Choroby prostaty to nie tylko rak. Jakie objawy daje zapalenie prostaty? Schorzeniom gruczołu krokowego można zapobiegać

Zapalenie prostaty może wystąpić u mężczyzn w każdym wieku, chociaż najczęściej dotyczy osób po 50. roku życia. Zapalenie gruczołu krokowego jest jednym z najpowszechniejszych męskich schorzeń.
Dolegliwość może przybrać formę ostrą lub przewlekłą, które różnią się od siebie objawami i przebiegiem.

• W postaci przewlekłej stan chorobowy może rozwijać się od kilku miesięcy do nawet kilku lat.
• Natomiast ostre zapalenie stercza cechuje się bardzo gwałtownym przebiegiem.

Czytaj także: Zdrowie intymne mężczyzn to nie tabu. Weź udział w „Movember” i zapuść wąsy

Zapalenie prostaty jest najczęstszą chorobą dotykającą męskiego układu płciowo-moczowego. Według statystyk problem ten może dotyczyć nawet co drugiego mężczyzny po 50. roku życia. Jednakże większość z nich, zwłaszcza w początkowym stadium rozwoju stanu zapalnego, bagatelizuje objawy, nawet mimo tego, że znacząco pogarszają jakość ich życia.

Wśród możliwych przyczyn zapalenia prostaty można wymienić:

• zaburzenia w obszarze autoimmunologicznym,
• zaburzenia gospodarki hormonalnej,
• nadmierne narażenie na sytuacje stresogenne,
• zaburzenia w sferze psychiczno-emocjonalnej.

Ta forma choroby może być też spowodowana przewlekłym zapaleniem bakteryjnym, choć zdarza się to rzadko. Mówimy wówczas o przewlekłym bakteryjnym zapaleniu gruczołu krokowego. Chorobę wywołują bakterie Gram-ujemne: Proteus, Klebsiella i najczęstsza – Escherichia coli. Infekcja może być wynikiem wcześniejszego zakażenia układu moczowego – bakterie przedostają się do prostaty z zakażonego moczu.

Potwierdzeniem tej teorii jest fakt, że u większości mężczyzn, u których wystąpiła ta forma zapalenia prostaty, pojawiają się nawracające dolegliwości układu moczowego, a dolegliwość gruczołu krokowego jest wywołana tą samą bakterią, co lub kilkoma szczepami bakterii.

Zapalenie prostaty w formie ostrej jest wywołane przez bakterie, które zaatakowały tkanki gruczołu. Najczęściej są to bakterie kałowe, czyli składające się na naturalną florę jelita grubego.

Do zakażenia może dojść w momencie, gdy drobnoustroje przedostaną się w okolice krocza. Następuje to najczęściej w momencie oddawania kału. Jeżeli zostaną przeniesione w okolice ujścia cewki moczowej, mogą przedostać się głębiej i wniknąć do gruczołów prostaty, w ten sposób wywołując zakażenie.

Ostremu zapaleniu gruczołu krokowego sprzyjają trudności z oddawaniem moczu. Te mogą być rezultatem zwężenia cewki moczowej.

Ostra postać stanu zapalnego może też wynikać z uszkodzenia tkanek prostaty. Najczęściej dochodzi do tego w wyniku zabiegów chirurgicznych jak choćby po usunięciu tkanek prostaty. Dolegliwość mogą też wywołać uszkodzenia po biopsji. Czasami zdarza się, że powodem zapalenia są zabiegi wymagające wprowadzenia instrumentu przez cewkę moczową. Rzadziej dolegliwość wywołują bakterie, które przenoszą się wraz z krwią.

Objawy zapalenia prostaty uzależnione są przede wszystkim od postaci choroby. Można jednak wyodrębnić kilka alarmujących symptomów, które są wspólne dla wszystkich typów zapalenia stercza.

Na te objawy powinieneś szczególnie zwrócić uwagę:

• ból przy oddawaniu moczu,
• częste oddawanie moczu i bolesne parcie na pęcherz,
• ból w podbrzuszu,
• nieprzyjemny zapach moczu,
• obecność krwi w moczu,
• poczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego,
• wydzielina o mętnym zabarwieniu.

