Egzema atopowa – jak leczyć egzemę w AZS i jak radzić sobie z tym problemem?

Egzema jest szerokim pojęciem, które obejmuje zmiany skórne i wypryski wynikające z zapalenia lub uszkodzenia skóry o różnym podłożu. Z kolei egzema atopowa wynika konkretnie z zaburzonej bariery skórnej w przebiegu atopowego zapalenia skóry. Innymi słowy: egzema kontaktowa wynika z bezpośredniego kontaktu (np. z bakteriami, drażniącą substancją), a egzema atopowa – wynika z uwarunkowań genetycznych. W AZS egzemę mogą wywoływać różne czynniki – nie tylko alergeny, ale też stres, zmiany temperatury czy niewłaściwa pielęgnacja skóry.

Egzema skórna w AZS nie jest zaraźliwa – oczywiście pod warunkiem, że wyprysk skórny pojawił się w wyniku atopowego zapalenia skóry, a nie jest objawem chorób towarzyszących AZS.

Więcej o przyczynach AZS dowiesz się z naszego poradnika: Atopowe zapalenie skóry – przyczyny powstawania choroby. Jakie czynniki wpływają na rozwój AZS?

Co robić, gdy na ciele pojawia się egzema atopowa? Przede wszystkim warto wiedzieć, że leczenie jest wieloaspektowe i powinno obejmować nie tylko pielęgnację czy nawilżanie skóry, ale też eliminację czynników nasilających objawy.

Podstawą leczenia egzemy są:

• emolienty,

• leki miejscowe,

• leki przeciwhistaminowe,

• terapia systemowa (np. leki immunopresyjne),

• zabiegi (fototerapia w ciężkich przypadkach).

Więcej o leczeniu AZS: Atopowe zapalenie skóry – leczenie, domowe sposoby. Co na ASZ?

Jeśli zastanawiasz się, jak leczyć egzemę w przebiegu AZS u dziecka, to pamiętaj, że nie ma jednej, skutecznej metody. Istnieją za to uniwersalne porady, które sprawdzą się w większości przypadków:

• stosuj emolienty i dermokosmetyki zalecone na egzemę u dziecka,

• ogranicz kontakt z kurzem i roztoczami – zmniejszysz ryzyko powikłań egzemy,

• unikaj przegrzewania dziecka – pot i wysokie temperatury mogą nasilać objawy,

• stosuj kąpiele w letniej wodzie z dodatkiem olejków nawilżających lub płatków owsianych.

U dorosłych egzema atopowa często występuje w postaci suchych, swędzących plam na rękach, twarzy i w zgięciach łokci oraz kolan. Co robić, gdy wyprysk skórny jest coraz bardziej dokuczliwy?

• unikaj agresywnych środków myjących, mydeł i detergentów,

• zredukuj stres, pomocne mogą być techniki relaksacyjne i ćwiczenia oddechowe,

• stosuj odpowiednią dietę, bogatą w kwasy tłuszczowe omega-3 (pomagają w redukcji stanów zapalnych),

• wypróbuj kąpiele z dodatkiem olejków nawilżających,

• stosuj się do zaleceń lekarza, który dobierze odpowiednie maści, kremy i balsamy na egzemę atopową,

• jeśli egzema występuje na głowie, wybierz odpowiedni szampon, nie trzyj głowy ręcznikiem, tylko przykładaj go delikatnie, aż wchłonie wodę,

• wypróbuj specjalne opatrunki na egzemę skórną, mogą przynieść ulgę.

Egzema na dłoniach to jedna z najbardziej uciążliwych, ale zarazem jedna z częściej występujących postaci AZS. Dlaczego? Dłonie są narażone na ciągły kontakt z drażniącymi substancjami i alergenami. W terapii egzemy dłoni stosuje się:

• maści barierowe – celem ich stosowania jest ochrona przed działaniem czynników drażniących, maści na egzemę zawierają ceramidy lub wazelinę, tworzą dodatkową powłokę ochronną,

• kortykosteroidy miejscowe – stosowane krótkoterminowo w fazach zaostrzenia,

• inhibitory kalcyneuryny – lekarz może zalecić takie preparaty dla osób z egzemą, które nie mogą stosować sterydów,

• noszenie bawełnianych rękawiczek na noc – to jeden z domowych sposobów – po aplikacji kremu nawilżającego, aby wzmocnić jego działanie, można zastosować specjalne bawełniane rękawiczki.

