Spis treści
Z jakiej rośliny jest olej rydzowy?
Nazwa olej rydzowy nasuwa skojarzenie, że pozyskiwany jest on z grzyba mleczaja rydza. Jednak staropolskie słowo „rydz” odnosi się do rośliny oleistej jaką jest lnicznik siewny (Camelina sativa, rodzina Brassicaceae), inaczej także lnianka, lennica, judra, rydzyk, ryżyk. Nazwa ta pochodzi od brunatno-rdzawego zabarwienia nasion lnianki. Tak samo ze względu na rdzawy lub rudy kolor występuje ona w nazwie grzyba.
Lnicznik siewny to roślina z rodziny kapustowatych pochodząca z Europy i dziko rosnąca także w Azji. Olej rydzowy znany był już naszym pradawnym przodkom i wytwarzany przez nich 3 tys. lat temu. Jednak w połowie XX w. został wyparty przez bardziej popularny i przemysłowo pozyskiwany olej rzepakowy. Na szczęście obecnie zapomniany produkt wraca do łask, a to za sprawą swoich cennych dla zdrowia właściwości. Okazuje się bowiem, że jest on zdrowszy nawet od uznawanej za najzdrowszy olej na świecie oliwy z oliwek.
Starożytny olej rydzowy zdrowszy niż oliwa z oliwek
Olej rydzowy ma wyjątkowy lekko korzenny smak i zapach przypominający połączenie cebuli i gorczycy. Jego kolor może być słomkowy, złocisto-zielony lub czerwonobrunatny.
Olej z nasion lnicznika zawiera wyjątkowo dużo kwasów tłuszczowych omega-3 oraz ma bardzo korzystny dla zdrowia stosunek omega-3 do omega-6 , który wynosi około 1:2. Dzięki temu pod względem zdrowotnym jest on lepszy niż inne oleje roślinne takie jak rzepakowy, sojowy, a nawet lniany czy oliwa z oliwek.
Dzięki wysokiej zawartości tokoferoli i antyoksydantów jest on także odporny na jełczenie, dzięki czemu posiada naturalnie długi okres ważności.
Jak informuje dr Henryk Różański w oleju tłoczonym na zimno ponad 50 proc. zawartości stanowią kwasy tłuszczowe wielonienasycone:
kwas omega-3 (alfa-linolenowy 35-45 proc.),
kwas omega-6 (linolowy 15-20 proc.),
kwas erukowy (1-3 proc.).
Zawiera on także witaminę E, związki fenolowe i sterole (w tym beta-sitosterol, kampesterol, izofukosterol, brasikasterol).
Na co dobry jest olej rydzowy?
Olej rydzowy skrywa w sobie mnóstwo właściwości zdrowotnych. Przede wszystkim działa antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie. Dzięki temu zwalcza wolne rodniki, opóźnia procesy starzenia się organizmu i odmładza. Korzystnie wpływa także na serce i układ krążenia. W badaniach skuteczniej obniża poziom „złego” cholesterolu LDL niż oliwa z oliwek i olej rzepakowy.
Olej rydzowy m.in.:
obniża poziom „złego” cholesterolu LDL,
chroni wątrobę, serce, naczynia krwionośne, trzustkę, jelita i nerki,
pobudza wydzielanie żółci,
reguluje poziom cukru we krwi,
obniża poziom lipidów i zmniejsza ryzyko miażdżycy,
przyspiesza gojenie ran, odleżyn, oparzeń i owrzodzeń,
zmniejsza objawy atopowego zapalenia skóry i alergii,
łagodzi wypryski, trądzik oraz zmiany alergiczne,
utrzymuje prawidłowe nawilżenie skóry,
zwiększa elastyczność skóry,
opóźnia procesy starzenia,
łagodzi bóle stawów oraz inne objawy artretyzmu, reumatyzmu czy dny moczanowej.
Jak stosować olej rydzowy?
Olej rydzowy stosuj tylko na zimno, a więc do dań takich jak sałatki, surówki, kanapki, pieczywo, wędliny, sery, ryby, ziemniaki. Pamiętaj, żeby nie podgrzewać go powyżej 36 stopni, bo straci swoje cenne właściwości zdrowotne.
Warto wiedzieć, że zaledwie jedna łyżeczka oleju rydzowego pokrywa dzienne zapotrzebowanie organizmu na niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Obniżają one poziom cholesterolu LDL, zmniejszają ryzyko chorób serca, nadwagi i otyłości. Dr Henryk Różański zaleca stosowanie go w dawce leczniczej 5-10 g (1-2 łyżeczki) 2 razy dziennie, najlepiej na czczo.
Olej rydzowy ma też inne zastosowania. Stosowany jest jako kosmetyk do pielęgnacji skóry, składnik mieszanki paszowej dla zwierząt, szczególnie drobiu, a także środek do zwalczania kleszczy i szkodników w ogrodzie, a nawet jako paliwo lotnicze i olej napędowy.
Źródło: Olej z lnianki – Oleum Camelinae sativae w kosmetologii i fitoterapii Medycyna dawna i współczesna
