Spis treści
- Gemmoterapia, czyli lecznicze wykorzystanie pączków roślin
- Pączki drzew to skoncentrowane źródło witamin i składników odżywczych
- Pączki tych drzew można jeść
- Kiedy zbierać i co zrobić z pączków drzew i krzewów?
- Przetwory z pąków drzew – właściwości leczniczych nalewek i maceratów
- Napar z pączków sosny łagodzi kaszel i wygładza cerę trądzikową
- Napar i proszek z pączków brzozy wzmacniają, odżywiają i oczyszczają
Gemmoterapia, czyli lecznicze wykorzystanie pączków roślin
Wykorzystywanie cennych właściwości zdrowotnych i odżywczych pączków drzew i innych roślin, a także młodych gałązek to odrębna dziedzina fitoterapii (ziołolecznictwa) zwana gemmoterapią (od łac. gemmae – pąk lub klejnot). Lecznicze wykorzystanie pąków w gemmoterapii opiera się na tym, że są one rezerwuarem merystemu, czyli roślinnej tkanki twórczej, składającej się z grupy komórek embrionalnych, która jest zdolna do regularnych podziałów komórkowych. Pąki są zalążkiem łodyg, liści, kwiatów czy owoców, koncentrują więc w sobie życiową energię całej rośliny.
Pączki drzew to skoncentrowane źródło witamin i składników odżywczych
W pączkach drzew i krzewów mieści się cała skarbnica witamin i składników odżywczych w skoncentrowanej formie, można je bowiem porównać do kiełków roślin, które są bardziej popularne niż pączki drzew, a ich cenne właściwości są dość powszechnie znane. W pączkach drzew mieści się bowiem zalążek całej rośliny, a swoje prozdrowotne właściwości zawdzięczają one zawartości tkanek twórczych, porównywalnych do ludzkich komórek macierzystych oraz aminokwasów. Zawierają również ważne dla wzrostu hormony roślinne takie jak cytokinina, giberelina, auksyna oraz witaminy (m.in. P, C, B), minerały i chlorofil.
Poza tym pączki drzew zawierają także żywice, trójterpeny, saponiny, flawonoidy, kwas salicylowy, olejki eteryczne, garbniki, śluzy, wielocukry i fitosterole.
Pączki tych drzew można jeść
Należy pamiętać, że nie wszystkie pączki są jadalne, niektóre są po prostu niesmaczne, a inne mogą być nawet trujące. Należy więc przede wszystkim uważać na pąki roślin, których również owoce czy liście są trujące takich jak pokrzyk wilcza jagoda czy robinia akacjowa.
Jadalne pączki drzew to np. pączki lipy, brzozy, dębu, sosny, świerku, topoli, kasztana, głogu, wiązu, orzecha włoskiego, a także drzew owocowych: jabłoni, gruszy.
Jadalne są także pączki krzewów głównie owocowych takich jak aronia, malina, porzeczka, jeżyna czarna, dzika róża.
Kiedy zbierać i co zrobić z pączków drzew i krzewów?
Pączki drzew, ale też krzewów można zbierać już, gdy się tylko pojawią i są bardzo małe, aż do chwili, gdy zaczynają rozwijać się z nich już powoli listki, ale pod warunkiem, że nie straciły jeszcze łusek okrywających. Zazwyczaj zbiera się je więc od początku marca do końca kwietnia. Należy też pamiętać, aby pozyskiwać je tylko z roślin rosnących z dala od ruchliwych dróg oraz miast, aby były one wolne od zanieczyszczeń.
Dowiedz się więcej: Jakie zioła, korzenie i pąki zbierać wczesną wiosną? Ich różnorodność Cię zaskoczy!
Pączki drzew można jeść bezpośrednio po zerwaniu z drzewa, np. pączki lipy czy drzew i krzewów owocowych będą smaczne, orzeźwiające i chrupiące. Jednak niektóre pączki mogą nie być tak dobre w smaku, a czasem nawet gorzkie. Aby złagodzić ich smak można dodać je do świeżych sałatek warzywnych i owocowych czy przyozdobić nimi deser. Wzbogacą one także smak dań z makaronem czy kanapek.