Praktyczny poradnik: Jakie maści i kremy na atopowe zapalenie skóry wybrać? Pielęgnacja skóry w AZS

Egzema wokół oczu lub na powiekach może być groźna – głównie dlatego, że skóra powiek jest wyjątkowo cienka i wrażliwa. Dodatkowo w wyniku powikłań egzemy w okolicach oczu może dojść do zaburzenia widzenia czy powikłań, takich jak zapalenie spojówek. Co robić? Działaj ostrożnie i zgodnie z zaleceniami lekarza. Skuteczne mogą być specjalne bezzapachowe kremy nawilżające – zawierające np. kwas hialuronowy czy pantenol.

Staraj się unikać kosmetyków do makijażu, tuszów do rzęs, cieni i eyelinerów, które mogą nasilać podrażnienia (dobór kosmetyków skonsultuj z dermatologiem).

Przyjmowanie leków przeciwhistaminowych może okazać się niezbędne, jeśli przyczyną egzemy jest alergia. Jeśli wyprysk na powiece lub wokół oczu jest nasilony, dermatolog może przepisać łagodny steryd lub inhibitor kalcyneuryny w postaci maści przeciwzapalnej na egzemę.

Czytaj też: Atopowe zapalenie skóry głowy – co pomaga, gdy chorujemy na AZS?

Zmiany skórne i egzema pod pachami, w zgięciach nóg i rąk, czyli w miejscach narażonych na ocieranie i potliwość, wymagają specjalnego podejścia. Co sprawdzi się na egzemę atopową w takich miejscach?

• stosowanie lekkich emulsji zamiast tłustych kremów (skóra będzie oddychać),

• unikanie antyperspirantów z alkoholem – mogą nasilać podrażnienia,

• noszenie przewiewnych ubrań z bawełny – ogranicza pocenie i tarcie,

• maści łagodzące – np. z cynkiem, który działa przeciwzapalnie i regenerująco, dobrane przez dermatologa,

• delikatne osuszanie skóry po kąpieli – tak jak w przypadku egzemy na głowie – zamiast pocierania ręcznikiem, co może nasilić stan zapalny, warto przykładać ręcznik i delikatnie osuszać skórę.

Podsumowując: egzema atopowa w AZS to przewlekła choroba, która wymaga kompleksowego podejścia. Pojawienie się wyprysków nie wynika zazwyczaj z jednej przyczyny. Pielęgnacja skóry z AZS wymaga cierpliwości i systematyczności – sprawdza się też zasada, że lepiej zapobiegać występowaniu egzemy atopowej niż ją leczyć. Dobrze dobrana terapia pozwala ograniczyć pojawianie się egzemy skórnej i tym samym poprawić komfort życia.

Bibliografia:

• https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/eczema/atopic-dermatitis-eczema

• https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/eczema/eczema-basics

• https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/eczema/default.htm

• https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/eczema/treatments-for-you

• https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/eczema/ss/slideshow-eczema-overview

• https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/eczema/atopic-dermatitis-eczema

• https://www.healthline.com/health/atopic-dermatitis/what-is-atopic-dermatitis

• https://swiatzdrowia.pl/artykuly/atopowe-zapalenie-skory-u-dzieci-objawy-i-leczenie/

• prof. dr hab. med. Jahnz-Różyk K., prof. dr hab. med. Narbutt J., prof. dr hab. n. med. Owczarek W., Atopowe zapalenie skóry w Polsce

• Atopowe zapalenie skóry – aktualne wytyczne terapeutyczne. Stanowisko ekspertów Sekcji Dermatologicznej Polskiego Towarzystwa Alergologicznego i Sekcji Alergologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego

• Atopowe zapalenie skóry u dzieci. Program ALERNI - Barbara Kamińska, Katarzyna Plata-Nazar Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego