Miód, mleko, oliwa z oliwek... 8 najczęściej fałszowanych produktów spożywczych

Zafałszowanie produktu spożywczego oznacza wprowadzenie konsumenta w błąd. Najczęściej chodzi o użycie innego składnika niż ten, który powinien być zawarty w produkcie spożywczym, i nieumieszczenie go na etykiecie. Często są to produkty gorszej jakości lub po prostu tańsze i bardziej opłacalne dla producenta. Zafałszowanie składu żywności sprawia, że właściwości (smakowe lub zdrowotne) produktu mogą ulec zmianie.

Według ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 25 sierpnia 2006 roku środkami spożywczymi zafałszowanymi są te mające zmieniony skład lub zmienione inne właściwości bez poinformowania o tym konsumenta. Mogą to być także zmiany, które mają zataić rzeczywisty skład lub właściwości produktu.

Jeżeli chodzi o fałszowanie produktów, ustawa szczególnie zaznacza:

• dodawanie do nich substancji obniżających wartość odżywczą,
• odjęcie składnika lub zmniejszenie zawartości jednego lub kilku składników decydujących o wartości odżywczej (lub innej właściwości środka spożywczego),
• dokonanie zabiegów zatajających prawdziwy skład lub nadanie mu wyglądu produktu oczekiwanej jakości,
• błędne podanie nazwy, składu, daty, miejsca produkcji, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości.

W Australii wykryto, że do miodu dodawany jest syrop kukurydziany, trudny do wykrycia przez konsumenta. Dzięki temu miód z dodatkowym cukrem jest znacznie tańszy niż miód pszczeli. Takie praktyki sprawiają, że produkt przedstawiany jako miód nie ma odpowiednich właściwości zdrowotnych. W Australii ponadto sprowadza się go z Chin i łączy z rodzimym miodem, aby był tańszy. Zmniejszanie się populacji pszczół w przyrodzie również jest odpowiedzialne za wzrost cen miodów naturalnych. Agnieszka Pocztarska, autorka bloga „Czytamy Etykiety”, we wpisie na temat zafałszowania miodu opisała, jak wygląda to w Polsce.

Często spotykanym zabiegiem (choć może to bardziej „spryt” producentów) jest pisanie na opakowaniu „z polskich pasiek”, „z Polski”, a z tyłu umieszczanie informacji: „mieszanka miodów z krajów Unii i spoza Unii Europejskiej” – co często oznacza, że miód jest chiński (a tam wymogi jakościowe i sposoby produkcji są zupełnie inne niż u nas). Jest to tak popularne, że nie wierzę, że ktoś by nie zauważył – widocznie jest jakaś luka w prawie żywnościowym – stwierdza edukatorka.

Kolejnym produktem, który często znajduje się na „liście zafałszowywanych” , jest mleko. Odkryto, że dodaje się do niego toksyczną melaminę (związek chemiczny będący aromatycznym węglowodorem), która ma podwyższać zawartość białka w mleku. „The Daily Telegraph” podaje, że w 2008 roku w Chinach picie takiego mleka doprowadziło do zatrucia wielu osób i śmierci sześciorga dzieci. Melamina w żywności jest substancją bogatą w azot, która w konsekwencji może powodować niedotlenienie organizmu.

Kolejnym produktem, który często jest fałszowany, jest oliwa z oliwek. Na etykietach w szczególności nadużywana jest fraza „oliwa extra virgin”, czyli oliwa z pierwszego tłoczenia (oliwki powinny być wyciskane na zimno, więc substancje odżywcze nie ulegają rozpadowi pod wpływem wysokiej temperatury). Zdarza się, że czas spędzony na sklepowej półce obniża jakość oliwy. Szczególnie, gdy w sklepie jest za ciepło. Oliwa extra virgin powinna być spożyta najpóźniej do 10 miesięcy od tłoczenia i przechowywana w ciemnej butelce.

W przypadku oliwy z oliwek można uznać, że dodanie nazwy extra virgin to często chwyt marketingowy. Oszustwo polega na wpisaniu na etykiecie większej liczby substancji odżywczych i właściwości dobroczynnych, niż produkt faktycznie zawiera.

Fałszowanie oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia polega także na łączeniu jej z tańszymi olejami, np.:

• słonecznikowym,
• sojowym,
• rzepakowym.

Zachęcamy do czytania składu zamieszczonego na etykietach produktów. Czasami producent wprowadza w błąd poprzez napisanie na miksie tłuszczowym „śmietankowe”. Konsument może myśleć, że kupuje masło, a dopiero wczytując się w etykietę poznaje rzeczywisty skład. W galerii zebraliśmy inne, często fałszowane produkty spożywcze. Zobacz, na co zwracać uwagę przy zakupie.

Źródło:

• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia,
• Analiza melaminy - Eurolab
• Dodgy food items passed off as the real thing are making their way onto supermarket shelves - The Daily Telegraphe

Zobacz inne tematy kulinarne ze Strony Kuchni: