Korzeń łopianu na odchudzanie. Doceń ludowy środek, który wspiera metabolizm. W badaniach okazał się lepszy niż korzeń mniszka

Korzeń łopianu większego to surowiec do wytwarzania leków ziołowych, które pomagają w przypadku zaburzeń trawienia, obciążenia organizmu toksynami i niedoborów odporność, a stosowany zewnętrznie hamuje łojotok i stany zapalne. Ma również właściwości obniżające poziom glukozy we krwi, przez co budzi zainteresowanie jako środek przeciwcukrzycowy i wspierający odchudzanie.

Leczenie cukrzycy za pomocą środków farmakologicznych ma swoje wady i koszty, dlatego badacze są żywo zainteresowani preparatami ziołowymi. Skutkuje to rosnącą liczbą badań przedklinicznych dotyczących roślin jadalnych w kontroli choroby, które jako alternatywa dla klasycznych leków mają znaczącą skuteczność i niską toksyczność.

Sprawdź: Łopian na skórę, włosy i w kuracjach wewnętrznych

W niedawnym badaniu opisanym na łamach „Plants” naukowcy z Litwy poddali analizie i porównali związki chemiczne występujące w korzeniach łopianu większego (Arctium lappa) oraz mniszka lekarskiego (Taraxacum officinale). Są to dwa popularne zioła lecznicze o podobnych właściwościach i zastosowaniu. Należy do nich między innymi wspieranie metabolizmu glukozy. To właśnie potencjalne właściwości tego typu stanowiły główny przedmiot zainteresowania naukowców.

Obie rośliny należą do rodziny astrowatych i obfitują w związki aktywne o działaniu mogącym wspierać organizm chorego na cukrzycę na różne sposoby, takie jak kwasy fenolowe, kumaryny i polisacharydy.

Korzeń łopianu zawiera szereg związków, które zapewniają działanie hipoglikemizujące, czyli obniżające wysokie stężenie glukozy we krwi. Jest ono głównym objawem choroby i wraz z insulinoopornością przyczynia się do tycia i nasila zmiany degeneracyjne w organizmie.

Zniszczenia związane z cukrzycą są wynikiem reakcji glikacji, czyli reakcji glukozy ze składnikami białkami. W ten sposób z prawidłowych związków powstaje m.in. hemoglobina glikowana (HbA1c), która jest głównym wskaźnikiem przebiegu cukrzycy badanym w osoczu krwi. Reakcje można ograniczyć właśnie poprzez obniżenie poziomu cukru we krwi. Zapobiega to także przybieranie na wadze i jest warunkiem skutecznego odchudzania. Niższa glikemia umożliwia bowiem spalanie tkanki tłuszczowej.

W korzeniu łopianu i mniszka występuje m.in. inulina, która jest związkiem z grupy polisacharydów i należy do błonnika rozpuszczalnego. Tworząc żel z wodą, spowalnia wchłanianie glukozy do krwiobiegu, przez co wzrasta do mniejszych poziomów. Polisacharydy pomagają także obniżyć stężenie cholesterolu we krwi i wspierają układ odpornościowy.

Jest też charakterystyczny dla łopianu kwas arktygenowy i arktygenina, a także jej forma glikozydowa – arktyna (na której zawartość często standaryzowane są wyciągi z tego surowca). Związki te pobudzają wydzielanie insuliny przez trzustkę, co pomaga w regulacji glikemii.

Zarówno związki fenolowe, jak i kumaryny wykazują także działanie antybakteryjne, przeciwzakrzepowe, antynowotworowe. Te i inne antyoksydanty z łopianu zmniejszają także stres oksydacyjny, który leży u podłoża powikłań cukrzycowych, m.in. neuropatii czy retinopatii.

W ramach badania zebrano korzenie roślin z dwóch odległych regionów rolniczych na Litwie. Zostały one umyte, wysuszone, a następnie otrzymano z nich wyciąg alkoholowy i wyciąg z liofilizatu (preparatu wysuszonego metodą próżniową). Porównano zawartość substancji czynnych: inuliny, związków fenolowych ogółem, tanin i polisacharydów ogółem, oceniono także aktywność antyoksydacyjną i właściwości hipoglikemizujące (obniżające poziom glukozy we krwi) na podstawie aktywności enzymu alfa-amylazy w porównaniu z lekiem akarbozą.

Analiza wykazała, że korzeń łopianu wykazywał wyższą zawartość związków fenolowych i tanin, a także większą aktywność alfa-amylazy (enzym wydzielany przez trzustkę) w porównaniu z korzeniem mniszka. W korzeniu mniszka było jednak więcej polisacharydów i śladowe ilości tanin, co czyni go lepszym środkiem immunostymulującym.

Choć rośliny nie okazały się tak skuteczne, jak stosowana w cukrzycy akarboza, łopian wykazywał najlepsze działanie, jeśli chodzi o obniżanie wysokiej glukozy we krwi. Zawierał też większą liczbę różnorodnych związków chemicznych, w tym niewystępujące w mniszku antyoksydanty: kwas kawowy i oleanolowy.

Działanie korzenia łopianu musi zostać jeszcze potwierdzone w badaniach na zwierzętach i ludziach, by korzeń łopianu mógł być stosowany jako lek na cukrzycę. Tymczasem stosowane są suplementy diety z zawartością wyciągu z tego surowca, a także liofilizowanego soku z korzenia. Sięgając po nie, należy zwrócić uwagę na przeciwwskazania, m.in. ciążę i karmienie piersią, niepełnoletni wiek, alergia na rośliny astrowate, przyjmowanie leków przeciwcukrzycowych, przeciwzakrzepowych, metabolizowanych przez wątrobę i innych. W sytuacji zdiagnozowanej choroby i leczenia kuracje naturalne należy skonsultować z lekarzem.