Ból przy oddawaniu moczu u kobiet i mężczyzn. Co może oznaczać ciągłe parcie na pęcherz i bolesna mikcja? Leczenie dyzurii

Ból przy oddawaniu moczu, a z łaciny – dyzuria, to grupa dolegliwości, wśród których pojawiają się też objawy takie jak pieczenie, szczypanie czy kłucie, bolesne parcie na pęcherz, częstomocz. Te tzw. objawy dyzuryczne najczęściej wynikają z infekcji pęcherza moczowego i cewki moczowej, choć może być objawem innych chorób.

Zobacz też: D-mannoza na zapalenia układu moczowego jest skuteczna jak leki

Ból przy oddawaniu moczu jest częstym objawem w przebiegu zapalenia cewki moczowej. Choć występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, to u przedstawicieli płci męskiej daje najbardziej nieprzyjemne objawy.

Zobacz: Domowe sposoby na infekcje układu moczowego. Zobacz, jak złagodzić objawy i wyleczyć zakażenie bez leków na receptę.

Zapalenie cewki moczowej dzieli na swoiste, czyli rzeżączkowe (gdy za rozwój infekcji odpowiedzialna jest bakteria rzeżączki Neisseria gonorrhoeae) i nieswoiste – nierzeżączkowe, gdy do zakażenia infekcją nierzeżączkową także dochodzi w wyniku kontaktu seksualnego, jednak rozwój choroby powodują inne chorobotwórcze drobnoustroje:

• Chlamydia trachomatis (bakteria),
• Ureaplasma urealyticum (mykoplazma)
• Trichomonas vaginalis (rzęsistek pochwowy, pierwotniak)
• Herpes simplex (wirus opryszczki),
• Candida albicans (drożdżak).

Sposób leczenia stanu zapalnego zależy od czynnika chorobotwórczego. W zależności, czy choroba ma charakter nierzeżączkowy, czy rzeżączkowy, choremu podawane są antybiotyki lub chemioterapeutyki.

Wśród innych schorzeń cewki moczowej, które mogą powodować dolegliwości bólowe przy oddawaniu moczu, należy wymienić wady wrodzone. Dość częstym problemem jest zastawka cewki tylnej, w przebiegu której pojawia się przerost fałdów śluzówki cewki moczowej.

Ból przy oddawaniu moczu może być też spowodowany mechanicznym uszkodzeniem cewki moczowej, np. przez zakładanie cewnika.

Ból przy oddawaniu moczu często pojawia się w przebiegu różnych chorób pęcherza moczowego. Jedną z najczęstszych przyczyn jest zapalenie pęcherza. Choroba ta dotyczy przede wszystkim kobiet, co wynika z charakterystycznej budowy żeńskiego układu moczowego.

Przyczyną bólu przy oddawaniu moczu może być też jednak kamica układu moczowego. Dolegliwości bólowe pojawiają się, gdy kamień ulega przemieszczeniu z nerki do moczowodu. Pojawia się silny, w niektórych przypadkach trudny do wytrzymania ból, który promieniuje do krocza i podbrzusza. W takiej sytuacji mówimy o ataku kolki nerkowej.

Do groźnej sytuacji dochodzi, gdy kamień utknie w moczowodzie. Mocz ulega zastojowi w nerce, co doprowadza do rozwoju zakażenia. Towarzyszy temu wysoka gorączka. Jeżeli kamienie są małe, stosowane jest leczenie farmakologiczne. Leczenie chirurgiczne jest wdrażane w przypadku, gdy lekarz stwierdzi obecność dużych kamieni. W niektórych przypadkach (coraz częściej) przeprowadzany jest zabieg nieinwazyjny.

