Odporność organizmu jesienią i zimą. 12 faktów i mitów jak ją zbudować. Sprawdź, co robić, by wzmocnić swój układ immunologiczny

Odporność to zdolność organizmu do przeciwstawiania się działaniu niekorzystnych czynników, do których należą również drobnoustroje chorobotwórcze, czyli bakterie, wirusy, grzyby i pierwotniaki, które powodują zakażenia.

Układ odpornościowy budują narządy takie jak:

• szpik kostny – to w nim powstają nowe leukocyty, czyli komórki odpornościowe, a także przechowywane są limfocyty T pamięci, które umożliwiają ponowną produkcję przeciwciał po ponownym zetknięciu się z patogenem nawet po długim czasie;
• grasica – pełni kluczowe role w pierwszych latach życia, gdyż odpowiada za kontrolę rozwoju innych narządów układu limfatycznego. To w niej wytworzone w szpiku kostnym komórki nabierają swoich funkcji. U osób dorosłych ten narząd jest szczątkowy;
• śledziona – stanowi największy element układu limfatycznego. Odpowiada za filtrację i oczyszczanie krwi z uszkodzonych komórek oraz patogenów. W stanach infekcji wytwarza limfocyty uczestniczące w reakcjach odpornościowych;
• węzły chłonne – są rozmieszczone w wielu miejscach w ciele, a zwłaszcza w okolicy żuchwy, uszu, na szyi, w dołach pachowych, jamie brzusznej, pachwinach, pod kolanami. W stanach infekcji powiększają się, gdyż to w nich dochodzi do neutralizacji szkodliwych patogenów. Ponadto ich rolą jest wytwarzanie limfocytów zdolnych do unieszkodliwiania wirusów;
• migdałki – są zlokalizowane poniżej gardła i chronią przed przedostawaniem się wirusów i bakterii do przewodu pokarmowego i układu oddechowego.

Odporność wymaga sprawnej współpracy wymienionych narządów, aby nie dopuścić do wniknięcia szkodliwych drobnoustrojów do organizmu i ich namnażania, co stanowi przyczynę rozwoju choroby.

Zarówno COVID-19, jak i inne infekcje górnych dróg oddechowych to wynik działania wirusów w przypadku niewystarczającej ochrony przez układ odpornościowy, nazywany też immunologicznym. W przypadku nowego patogenu, jakim jest SARS-CoV-2, mało osób posiadało przed pandemią chroniące przed nim przeciwciała – występowały u tych, u których grypa była spowodowana przez znane już koronawirusy.

Na obecnym etapie obronne immunoglobuliny mają nie tylko ozdrowieńcy (w tym ci, którzy przeszli zakażenie bezobjawowo), ale też osoby zaszczepione przeciw COVID-19. Zdaniem wirusologów, do tej pory ponad 90 proc. społeczeństwa zetknęła się już z tym wirusem.

Dlaczego jednak niektórzy zarażają się wirusami oddechowymi nawet pomimo szczepień? Zjadliwość panującego wariantu Omikron wirusa to tylko część wytłumaczenia. Dla obrony przed zakażeniem potrzebne są nie tylko przeciwciała, ale też sprawnie działający układ odpornościowy.

Nieoceniony wpływ na działanie układu immunologicznego ma styl życia, w tym stosowana dieta i inne nawyki.