Spis treści
- Czym jest odporność i jak działa układ odpornościowy?
- Warzywa, owoce i kiszonki budują odporność
- Sen – nie za krótki, ale też niezbyt długi
- Ćwiczenia na zdrowie i odporność
- Ubranie dostosowane do pogody
- Zioła na odporność – pomogą zapobiegać i leczyć infekcje
- Mniej stresu, więcej relaksu poprawi odporność
Czym jest odporność i jak działa układ odpornościowy?

Układ odpornościowy, inaczej immunologiczny, chroni nas przed szkodliwym działaniem patogenów, takich jak: wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty czy pierwotniaki. Nie jest to konkretny narząd, a składają się na niego naczynia chłonne, narządy limfatyczne, przeciwciała, flora bakteryjna jelit, a nawet skóra, która mechanicznie chroni ciało przed wniknięciem do niego drobnoustrojów.
Czytaj też: Alergie i nowotwory mogą być ich objawem. Pierwotne niedobory odporności trudno rozpoznać
Odporność organizmu dzieli się na nieswoistą (wrodzoną) i swoistą (nabytą). Odporność wrodzona to zalążek odporności, która wraz z rozwojem młodego człowieka rozrasta się, przeobrażając w odporność dojrzałą, czyli nabytą. Odporność organizmu można więc kształtować i rozbudowywać, aby skuteczniej chroniła nas przed chorobotwórczymi mikroorganizmami. Jak ją wzmocnić, żeby nie chorować? Oto najlepsze sposoby!
Zobacz także:
Warzywa, owoce i kiszonki budują odporność
Jesienią i zimą mamy mniejszy dostęp do świeżych warzyw i owoców, niemniej jednak te produkty powinny być podstawą naszej codziennej diety. Według zaleceń polskiego Instytutu Żywności i Żywienia znajdują się one u podstaw piramidy żywieniowej i powinny przeważać w naszym menu. Dostępne przez cały rok, a więc również w okresie jesienno-zimowym, warzywa takie jak marchewka, pietruszka, papryka, buraki, pomidory i kapusta oraz owoce: jabłka, banany, gruszki zawierają duże ilości witamin i mikroelementów, wpływających na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu.
Do zimowej diety warto wprowadzić większe ilości czosnku, który nazywany jest naturalnym antybiotykiem, ponieważ działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybicznie. Dobrze jest stosować go profilaktycznie, ale sprawdzi się również w trakcie infekcji, gdyż skróci jej czas i złagodzi objawy. Przeciwbakteryjnie i antywirusowo działają także m.in. cebula, imbir, miód, goździki, bazylia, oregano.
Do swojego menu dodaj także kiszonki takie jak kiszone ogórki, kapustę czy kefiry i jogurty zawierające żywe kultury bakterii probiotycznych, głównie z rodzajów Lactobacillus (np. L. acidophilus, L. casei, L. reuteri, L. rhamnosus) i Bifidobacterium (np. B. animalis). Zasiedlają one jelita i bronią organizm przed patogenami, skutecznie zwalczając infekcje wirusowe, biegunki czy zespół jelita drażliwego.
Poza tym ważne jest, aby dieta była urozmaicona i zawierała również produkty takie jak oleje roślinne i orzechy, pełnoziarniste produkty zbożowe, ryby, jaja, nabiał i chude mięso.
Warto przeczytać:
Sen – nie za krótki, ale też niezbyt długi
Żyjemy w ciągłym pośpiechu i braku czasu nawet na sen i odpoczynek. Organizm nie ma więc możliwości prawidłowo się zregenerować. Gdy jesteśmy przemęczeni, szybciej łapiemy infekcje, bo nasz układ odpornościowy jest osłabiony. Natomiast, gdy nie odpoczywamy w czasie przeziębienia, trwa ono dużo dłużej i mogą grozić nam także niebezpieczne powikłania, takie jak bakteryjne zapalenie zatok czy zapalenie oskrzeli.
Odpowiednia dawka snu regeneruje organizm, wzmacnia układ odpornościowy, odpręża i obniża poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu, który także zaburza funkcjonowanie układu immunologicznego. Według najnowszych badań przeprowadzonych przez ekspertów z Washington University Sleep Medicine Center optymalna dawka snu to 7,5 godziny. W tym czasie następuje poprawa wydolności organizmu oraz funkcji poznawczych mózgu. Zdaniem badaczy zbyt długi sen, tak samo jak zbyt krótki nie jest dobry dla naszego zdrowia i zaburza przede wszystkim pracę mózgu, który natomiast kontroluje większość procesów w organizmie, w tym również funkcjonowanie układu odpornościowego.
Zobacz także:
Ćwiczenia na zdrowie i odporność
Regularne ćwiczenia zwiększają wydolność organizmu i siłę mięśni, usprawniają pracę układu sercowo-naczyniowego i przepływ krwi, wspomagają odprowadzanie limfy, a także zwiększają liczbę i aktywność makrofagów i limfocytów T (komórek odpornościowych zwalczających patogeny). Chodzi oczywiście o umiarkowany sport, taki jak aerobik, pływanie czy jogging, które praktykowane, chociaż 2-3 razy w tygodniu przez 30 minut wpływają korzystnie nie tylko na kondycję organizmu i wygląd sylwetki, ale też zwiększają odporność na infekcje. Jednak z ćwiczeniami nie należy przesadzać, bo zbyt intensywny wysiłek prowadzi do przeciążenia organizmu i spadku odporności.
Ubranie dostosowane do pogody
Wyjście z ogrzewanego pomieszczenia na kilkustopniowy mróz, jazda w ogrzewanym samochodzie czy autobusie w grubej, zimowej kurtce czy stanie w bezruchu na przystanku autobusowym w mroźny poranek nie służą naszemu zdrowiu. Jesienią i zimą jesteśmy narażeni na duże wahania temperatur, a tego nie lubi nasz organizm. Nasz układ termoregulacji działa na wysokich obrotach, aby utrzymać stałą temperaturę ciała, co znacznie obciąża układ odpornościowy.
Czytaj też: Witaminowa tarcza na zimę: Naukowcy ostrzegają – bez tych rzeczy twoja odporność upadnie!
Aby go wspomóc, najlepiej ubierać się warstwowo, „na cebulkę”. Wtedy w razie potrzeby można zdjąć którąś warstwę ubrania np. wchodząc do samochodu czy sklepu. Przegrzanie jest bowiem tak samo niekorzystne dla zdrowia jak wyziębienie. Nie zapominaj też o czapce i szaliku, aby osłaniać przed wiatrem i chłodem głowę, uszy i szyję, bo najczęstsze infekcje dotyczą górnych dróg oddechowych lub się w nich rozpoczynają.
Zioła na odporność – pomogą zapobiegać i leczyć infekcje
Herbatki i napary ziołowe można pić zamiast tradycyjnej herbaty. We wspomaganiu odporności i zapobieganiu infekcjom sprawdzą się zioła takie jak:
- jeżówka (Echinacea),
- nagietek,
- rumianek,
- dzika róża,
- kwiat lipy.
Dieta antywirusowa – 10 naturalnych produktów, które warto j...
Mniej stresu, więcej relaksu poprawi odporność
Wytwarzane w czasie długotrwałego stresu hormony takie jak adrenalina i kortyzol zaburzają pracę układu immunologicznego, co zwiększa podatność organizmu na infekcje. Aby ograniczyć to szkodliwe działanie, warto zadbać o równowagę psychiczną i znaleźć odpowiednie dla siebie techniki relaksacyjne, takie jak: sport, joga, taniec, medytacja, a także masaż, kąpiel, spotkanie ze znajomymi czy ulubiona lektura.
Natomiast w stresowej sytuacji z pewnością pomoże zatrzymanie się na chwilę i wzięcie kilku głębokich oddechów. Zwolnienie tempa pomoże również, gdy czujemy, że zaczyna rozkładać nas przeziębienie, a nie mamy jeszcze objawów choroby. Warto wtedy wyjść wcześniej z pracy, odpocząć i położyć się wcześniej spać, a do kolacji zjeść kilka ząbków czosnku i wypić ciepły napar ziołowy.














