Spis treści
Zobacz: Tak wyglądali nasi przodkowie
Jak styl życia i inne czynniki wypływają na nasz wygląd?
Jesteśmy wyżsi, ważymy więcej i żyjemy dłużej niż nasi przodkowie. Różni się też nasz wygląd. Inaczej się ubieramy i mamy inne rysy twarzy. Codzienne nawyki nie są takie same, jak mieli nasi pradziadkowie i prababcie. Prysznic każdego dnia, mycie i nitkowanie zębów, opieka zdrowotna, idealnie dbanie o zdrowe odżywianie i ruch – to styl życia, o jakim 100 lat temu nie było mowy. Wszystkie te czynniki wpływają na to, że wygląd naszych przodków i nasz jest tak różny.
Nie jest to ewolucja poprzez dobór naturalny – zdaniem badaczy 100 lat to za mało na takie zmiany.
– Większość przemian, które zachodzą w tak krótkim czasie to po prostu rozwojowe reakcje organizmów na zmienione warunki, takie jak różnice w odżywianiu, dystrybucji żywności, opiece zdrowotnej i praktykach higienicznych – powiedział Stephen Stearns, profesor ekologii i biologii ewolucyjnej na Uniwersytecie Yale.
Stearns zwraca też uwagę na rolę urbanizacji, technologii, czyste powietrze i czystą wodę, które poprawiają jakość życia ludzi.
Jesteśmy wyżsi i grubsi niż nasi pradziadkowie i prababki
Instytut Badań nad Pracą (IZA) w Bonn w Niemczech opublikował ciekawe brytyjskie badanie, które wykazało, że na przestrzeni 100 lat młodzi Brytyjczycy urośli o 10 centymetrów. Średnia wzrostu 20-latków wzrosła od 168 cm do 178 cm. Naukowcy z University of Essex w Colchester przypuszczają, że wiąże się to z poprawą kilku czynników:
- żywienia,
- opieki zdrowotnej,
- higieny.
Z kolei pogorszenie warunków społeczno-ekonomicznych (wojny, choroby i inne poważne problemy) skutkowało zmniejszeniem średniego wzrostu – pisał profesor Barry Bogin w jednym ze swoich badań, które zostało opublikowane w serii warsztatów Nestle Nutrition Institute w 2013 roku.
Wyższy wzrost w lepiej rozwiniętych krajach ma jednak drugą, ciemną stronę – coraz więcej ludzi ma nadwagę lub są otyłe. Jesteśmy grubsi niż nasze prababki i pradziadkowie. Niektórzy badacze jako winowajcę wskazują zbyt częste jedzenie i zbyt mało ruchu, inni zaś rolę genetyki i wirusów, które zostały powiązane z otyłością.
Choroby, niedobór witamin i zapadnięte twarze
Medycyna i świadomość, jak ważna jest zdrowa, zbilansowana dieta, przyczyniły się zarówno do zwiększenia długości życia, jak i poprawy jego jakości. Obecnie mamy dostęp do wielu produktów, o których nasi przodkowie mogli tylko marzyć. Do tego suplementacja i problem niedoborów witamin, który pustoszył społeczeństwo jeszcze 100 lat temu, są teraz rzadkością w Europie.
Na wygląd zewnętrzny mogą mieć wpływ m.in. wahania hormonów czy niedobór jodu. Obecnie, dzięki dostępowi do badań kontrolnych, lekarze kontrolują te wartości i mogą reagować odpowiednio szybko. Rozwój medycyny przyczynił się do sprawnego diagnozowania i skutecznego leczenia wielu chorób.
Ciekawe, a zarazem proste, okazało się wyjaśnienie zapadniętych twarzy na zdjęciach. Otóż nasi przodkowie mieli duże braki w uzębieniu, co odbijało się na ich twarzach. Opieka stomatologiczna 100 lat temu nie była dostateczna i tak powszechnie dostępna, przez co już młodzi ludzie mieli ubytki w uzębieniu.
Mamy mniejsze czaszki niż nasi przodkowie. To rodzi nowe problemy
Nasze czaszki zmieniły swój kształt w ciągu ostatnich dwóch stuleci i ma to poważne konsekwencje dla zdrowia. Jakie? Oto niektóre z nich:
- krzywe, stłoczone zęby,
- wąskie szczęki i podniebienie,
- tyłozgryz,
- „zaciśnięte” kanały nosowe”.
Zdeformowane czaszki mogą prowadzić do wielu problemów. Mogą wystąpić:
- alergie,
- zaburzenia snu,
- chroniczne bóle głowy,
- astma.
Zdaniem naukowców jest to konsekwencja uprzemysłowienia. Dzieci nie są już tak długo karmione piersią, którą często zastępuje butelka i smoczek oraz miękka, przetworzona żywność. Mniejsze możliwości żucia pokarmów przyczyniło się do zniekształcenia ich ust i żuchwy. Coraz więcej osób w niepoprawny sposób opiera język i zamiast przy górnych zębach, układają go przy dolnych. Prowadzi to do oddychania przez usta, które w nocy może powodować zaburzenia snu (w tym chrapanie).
Niedobór snu może powodować:
- rozdrażnienie,
- trudności z koncentracją,
- depresję,
- trudności emocjonalne,
- stres,
- podatność na otyłość.
Dlatego tak ważne jest prawidłowe oddychanie. Jeżeli oddychamy ustami, możemy doprowadzić do infekcji, stanów zapalnych, wysuszenia tkanek, przekrwienia śluzówki czy przewlekłego zapalenia zatok.
Zobacz, jak różni się wygląd naszych prababek i pradziadków od ludzi nam współczesnych:
Źródła:
- Taller, Fatter, Older: How Humans Have Changed in 100 Years Live Science
- Why Did Humans Grow Four Inches in 100 Years? It Wasn't Just Diet (Op-Ed) Live Science
- The Effects of Sleep Restriction and Extension on School-Age Children: What a Difference an Hour Makes Society for Research in Child Development
- Evolution’s Bite: A Story of Teeth, Diet, and Human Origins Princeton University Press