Przetwory z pąków drzew – właściwości leczniczych nalewek i maceratów
Z pąków można również przygotować lecznicze nalewki lub maceraty, które zwane są gemmoterapeutykami. Takie przetwory można zrobić samodzielnie w domu, a będą one pomocne w takich przypadkach jak:
- wzmocnienie i poprawa pracy układu hormonalnego,
- wsparcie płodności zarówno kobiet, jak i u mężczyzn,
- oczyszczanie organizmu z zanieczyszczeń,
- wzmocnienie systemu odpornościowego,
- działanie przeciwalergiczne,
- regeneracja narządów wewnętrznych dzięki działaniu przeciwzapalnemu,
- poprawa funkcji ośrodkowego układu nerwowego, działanie uspokajające i przeciwdziałające stresowi.
Przetwory z pąków roślin można stosować doustnie, ale też bezpośrednio na skórę, jako płukanki w tym jamy ustnej i gardła, dopochwowo, doodbytniczo, a także do oczu, uszu i nosa oraz w postaci inhalacji.
Napar z pączków sosny łagodzi kaszel i wygładza cerę trądzikową
Aby przygotować napar należy 2-3 łyżki rozdrobnionych świeżych lub suszonych pączków zalać 2 szklankami wrzącej wody lub mleka. Parzyć 20 minut, a następnie przecedzić. Pić po 100-200 ml kilka razy dziennie. Naparem można też przemywać owrzodzenia, trudno gojące się rany i wypryski trądzikowe, a także robić okłady na bolące stawy.
Sprawdź także: Regeneruje po zimie, poprawia odporność, odmładza. Zbierzesz go właśnie teraz. Sok z klonu jest smaczniejszy niż z brzozy
Napar z pączków sosny ma właściwości wykrztuśne, odkażające, przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, napotne, wzmacniające, estrogenne, rozkurczowe, moczopędne, żółciopędne, przeciwreumatyczne i przeciwgrzybicze.
Wskazane jest stosowanie naparu z pączków sosny w przypadku:
- kaszlu,
- zapalenia zatok,
- gorączki,
- osłabienia,
- reumatyzmu,
- chorób skóry,
- niedobór witaminy C oraz estrogenów,
- nadmiaru androgenów,
- trądziku.
Podobne właściwości lecznicze mają pączki świerkowe, pączki jodłowe i pączki modrzewiowe. Cennym surowcem są również pączki kwiatowe drzew iglastych, które należy zbierać w maju.
Napar i proszek z pączków brzozy wzmacniają, odżywiają i oczyszczają
Przetwory z pączków brzozy zwisłej (białej, brodawkowatej) mają właściwości moczopędne, przeciwobrzękowe, napotne, odtruwające, wzmacniające, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, przeciwreumatyczne oraz żółciopędne. Regulują także gospodarkę hormonalną i wodno-elektrolitową.
Pąki brzozy można wykorzystać do leczenia:
- skąpomoczu,
- kamicy moczowej,
- stanów zapalnych układu moczowego i płciowego,
- obrzęków,
- reumatyzmu,
- zatruć,
- zapalenia piersi,
- chorób skóry,
- schorzeń dermatologicznych takich jak wypryski, trądzik, zapalenia mieszków łojowych, łuszczyca, owrzodzenia, wypadanie włosów.
Pączki brzozy można wysuszyć i zmielić w młynku do kawy. Tak przygotowany proszek zażywać 2-3 razy dziennie po 1 łyżeczce jako środek odżywczy, wzmacniający i odtruwający.
Można również przygotować napar z pączków brzozy świeżych lub suchych. Aby go zrobić trzeba 2 łyżki rozdrobnionych pączków zalać 400 ml wrzącej wody. Parzyć pod przykryciem 30 minut i przecedzić. Pić 3-4 razy dziennie ok. 200 ml. Kurację stosować przez 2-3 tygodnie, a w chorobach skórnych pić 2 razy dziennie po 200 ml przez 1-3 miesiące. Napar stosuje się również do płukanek, okładów, przemywania i nasiadówek.