Mniszek lekarski ma liczne właściwości lecznicze. Do czego stosować jego korzeń oraz na co pomaga miód z mniszka lekarskiego?

Mniszek lekarski to wieloletnia bylina powszechnie występującą w Europie. Kwitnie na przełomie kwietnia i maja. Tę cenną roślinę leczniczą można wykorzystywać w całości. Liczne zalety mają bowiem zarówno płatki kwiatów, jak i łodygi oraz korzenie. Mniszek lekarski należy do rodziny astrowatych. Jego korzeń ma 1–2 centymetry średnicy i 1–2 metry długości. Łodyga rośliny w większości tkwi w ziemi. Wyrastają z niej bezlistne szypuły, puste w środku, owłosione, o skupionych na ich szczycie kwiatach, w postaci pojedynczych koszyczków, złożonych z szeregu listków. Mniszka pospolitego można spotkać w wielu różnych miejscach. Roślina ta dobrze znosi uszkodzenia mechaniczne, dlatego można ją spotkać nie tylko na łąkach, ale i w pobliżu jezdni, na wydeptywanych drogach czy pastwiskach.

Liście mniszka lekarskiego zawierają witaminy, w tym witaminę C, karoten, kwas foliowy, tiaminę, ryboflawinę, cholinę, tokoferol, fitochinony i pirydoksynę. W ich składzie znajdują się również sole mineralne, w tym wapń, fosfor, miedź, mangan, potas, cynk, sód i magnez. W liściach można też znaleźć inulinę i flawonoidy oraz stymulatory biogenne, zwiększające odporność organizmu. Należy je zbierać w czasie kwitnienia, podczas gdy korzeń najlepiej wykopywać na wiosnę lub jesienią.

Mniszek lekarski (pospolity) czasami nazywa się błędnie mleczem. Tymczasem mlecz jest chwastem, a mniszek lekarski pożyteczną rośliną, którą można ze smakiem zjeść i wykorzystać w celach leczniczych. Jeśli chodzi o wygląd, łodygi mniszka lekarskiego nie mają liści, podczas gdy na mleczu pojawiają się drobne listki. Co więcej, mniszek lekarski rozwidla się tuż przy ziemi. Na każdej łodydze wyrasta zaś 1 kwiatostan. W przypadku mlecza od jednej łodygi odchodzą pędy poboczne.

Różnice jeszcze łatwiej dostrzec, kiedy rośliny już przekwitną. To nie mlecz, tylko mniszek lekarski staje się lekki jak puch, a po dmuchnięciu z łatwością się rozwiewa (stąd wzięła się nazwa „dmuchawiec”).

Mniszek lekarski to roślina pełna witamin, minerałów oraz licznych składników odżywczych. W jego składzie znajduje się:

• Witamina A.
• Witaminy z grupy B.
• Witamina C.
• Witamina D.
• Potas.
• Magnez.
• Krzem.
• Żelazo.
• Flawonoidy i polifenole (oraz inne przeciwutleniacze).
• Asparagina.
• Inulina (prebiotyk).
• Związki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwwirusowym i przeciwgrzybiczym.

Najczęściej wykorzystuje się mniszek lekarski do wspomagania leczenia wątroby, woreczka żółciowego i innych elementów układu pokarmowego i układu moczowego. Mniszek pospolity wpływa pozytywnie na nerki oraz pęcherz. Przynosi ulgę przy leczeniu reumatyzmu, a także wspomaga leczenie chorób skóry. Można go stosować zarówno wewnętrznie (pod postacią nalewek czy naparów), jak i zewnętrznie, wykonując specjalne okłady.

Mniszek lekarski jest rośliną, z której można przygotować pyszny „miód” (często o lepszych wartościach odżywczych niż inne miody pszczele). Trzeba jedynie natrafić na miejsce, gdzie można zbierać najczystsze rośliny, a zatem pobocza jezdni zdecydowanie odpadają. Trzeba zebrać sporo kwiatostanów mniszka lekarskiego – około 500.

Zebrane kwiaty zalewamy 1 litrem wody i gotujemy przez 1 godzinę. Po tym czasie, garnek należy przykryć ścierką i odstawić na dobę, a następnie dokładnie odcedzić. Do tak przygotowanego wywaru trzeba dodać sok wyciśnięty z 2 świeżych cytryn i 1 kilogram cukru. Mieszankę należy gotować przez około 2-3 godziny aż zgęstnieje. Tak przygotowany miód z mlecza powinien po ostudzeniu przypominać konsystencją płynny miód pszczeli. Po ostygnięciu jest on gotowy do przelania do słoiczków.

W ten sposób powstaje specjalny syrop z kwiatów mniszka lekarskiego. Właściwości lecznicze tego produktu korzystnie działają na układ nerwowy i odporność. Syrop z mniszka lekarskiego jest najbardziej znany jako znakomite remedium na kaszel.

Można też sięgnąć po prawdziwy miód, przygotowywany przez pszczoły. Miód pszczeli z mniszka lekarskiego ma właściwości lecznicze:

• Wspomaga układ trawienny.
• Wspiera prawidłową pracę nerek.
• Wspomaga leczenie chorób dróg moczowych.
• Pomaga przy chorobach serca.
• Wzmacnia układ odpornościowy.
• Nadaje się do stosowania przy antybiotykoterapii, jako osłona dla żołądka.

Roślina znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie nie tylko w postaci naparów z kwiatów mniszka, ale również nalewek czy wywarów z jego korzenia. Korzeń mniszka należy wykopać jesienią, a następnie wysuszyć. Można również skorzystać z gotowego, sproszkowanego korzenia mniszka lekarskiego: dostępnego w sklepach zielarskich. Jeśli chodzi o korzeń mniszka, właściwości tego produktu są naprawdę ogromne. Wspomaga on pracę wątroby i reguluje prawidłowe funkcjonowanie woreczka żółciowego. Potrafi pozytywnie wpłynąć na układ krwionośny, obniżając ciśnienie krwi, a także poziom złego cholesterolu. W dodatku pomaga obniżyć poziom cukru we krwi, zahamować biegunki, a także poradzić sobie z niestrawnością czy zgagą. Z jego stosowaniem powinny jednak uważać osoby, które cierpią na zapalenie żołądka czy wrzody żołądka.

Mniszek lekarski znajduje coraz szersze zastosowanie w medycynie, w miarę jak prowadzone są kolejne badania informujące o jego właściwościach. Coraz częściej mówi się między innymi o wpływie, jaki korzeń mniszka lekarskiego ma na raka. Rzeczywiście, jest udowodnione, że wspomaga on leczenie nowotworu. Pokazały to badania, jakie prowadzili naukowcy na Wydziale Chemii i Biochemii Uniwersytetu Windsor w Kanadzie. Konieczne jest jednak prowadzenie dalszych badań, dotyczących wpływu, jaki mniszek lekarski ma na nowotwór. Na pewno jego stosowanie nie powinno jeszcze dla nikogo stać się głównym źródłem leczenia – można go stosować wspomagająco, jako dodatek do metod konwencjonalnych.

Domowe sposoby na odporność. Czy rzeczywiście działają?

Mniszek lekarski może być przyjmowany również w postaci herbatki – naparu z kwiatów, liści i korzenia. W sklepach zielarskich i sklepach ze zdrową żywnością możemy z łatwością znaleźć taką herbatkę. Dostępna jest w postaci niedrogich saszetek z wypełnieniem albo w postaci sypanej. Napar z saszetek przygotowujemy, zalewając jedną z nich wrzątkiem i pozostawiając pod przykryciem do zaparzenia na około 5 minut. W wersji sypanej – w zależności od producenta – poleca się bądź zalewać zioła wrzątkiem i zaparzać pod przykryciem, bądź zalać 1 łyżeczkę produktu wodą i zagotować. Z mniszka lekarskiego można również samodzielnie przygotować leczniczą nalewkę, która pomoże w regeneracji osłabionego organizmu oraz zapewni mu odporność. Przygotowujemy ją w podobny sposób jak syrop z mniszka pospolitego – różnicą jest dodanie spirytusu. Można też szykować nalewkę z korzeni tego zioła, a nie z jego kwiatów. Jak konkretnie wygląda proces przygotowywania?

Około 300 gramów korzeni mniszka lekarskiego należy zagotować w 2 litrach wody i dodać do naparu 3 pokrojone cytryny oraz 1 kilogram cukru.
Mieszankę trzeba gotować na małym ogniu przez 1 godzinę, a po tym czasie odcedzić, ostudzić i zalać 1 litrem spirytusu.
Przygotowywaną nalewkę należy odstawić na 2 tygodnie, by przeszła spirytusem. Po upływie tego czasu można ją rozlać do butelek, jednak pamiętając, że pełnię właściwości leczniczych osiągnie dopiero po upływie 6 miesięcy.