To nie aronia ani borówka. Świdośliwy trzeba spróbować! Zobacz, jak smakuje i jakie ma właściwości

Świdośliwa to owoce rośliny o tej samej nazwie, która należy do rodziny różowatych – tak samo, jak aronia czy czarna porzeczka. Owoce świdośliwy są do nich podobne, przypominają ponadto borówki amerykańskie. Mają jednak oryginalny smak i jeszcze cenniejsze właściwości prozdrowotne.

Świdośliwa, nazywana jest w Polsce również gołębią jagodą, a jeszcze więcej ma określeń w języku angielskim, ponieważ Pochodzi z Ameryki Północnej. To m.in. Saskatoon berry, serviceberry, sarvisberry, juneberry czy shadbush. Bywa nazywana także śliwką cukrową (sugarplum) albo dziką (wild-plum), a także gruszką Chuckleya.

Rodzaj świdośliwa (Amelanchier) to w sumie około dwudziestu pięciu gatunków krzewów lub niewielkich drzewek o wysokości 2-4 metrów, które dają niewielkie ciemne owoce o średnicy od 0,5 do 1,5 cm. Zbiera się je zwykle pod koniec czerwca.

Najczęściej uprawianą i polecaną odmianą rośliny jest świdośliwa olcholistna (Amelanchier alnifolia), a także świdośliwa kanadyjska (A. canadiensis) i bardzo podobna świdośliwa Lamarcka (Amelanchier lamarckii), a także jajowata (A. ovalis). Ich owoce są równie dobre, nie tylko jadalne, ale też smaczne i zdrowe.

Smak świdośliwy jest słodki i łagodny, ponieważ owoc zawiera stosunkowo mało kwasów. To odróżnia go od smaku cierpkich i kwaśnych owoców aronii czarnej, z którymi może być w pierwszej chwili mylony. Choć można odnaleźć w nim delikatne nuty borówki, aronii i czarnej porzeczki, smak świdośliwy jest wyjątkowy.

Owoc świdośliwy ma niebieskofioletową skórkę, pod którą kryje się jasny miąższ. Zawiera niewielkie ciemnoczerwone pestki, które stanowią jakby spłaszczoną formą pestek gruszki. Nie są zbyt twarde, dlatego zjada się je razem z owocami. To zwiększa ich wartość odżywczą, która i tak wysoka.

W lecznictwie wykorzystuje się nie tylko owoce, ale też liści świdośliwy (których warto używać do kiszenia ogórków w miejsce innych liści roślin różowatych, które spełniają funkcje konserwujące).

Świdośliwa jest uznawana za zdrowszą od innych owoców jagodowych, co ma związek z wyjątkowo wysokim poziomem antocyjanów. To niebieskofioletowe antyoksydanty korzystne zwłaszcza dla układu krążenia, które chronią zwłaszcza drobne naczynia krwionośne m.in. w oczach . Są dobre na wzrok również z powodu zawartości związków karotenowych takich, jak luteina.

Zobacz też: Co jeść na dobry wzrok?

Poziom antocyjanów w owocach świdośliwy wynosi aż 25-79 mg w porcji 100 g. To więcej niż w borówce amerykańskiej, ale nawet w znacznie bogatszej odżywczo borówce wysokiej, czyli leśnej „czarnej jagodzie”. Wyższa jest także zawartość białka, tłuszczu i błonnika, a ponadto składników takich, jak witaminy z grupy B i składników mineralnych – to m.in. mangan, magnez, żelazo, wapń, potas czy miedź.

W owocach świdośliwy są ponadto substancje z grupy tokoferoli (witamina E), sterole oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Te związki również wspomagają stan naczyń krwionośnych, chroniąc ich nabłonek. Są też zbawienne dla skóry.

Do cennych antyoksydantów z grupy związków fenolowych należą oprócz antocyjanów również kwas chlorogenowy, katechiny i rutyna. To kolejny składnik wspierający naczynia krwionośne poprzez poprawę ich szczelności.

Zawarte w świdośliwie związki, takie jak cyjanidyna i jej formy glikozydowe, mają właściwości przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, regulujące metabolizm tłuszczów oraz przeciwnowotworowe. Natomiast taniny łagodzą dolegliwości układu pokarmowego ze względu na swoje właściwości ściągające i przeciwbakteryjne.

Ponieważ owoce świdośliwy jedzone są razem z pestkami, dostarczają glikozydy cyjanogenne takie, jak amigdalina i prunazyna. Najwięcej tych związków zawiera odmiana świdośliwy olcholistnej o nazwie „Smoky”. Przyjęcie nadmiernej dawki jest jednak mało prawdopodobne, bo najbardziej narażone na to dzieci musiałyby zjeść całkiem sporo owoców. Malucha ważący ok. 25 kg mógłby spożyć bez negatywnych skutków dla zdrowia aż 3 kg świeżych jagód albo 0,6 kg suszonych.

Porcja 100 g owoców świdośliwy dostarcza ok. 85 kcal, 18,5 g węglowodanów (w tym 11 g cukrów), 1,3 g białka, 0,5 g tłuszczu i 6 g błonnika.

Źródła:

• Świdośliwa – mało znany gatunek owoców – wstępna ocena przydatności dla przetwórstwa Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny

• Świdośliwa – nowy gatunek krzewu w uprawie amatorskiej i towarowej Śląskie Aktualności Rolnicze

• Nutraceuticals in Alternative and Underutilized Fruits as Functional Food Ingredients: Ancient Species for New Health Needs Alternative and Replacement Foods