Najczęstszą postacią zapalenia gruczołu krokowego jest postać przewlekła, której przebieg charakteryzuje się okresowym nasileniem symptomów choroby. W przypadku zaostrzenia objawów stanu zapalnego może pojawić się: gorączka, dreszcze, bóle mięśni i poczucie osłabienia organizmu. Przewlekłe zapalenie prostaty może mieć podłoże bakteryjne. Dlatego też od pacjenta pobiera się posiew i w razie konieczności wdraża antybiotykoterapię.

Objawów chorej prostaty nie należy bagatelizować, ponieważ chociaż w większości przypadków świadczą o stanie zapalnym, to mogą również wskazywać na nowotwór tej części męskiego układu płciowo-moczowego. Z tego powodu przy pojawieniu się pierwszych objawów zapalenia prostaty należy udać się do urologa i wykonać szereg podstawowych badań profilaktycznych.

Najczęstszym, a jednocześnie najskuteczniejszym badaniem gruczołu krokowego jest badanie per rectum (palcem przez odbytnicę). W dalszej kolejności wykonywany jest posiew oraz badania moczu.

Jeżeli uzyskany wynik jest dodatni, wykonywane są dodatkowe badania – USG, a w razie konieczności także TK miednicy lub jamy brzusznej i urografia. Lekarz może też zlecić wykonanie cystoskopii lub uroflometrii.

Jeżeli posiew dał wynik ujemny, badana jest próbka wydzieliny gruczołu krokowego. Celem jej pozyskania, lekarz przez mniej więcej 60 sekund masuje prostatę palcem (wydzielina wypływa z cewki moczowej). Próbka podlega badaniu mikroskopowemu, wykonywany jest też posiew. Jeżeli w wydzielinie znajdują się bakterie, badanie da wynik dodatni. Niekiedy zaleca się również oznaczenie stężenia PSA we krwi. Zapaleniu prostaty najczęściej towarzyszy zawyżony wynik.

Objawy towarzyszące ostrej postaci zapalenia stercza dość jednoznacznie wskazują na tę dolegliwość. Celem potwierdzenia, wykonywane jest badanie przezodbytnicze. W przypadku, gdy chory odczuwa trudności z oddawaniem moczu, urolog zleca wykonanie posiewu i ogólnego badania moczu.

Wynik ujemny nie świadczy jednak o tym, że nie doszło do bakteryjnego zakażenia prostaty. Jeżeli pacjent gorączkuje, a objawy są nasilone, wykonanie masażu prostaty, celem uzyskania próbki wydzieliny, nie jest możliwe. Takie badanie można przeprowadzić tylko wtedy, gdy symptomy są łagodne. Badania endoskopowe lub obrazowe wykonywane są wówczas, gdy zachodzi podejrzenie wystąpienia powikłań zapalenia lub nieprawidłowości w układzie moczowo-płciowym.

Leczenie zapalenia prostaty uzależnione jest przede wszystkim od podłoża choroby. W przypadku, gdy gruczoł krokowy został dotknięty zakażeniem bakteryjnym, może być skutecznie leczony antybiotykami. Stosowane są leki doustne z grupy fluorochinolonów lub sulfametoksazol + trimetoprim. Leczenie trwa minimum 4 tygodnie.

W pierwszej fazie leczenia często stosowane są też leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, a także preparaty usprawniające odpływ moczu z pęcherza. Jeżeli badania wykażą obecność kamieni sterczowych lub gdy w prostacie powstało ognisko przewlekłego zakażenia, niereagującego na antybiotyki, urolog może zadecydować o konieczności leczenia chirurgicznego.

Jeżeli badania wykażą obecność kamieni sterczowych lub gdy w prostacie powstało ognisko przewlekłego zakażenia, niereagującego na antybiotyki, urolog może zadecydować o konieczności leczenia chirurgicznego.

