Spis treści
Zamień majonez i margarynę na oliwę z oliwek. Twój mózg ci za to podziękuje
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na całym świecie z demencją żyje ponad 55 milionów ludzi. Jest to choroba nieuleczalna, postępująca, prowadząca do zmian neurodegeneracyjnych w mózgu i w konsekwencji do śmierci. Najpowszechniej występującą postacią demencji jest choroba Alzheimera, która objawia się problemami z pamięcią, dezorientacją, splątaniem myśli, wahaniami nastroju, apatią i brakiem chęci do działania.
Jak ustalono we wcześniejszych badaniach, na rozwój demencji ma wpływ nie tylko starszy wiek, urazy głowy czy przebyte infekcje, ale też tryb życia, w tym aktywność fizyczna, relacje społeczne i dieta. Dieta śródziemnomorska wykazuje najwięcej korzyści dla zdrowia, a oliwa z oliwek odgrywa w niej kluczową rolę. Dlatego naukowcy postanowili przyjrzeć się jej wpływowi na mózg.
Zobacz też: Chcesz mieć superpamięć? Nalej sobie „oleju do głowy”. Oliwa z oliwek może uchronić cię przed demencją
W badaniu przeanalizowano dokumentację medyczną z lat 1990-2018 dotyczącą ponad 92 tys. osób. Włączone do badania osoby nie miały żadnych chorób układu krążenia ani nowotworów. Ich zdrowie obserwowano przez 28 lat. Wyniki badania wykazały, że zastąpienie zaledwie jednej łyżeczki margaryny lub majonezu oliwą z oliwek zmniejszało o 8-14 proc. ryzyko śmierci z powodu demencji. Dodatkowo związek oliwy z oliwek z niższym ryzykiem śmierci z powodu demencji utrzymywał się niezależnie od jakości diety.
W jaki sposób oliwa z oliwek zmniejsza ryzyko demencji?
Za pozytywne korzyści dla zdrowia mózgu odpowiada głównie skład oliwy z oliwek, ale ważny jest również proces jej przygotowania oraz sposób, w jaki jest przechowywana.
Oliwa z oliwek może odgrywać korzystną rolę w zdrowiu poznawczym dzięki bogatej zawartości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, które mogą promować neurogenezę [powstawanie nowych komórek nerwowych – przyp. red.]. Zawiera również witaminę E i polifenole, które mają działanie przeciwutleniające – powiedziała główna autorka badania dr Anne-Julie Tessier, dyplomowana dietetyczka i pracownik naukowy ds. żywienia w Szkole Zdrowia Publicznego Harvard T.H. Chan.
Najwięcej składników odżywczych zachowanych jest w oliwie z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia tzw. „extra virgin”, która jest przygotowywana metodą tłoczenia na zimno za pomocą środków mechanicznych.
W badaniu z 2022 r., które oceniało związek między oliwą z oliwek a demencją dr Kaddoumi i jego współpracownicy odkryli, że oliwa z oliwek „extra virgin” może chronić mózg, poprawiać pamięć i funkcje poznawcze oraz obniżać biomarkery Alzheimera.
Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia poprawiła funkcję bariery krew-mózg i łączność między różnymi obszarami mózgu u osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi, co może uwydatnić efekt fenoli zawartych w oliwie z oliwek z pierwszego tłoczenia – powiedział dla Medical News Today dr Amal Khalil Kaddoumi, profesor Harrison College of Pharmacy na Auburn University.
Ile oliwy z oliwek dziennie spożywać? Już niewielka ilość odmłodzi mózg
Zarówno mózg, jak i cały organizm potrzebuje tłuszczu do prawidłowego funkcjonowania. Jednak nie każdy jego rodzaj pozytywnie wpływa na zdrowie. Nowe badanie wykazało, że oliwa z oliwek lepiej chroni mózg niż inne tłuszcze, które stosujemy dość często takie jak margaryna czy majonez. Autorka badania podkreśla, że wynika to z faktu, iż komercyjny majonez i margaryna mogą zawierać sztuczne i szkodliwe tłuszcze trans.
Warto również upewnić się, że oliwa z oliwek, którą kupujemy to na pewno produkt „extra virgin”. Na rynku dostępne są bowiem oliwy „virgin” oraz oliwy z wytłoków, które są gorszej jakości i nie posiadają tych samych właściwości zdrowotnych co oliwa z oliwek „extra virgin” tłoczona na zimno.
Aby osiągnąć najwięcej korzyści zdrowotnych najlepiej spożywać oliwę z oliwek na surowo jako dodatek do sałatek lub tłuszcz do smarowania kanapek zamiast masła czy margaryny. Jednak smażenie i gotowanie na oliwie z oliwek też nie jest przeciwwskazane. Oliwa ma wysoką temperaturę dymienia, co zmniejsza ryzyko, że zostanie ona podgrzana na tyle, aby zmienić swój skład chemiczny.
Badanie wykazało, że osoby, które spożywały pół łyżki oliwy z oliwek dziennie, miały o 28 proc. mniejsze ryzyko śmierci z powodu demencji w porównaniu z osobami, które nie używały oliwy z oliwek. Natomiast zastąpienie jednej łyżeczki margaryny lub majonezu oliwą z oliwek zmniejszało o 8-14 proc. ryzyko śmierci z powodu demencji.
Naukowcy zalecają jednak spożywanie 2-3 łyżek stołowych oliwy z oliwek dziennie dla zdrowia mózgu. Podkreślają jednak, że każda ilość tego składnika w diecie poprawia pracę mózgu i jego funkcje poznawcze, warto więc na stałe wprowadzić go do swojego codziennego jadłospisu.
