Spis treści
Jak rozpoznać aronię i jej owoce?
Aronia czarna (Aronia melanocarpa), znana też jako aronia czarnoowocowa, to gatunek krzewu z rodziny różowatych. Dorasta do wysokości maksymalnie 2,5-3 metrów. Jest rośliną mało wymagającą i może rosnąć zarówno w glebie suchej, jak i na terenach podmokłych. Preferuje stanowiska słoneczne.
Owoce aronii mają ciemną, niemal czarną barwę i są zebrane w kiście. Pod mocno wybarwioną skórką kryje się jaśniejszy miąższ, który otacza drobne pestki. Pod względem budowy przypominają miniaturowe jabłka. Są bogate w cenne związki odżywcze. Robi się z nich przetwory, takie jak dżemy, soki, lecznicze nalewki i herbatki, które wzmacniają organizm i wspierają układ krążenia.
Co zawierają owoce aronii i ile mają kalorii?
Owoce aronii to bogactwo cennych, dobroczynnych dla zdrowia składników, do których należą antyoksydanty z grupy polifenoli, przede wszystkim antocyjany, a także witaminy, zwłaszcza kwas foliowy (10,7 mcg) i wit. K (29 mcg). Zapewniają też pewne ilości innych witamin, m.in. wit. A (43 IU), wit. E (0,75 mg), wit. B3 (0,67 mg) oraz wit. B6 (0,19 mg). Nie jest jednak tak bogata w witaminę C, jak się powszechnie uważa, bo w 100 g ma jej tylko 0,7 mg, podczas gdy taka sama porcja truskawek to prawie 69 mg, a cytryny – 53 mg.
Aronia zawiera wysoki poziom pektyn (rodzaj rozpuszczalnego błonnika pokarmowego, który syci i obniża poziom cholesterolu we krwi), a także także fenolokwasy, garbniki i składniki mineralne, zwłaszcza:
- potas – 309 mg,
- wapń – 40 mg,
- magnez – 21 mg,
- żelazo – 0,4 mg,
- inne, m.in. jod, mangan, bor, kobalt, miedź i molibden.
Dowiedz się też: Co to jest i jakie ma właściwości?
Porcja aronii ważąca 100 g zapewnia 47 kcal, 33,8 g białka (z czego ok. 14 g to cukry proste), niespełna 3 g białka i 17 g błonnika pokarmowego.
Ponieważ owoce aronii mają niewiele kalorii (garść tych jagód, czyli ok. 46 gramów, to jedynie 21 kcal), mogą włączyć je do swojej diety osoby odchudzające się i dbające o linię. Należy jednak podkreślić, że ]surowe owoce aronii ze względu na kwaśny i cierpki smak raczej nie nadają się do bezpośredniego spożycia Z powodzeniem można jednak dodawać je do koktajli.
Najczęściej pije się sok z aronii. Jest to jednak produkt słodzony i o niewielkiej zawartości owoców, nie można więc uznać go za produkt prozdrowotny. Inaczej jest z sokiem aroniowym 100 proc., który dawkowany w ilości kilku łyżek dziennie stanowi cenny suplement diety.
Właściwości lecznicze aronii czarnej
Aronia należy do najzdrowszych owoców. Picie naturalnego soku z aronii już po kilku tygodniach może wspomóc walkę z wysokim ciśnieniem krwi. Spożywanie przetworów z aronii, np. herbatki lub domowego kompotu z jej owoców, może wspierać ochronę organizmu przed rozwojem miażdżycy, zawałem serca i udarem mózgu. Udział w tym ma m.in. zawarta w owocach aronii jest rutyna, która uszczelnia i wzmacnia naczynia krwionośne.
Owoce aronii mają też cenną własność polegającą na obniżaniu wchłaniania glukozy, dzięki czemu są zalecane w diecie osób chorujących na cukrzycę, choć należy pamiętać, że dostępne w sklepach przetwory z aronii są na ogół dosładzane, więc niewskazane w diecie cukrzycowej.