Ostre zapalenie prostaty wymaga rozpoczęcia niezwłocznego (bez czekania na wyniki badań) leczenia antybiotykami. Jeżeli objawy ogólne są nasilone lub gdy pacjent cierpi także na inne choroby, lekarz może zadecydować o hospitalizacji.

Jeżeli po 3 dniach nie następuje poprawa stanu chorego, antybiotyk zmieniany jest na inny. Początkowo stosowane są leki wspomagające – przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Często zalecane są też łagodne środki przeczyszczające, co ma zapobiec zaparciom. Ważne jest, aby w trakcie leczenia chory pozostawał w łóżku i przyjmował dużą ilość płynów.

Leczenie chirurgiczne jest rekomendowane w przypadku, gdy pojawiły się powikłania w postaci ropnia. Jeżeli zmiany są niewielkie, lekarz wykonuje nakłucie igłą. Większe ropnie wymagają zabiegu drenującego.

W niektórych przypadkach można zapobiec chorobom prostaty. Podstawą jest ograniczenie czynników ryzyka, na które mamy realny wpływ. Mowa tu w szczególności o:

• paleniu papierosów,
• złych nawykach dietetycznych,
• ograniczeniu sytuacji stresogennych.

Nie mniej ważna jest systematyczna aktywność fizyczna.

Dowiedz się więcej: Rób tyle kroków dziennie, a zmniejszysz ryzyko przedwczesnej śmierci nawet o połowę.

Bardzo ważne jest unikanie czynności, które mogą wywołać ucisk na gruczoł krokowy – mowa tu m.in. o siedzącym trybie życia i takich aktywnościach jak np. jazda na rowerze.

Lekarze zalecają również zrezygnowanie z napojów gazowanych, ostrych potraw, a także rzucenie palenia i ograniczenie ilości spożywanego alkoholu.

Dużą rolę w patogenezie chorób prostaty odgrywa stres. Osobom nadmiernie narażonym na sytuacje stresogenne zaleca się skorzystanie z metod radzenia sobie ze stresem np. aktywności fizycznej, jogi, zabiegów akupunktury. W skrajnych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwdepresyjnych i rozluźniających mięśnie. Warto rozważyć także psychoterapię.

Jednym z czynników ryzyka rozwoju chorób prostaty są choroby przenoszone drogą płciową (zwłaszcza przy stosunkach homoseksualnych). Zwiększają one ryzyko przenoszenia patogenów (bakterii, wirusów i grzybów), które mogą przyczyniać się m.in. do występowania stanu zapalnego prostaty. Z tego powodu zaleca się używanie prezerwatywy, która jako jedyny środek antykoncepcyjny, zapobiega chorobom wenerycznym.

Do chorób gruczołu krokowego mogą przyczyniać się również urazy mechaniczne, dlatego też, przy stymulacji odbytu, zaleca się używanie lubrykantów. Przy czym przy wyborze lubrykantu należy zwrócić uwagę na jego skład – powinien być on pozbawiony sztucznych substancji, ponieważ mogą one wywoływać odwrotny efekt od zamierzonego. Najlepiej szukać w jego składzie naturalnych substancji: wody, aloesu i kwasu hialuronowego.

Rak prostaty jest, tuż obok raka płuca, najczęstszym nowotworem złośliwym u mężczyzn. Jest on szczególnie niebezpieczny, ponieważ w początkowym stadium rozwoju nie daje żadnych objawów. Natomiast późniejsze symptomy przypominają zapalenie gruczołu krokowego. Wśród czynników ryzyka rozwoju raka prostaty można wymienić m.in.:

• wiek (rak prostaty pojawia się zwykle po 65. roku życia),
• predyspozycje genetyczne,
• dieta (bogata w nabiał i nasycone kwasy tłuszczowe),
• otyłość.,
• choroby weneryczne,
• brak aktywności fizycznej,
• palenie papierosów,
• narażenie zawodowe (ekspozycja m.in. na chrom, ołów, kadm, arsen).

Zobacz także: