Hibiskus – właściwości i zastosowanie kwiatów ketmii. Jakie odmiany są jadalne? Jak działa herbata z hibiskusa i jak ją parzyć?

Martyna Robek
Jedną z najbardziej znanych właściwości prozdrowotnych hibiskusa jest wspomaganie układu trawiennego. Warto wiedzieć, że jego susz można parzyć dwukrotnie. Drugie zalanie kwiatów pozwala pozbyć się kwaśnego i cierpkiego smaku.
Jedną z najbardziej znanych właściwości prozdrowotnych hibiskusa jest wspomaganie układu trawiennego. Warto wiedzieć, że jego susz można parzyć dwukrotnie. Drugie zalanie kwiatów pozwala pozbyć się kwaśnego i cierpkiego smaku. Olga Yastremska/123RF
Hibiskus, inaczej ketmia, jest źródłem dekoracyjnych i smacznych kwiatów, które mają cenne właściwości prozdrowotne i lecznicze. Wyróżnia je intensywny czerwony kolor i kwaskowaty smak, przez co stanowią surowiec do przygotowania smacznych herbatek. Napary i wyciągi z ketmii mają właściwości antyseptyczne, przeciwzapalne i moczopędne. Wspomagają też profilaktykę cukrzycy i chorób serca, a nawet odporność. Sprawdź, jakie zastosowanie i działanie ma hibiskus, jak przygotować z kwiatów smaczną herbatę, a także jakie są przeciwwskazania do ich częstego spożycia.

Hibiskus jako surowiec zielarski

Hibiskus, inaczej ketmia, róża chińska lub proświrnik, to rodzaj krzewów i niewielkich drzew z rodziny ślazowatych (malwowatych). Ma błyszczące ciemnozielone liście i sztywne pędy. W oczy rzucają się kwiaty hibiskusa, które są zbliżone wyglądem do róż.

Kwiaty hibiskusów przybierają różne barwy, m.in. liliową, białą, żółtą, pomarańczową, czerwoną, niebieską, fioletową, a nawet prawie czarną. Ich zapach nie jest zbytnio wyczuwalny, charakterystyczny jest natomiast wyrazisty kwaśny smak.

Czytaj też: Na serce, trawienie, stres i odporność. Wypróbuj 3 najzdrowsze herbaty ziołowe polecane przez naukowców z Harvardu

Hibiskus pochodzi z Azji, jednak od czasów antycznych rozpowszechnił się na całym świecie. Występuje zwłaszcza w Afryce, ale spotkać go można także w Australii, na Florydzie, Hawajach i Filipinach, w Ameryce Środkowej czy Brazylii. Okazy rosnące w Polsce na wysokość najwyżej 3 metrów.

Kupuj w dobrej cenie!

Surowcem zielarskim jest kwiat hibiskusa (flos hibisci), a właściwie jego kielich i kieliszek. Z kwiatów ketmii przygotowuje się z nich herbatki (są też popularnym dodatkiem nadającym naparom różowy kolor i odświeżający kwaskowaty smak) i suplementy diety (z wyciągiem). Kwiaty ketmii spożywa się też m.in. w deserach, stanowią ponadto źródło czerwono-różowego barwnika spożywczego.

Do konsumpcji nadają się jednak tylko określone odmiany hibiskusa:

  • ketmia szczawiowa (Hibiscus sabdariffa),
  • ketmia róża chińska (Hibiscus rosa sinensis).

W ziołolecznictwie stosuje się ponadto korzeń wymienionych gatunków ketmii.

W branży spożywczej kwiaty hibiskusa wykorzystuje się do produkcji dżemów, galaretek, win, napojów. Jest on również składnikiem mieszanek ziołowych, polecanych do zażywania w celach leczniczych.

Sprawdź także:

Skład i właściwości hibiskusa

Kwiaty hibiskusa w postaci suchej (niespełna 10 proc. wody) zawierają ok. 11 proc. cukrów, 1 proc. białka i śladowe ilości tłuszczu, a przy tym do 30 procent kwasów organicznych. Oprócz tego występują w nich inne kwasy organiczne, m.in. hibiskusowy, winowy, szczawiowy, galakturonowy. Towarzyszy im 12 proc. błonnika, w tym 2 proc. pektyn, czyli jego frakcji rozpuszczalnej, oraz 1,5 proc. barwników antocyjanowych.

Wśród kwasów zawartych w suszonych kwiatach hibiskusa występują:

  • kwas hibiskusowy (lakton kwasu hydroksycytrynowego) – 13-24 proc. masy,
  • kwas cytrynowy – 12-20 proc,.
  • kwas jabłkowy – 2-9 proc.,
  • kwas winowy – 8 proc. 0,02-0,05 proc.

Kwiaty hibiskusa są bogate w antyoksydacyjne flawonoidy, stanowią też źródło żelaza (prawie 9 mg w 100 g, pewnych ilości niacyny, ryboflawiny i tiaminy.

Hibiskus najczęściej jest wykorzystywany do celów leczniczych w Indiach i krajach arabskich. Tamtejsza medycyna ludowa poleca hibiskus na wiele chorób ze względu na działanie:

  • moczopędne,
  • żółciopędne,
  • przeciwbakteryjne,
  • przeciwmiażdżycowe,
  • rozluźniające mięśnie gładkie,
  • obniżające ciśnienia tętniczego krwi,
  • przyspieszające przemianę materii,
  • stymulujące odporność,
  • opóźniające procesy starzenia się skóry.

Zobacz też:

Jakie właściwości prozdrowotne i lecznicze ma hibiskus?

Składniki aktywne hibiskusa wspomagają profilaktykę i leczenie chorób cywilizacyjnych za sprawą działania antyoksydacyjnego, przeciwzapalnego, a także skierowanego przeciw drobnoustrojom i pasożytom.

Wyciąg z hibiskusa pomaga obniżyć ryzyko rozwoju chorób serca i naczyń krwionośnych poprzez działanie przeciwmiażdżycowe, zmniejszające ciśnienie krwi i poziom niekorzystnych lipidów (lipoprotein cholesterolowych), jak również obniżające poziom glukozy we krwi, a więc przeciwcukrzycowe.

Regularna konsumpcja kwiatów ketmii ma ponadto działanie stymulujące układ odpornościowy, antynowotworowe i wspierające utrzymanie prawidłowej masy ciała.

Roślina nie należy do toksycznych, przez co nie wywołuje poważnych skutków ubocznych. Ekstrakt z kwiatów hibiskusa wyróżnia się korzystnym działaniem w przypadku zakażenia przewodu pokarmowego oraz zewnętrznie przy chorobach skóry.

Zobacz też:

Jak działa herbata z hibiskusa i jak ją parzyć?

Herbata z hibiskusa wpływa wspomagająco na procesy trawienia oraz oczyszczanie organizmu z toksyn. Wspomaga też leczenie cukrzycy i kuracje odchudzające, a przy tym znacznie obniża ryzyko rozwoju kamieni nerkowych.

Napar z kwiatów hibiskusa jest też polecany w profilaktyce i leczeniu grypy, przeziębień i innych infekcji oddechowych. Choć nie zawiera znacznych ilości witaminy C, obfituje w przeciwzapalne antocyjany. Wspomaga odporność, łagodzi kaszel i pomaga obniżyć gorączką.

Kupuj w dobrej cenie

By przygotować herbatkę z hibiskusa, należy zalać kwiaty wrzącą wodą i ostawić pod przykryciem na 15-20 minut. Na 4 porcje napoju (1 l wody) używa się od 2 łyżeczek (10 g) połamanego suszu do 1/2 szkl. (ok. 15 g) całych suszonych kwiatów. Szklanka waży ok 28 g.

Polecamy także:

Hibiskus – przeciwwskazania

Hibiskus nie działa w sposób toksyczny na organizm człowieka. Jeżeli jednak jest spożywany w zbyt dużych ilościach, może spowodować nadmierny spadek ciśnienia krwi u osób z hipotensją, a także wywołać zaburzenia w procesie wytwarzania plemników u mężczyzn.

Naparu z hibiskusa nie poleca się kobietom w ciąży, gdyż może prowadzić do osłabiania mięśni macicy. Dane te są potwierdzone w przypadku stosowania korzenia ketmii, którego związki aktywne mogą doprowadzić nawet do poronienia.

Główne przeciwwskazania do regularnego spożywania hibiskusa to:

  • zaburzenia hormonalne: ze względu na możliwość obniżenia poziomu estrogenów we krwi.
  • niskie ciśnienie: hibiskus może się przyczyniać do jego obniżania.
  • niskie stężenie glukozy we krwi: związki aktywne hibiskusa obniżają poziom cukru we krwi,
  • zapalenie błony śluzowej żołądka lub wrzody: kwasy zawarte w hibiskusie może wywoływać podrażnienia.

Skonsultować z lekarzem należy też spożywanie hibiskusa nie tylko w czasie ciąży czy starania się o dziecko, ale też przy jednoczesnym przyjmowaniem leków hormonalnych. Może bowiem wpływać na stężenie estrogenów we krwi, a tym samym osłabiać działanie antykoncepcji.

Zdarza się, że osoby cierpiące na zgagę, refluks żołądka lub jego zapalenie mogą doświadczyć nasilenia nieprzyjemnych dolegliwości, lecz nie jest to regułą.

Kwiaty ketmii przyjmowane w ilościach spożywczych są zazwyczaj dobrze tolerowane przez większość osób. Tak jest też przy stężeniach stosowanych w suplementach diety. Do rzadkich efektów spożycia ketmii należeć mogą jednak ból żołądka, gazy, zaparcia, nudności, ból przy oddawaniu moczu, ból głowy, dzwonienie w uszach czy roztrzęsienie.

Przeczytaj także na temat:

ZOBACZ: Które zioła warto mieć w domowej apteczce?

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny przyznana

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia