecna również w surowych ziemniakach czy niedojrzałych, zielonych pomidorach. Substancja ta ma za zadanie chronić roślinę przed szkodnikami, a po jej spożyciu może dojść do zatrucia objawiającego się wystąpieniem gorączki, bólów brzucha, mdłości i wymiotów. Oberżynę można więc jeść tylko po obróbce termicznej.

Zobacz również: Tych produktów nigdy nie jedz na surowo. Grozi to zatruciem i może mieć przykre skutki

Przed przygotowaniem potrawy obieranie warzywa nie jest konieczne, zwykle przyrządza się go ze skórką, w której znajduje się dużo antocyjanów, nadających bakłażanowi jego charakterystyczny kolor i działających silnie antyoksydacyjnie, a więc wymiatających wolne rodniki. Przed przygotowaniem należy oberżynę pokroić, można wydrążyć pestki, ale również nie jest to konieczne, a następnie posolić, aby warzywo zmiękczyć i zniwelować jego gorzki posmak. Pozostawić na ok. 30 minut, a następnie opłukać i odsączyć na papierowym ręczniku.

Warzywo można piec, smażyć, grillować i gotować w wodzie lub na parze. Można je również dodawać do sosów, a także przygotować leczo lub pastę z bakłażana.

Bakłażan ze względu na to, że uprawiany jest w ciepłych strefach klimatycznych dostępny jest w sklepach przez cały rok. Jednak najsmaczniejsze i najbardziej wartościowe owoce dostaniemy w czasie jego właściwych zbiorów, czyli od czerwca do września. Wybierajmy mniejsze owoce, które są młodsze, a ich skórka jest sprężysta, błyszcząca i gładka o jednolitym ciemnofioletowym lub brunatnym kolorze. Unikajmy natomiast pomarszczonych, uszkodzonych lub popękanych okazów, które mają żółtą, brązową lub niebieskawą skórkę.

Baba ghanoush, czyli popularna na Bliskim Wschodzie pasta z bakłażana będzie idealna jako smarowidło do kanapek lub dip do maczania w nim pokrojonych w słupki warzyw, nachosów czy paluszków chlebowych.

Składniki:

• 2 bakłażany,
• 2 ząbki czosnku,
• 2 łyżki tahini,
• 3 łyżki soku z cytryny,
• 2-3 łyżki oliwy z oliwek,
• sól i pieprz do smaku,
• 1 łyżeczka mielonego kuminu (opcjonalnie).

Jak przygotować baba ghanoush, czyli pastę z bakłażana?

1. Umyj bakłażana, przekrój na pół, posyp miąższ solą i pieprzem oraz polej oliwą.
2. Obróć skórką do góry i wstaw do piekarnika nagrzanego do 200 st. C na 40-45 minut.
3. Po wyjęciu z piekarnika ostudź bakłażana i wyjmij z niego łyżką miąższ.
4. Odciśnij na sitku z nadmiaru wody.
5. Przełóż do blendera razem z przeciśniętym przez praskę czosnkiem. Dodaj tahini i sok z cytryny, pozostałą część oliwy oraz opcjonalnie kumin.
6. Całość zblenduj na gładką masę. Dopraw do smaki pieprzem i solą.