Badania naukowe potwierdziły, że sok, herbatka i kompot z aronii wpływają korzystnie na układ pokarmowy, a także wzmacniają układ nerwowy. Dzięki sporej zawartości polifenoli i witaminy B3 aronia jest cennym produktem wykorzystywanym w profilaktyce demencji, w tym choroby Alzheimera i choroby Parkinsona.
Dzięki zawartości antocyjanów i witaminy A włączenie do jadłospisu przetworów z aronii poprawia ukrwienie siatkówki i chroni plamkę żółtą oka, chroniąc przed rozwojem zaćmy i innych chorób narządu wzroku.
Aronia pomaga łagodzić stany zapalne w organizmie, a także zwalczać infekcje bakteryjne (Escherichia coli, Bacillus cereus) oraz wirusowe. Preparaty ze standaryzowaną dawką wyciągu z aronii stosuje się w profilaktyce i leczeniu grypy. Ponadto aronia ma właściwości przyspieszające procesy oczyszczania organizmu z toksyn.
Aronia może być bezpiecznie spożywana przez kobiety w ciąży – jest to nawet zalecane, ponieważ dobroczynne składniki owoców aronii nie tylko wzmocnią organizm przyszłej mamy, ale także wspomogą rozwój płodu.
Przeczytaj również na temat:
Przetwory z aronii. Na co pomaga sok z aronii?
Aronii ma lekko cierpki smak, czego powodem jest wysoka zawartość kwasów organicznych. Zazwyczaj nie jada się jej na surowo. Można jednak przerabiać je podobnie jak borówkę brusznicę czy żurawinę i podawać do potraw mięsnych.
Ze względu na bogactwo pektyn, owoców aronii można przyrządzać nie tylko soki, ale też dżemy i konfitury – również z dodatkiem innych owoców, mniej zasobnych w ten żelujący rodzaj błonnika. Można też dodawać je do sosów do mięsa, koktajli smoothie, deserów, lodów i innych potraw.
Sok z aronii jest jednym z najzdrowszych soków owocowych:
- wspomaga odporność organizmu,
- obniża poziom złego cholesterolu LDL i podnosi poziom dobrego cholesterolu HDL,
- dzięki zawartości cennych składników wspiera ochronę oczu przed szkodliwymi czynnikami, takimi jak promieniowanie UV i promieniowanie z ekranów komputera i telewizora.
Warto wiedzieć, że owoce aronii tracą swój cierpki smak po przemrożeniu, dlatego przed przyrządzeniem z nich przetworów warto przetrzymać je dzień lub dwa w zamrażalniku. Można też zostawić je na krzewie do pierwszych przymrozków, ale wtedy istnieje ryzyko, że zbiorami będziemy musieli podzielić się z okolicznymi ptakami, dla których aronia jest przysmakiem.
Warto przeczytać również:
Jak działa herbatka z aronii? Przepis na nalewkę z aronii
Aronia suszona może być używana do przyrządzania naparów. Herbatka z aronii sprawdzi się szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy ważne jest wzmocnienie układu odpornościowego i ogólne wspomaganie sił obronnych organizmu. Herbatkę z aronii można dosłodzić łyżeczką miodu, a także dodać do niej dodać szczyptę cynamonu i sok z cytryny.
Nalewka z aronii ma wiele właściwości prozdrowotnych oraz ciekawy smak. Oto przepis: 2 kilogramy owoców aronii zalewamy wodą i gotuje ok. godziny, by puściły sok. Do wywaru można dodać liście wiśni lub laskę wanilii. Następnie odcedzamy sok, studzimy go, dodajemy cukier (ok. 1 kg) i wlewamy 1 litr spirytusu. Mieszankę odstawiamy na min. 3 miesiące w chłodne, ciemne miejsce.
Zobacz też: Przepis na aroniówkę ze spirytusem i wódką oraz sokiem z cytryny
Po tym czasie nalewka z aronii jest gotowa i świetnie sprawdzi się w zimowe wieczory jako antidotum na przeziębienia i niedobór świeżych owoców. Przyjemnie rozgrzeje w mroźny dzień i poprawi humor. Należy pamiętać, że im dłużej leżakuje nalewka z aronii, tym staje się smaczniejsza.