Bóle przy oddawaniu moczu powodują uchyłki pęcherza moczowego. Mowa tu o uwypukleniu błony śluzowej pęcherza w kierunku zewnętrznym, co jest spowodowane osłabieniem mięśni. Często nie dają żadnych objawów, ale w niektórych przypadkach doprowadzają do wystąpienia innych schorzeń układu moczowego: kamicy, zakażeń, wstecznego odpływu pęcherzowo-moczowodowego. Mogą ponadto utrudniać oddawanie moczu i wywoływać inne objawy dyzuryczne.

Inną przyczyną bolesnego oddawania moczu może być rak pęcherza moczowego. Ten rodzaj nowotworu dotyczy przede wszystkim osób po 55. roku życia i najczęściej pojawia się u mężczyzn. Do objawów choroby należy krwiomocz. Często pojawia się ból przy oddawaniu moczu, choć w niektórych przypadkach mikcji nie towarzyszą dolegliwości bólowe. Chorzy mogą dostrzec drobne skrzepliny w moczu. Często występuje uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza.

W zaawansowanym stadium choroby oddawanie moczu staje się utrudnione, pojawia się ból w podbrzuszu i w obszarze lędźwiowym, występuje bezmocz. We wczesnym stadium rozwoju nowotwór usuwany jest metodą elektrosekcji przezcewkowej guza. Jeżeli rak nacieka błonę mięśniową, konieczne jest usunięcie pęcherza moczowego.

Ból przy oddawaniu moczu u mężczyzn może być wynikiem dolegliwości ze strony cewki moczowej, rzadziej – pęcherza moczowego. Do infekcji cewki u mężczyzn częściej dochodzi w sytuacji, gdy w trakcie stosunku dojdzie do podrażnienia prącia, np. w wyniku działania środków plemnikobójczych lub pod wpływem intensywności zbliżenia.

Pierwszym objawem rozwijającego się zakażenia cewki moczowej u mężczyzn jest pieczenie i ból przy oddawaniu moczu. Dochodzi do obfitego wycieku ropnej wydzieliny z cewki moczowej. W okolicy ujścia cewki pojawia się zaczerwienienie i obrzęk. Po oddaniu moczu chory może odczuwać kłujący ból. Dolegliwości bólowe pojawiają się także w trakcie erekcji prącia.

Wraz z postępem choroby pojawia się krwiomocz, potrzeba częstego oddawania moczu, uczucie pełnego pęcherza nawet po oddaniu moczu, gorączka i ogólne złe samopoczucie. Należy jednak podkreślić, że choroba przebiega bezobjawowo niemal w połowie przypadków.

Przyczyną bolesnego oddawania moczu może być łagodny przerost prostaty, czyli gruczołu krokowego, gdy powiększeniu ulega strefa przejściowa stercza, otaczająca cewkę moczową. W wyniku ucisku chory odczuwa problemy z oddawaniem moczu – strumień wydostaje się z cewki pod mniejszym ciśnieniem.

W miarę dalszego rozrostu prostaty pojawia się częstomocz, a mikcji może towarzyszyć ból. Dolegliwości bólowe są wywołane skurczem mięśni gładkich dolnych dróg moczowych. Leczenie łagodnego przerostu polega na przyjmowaniu przepisanych przez lekarza środków farmakologicznych. Metody zabiegowe są stosowane tylko wtedy, gdy leki nie przynoszą oczekiwanego rezultatu.

Wśród innych męskich dolegliwości, które mogą odpowiadać za bolesne oddawanie moczu, należy wymienić zapalenie jąder i najądrza. Infekcja w pierwszej kolejności obejmuje najądrze, następnie rozprzestrzenia się do jądra. Objawy to bolesność jądra, ból przy oddawaniu moczu, obrzęk jądra, zaczerwienienie i obrzęk moszny, zaczerwienienie powrózka nasiennego i wysoka gorączka. Pojawiają się też objawy charakterystyczne dla jednostki chorobowej, która wywołała stan zapalny, a leczenie polega na przyjmowaniu środków farmakologicznych odpowiednich dla źródła infekcji.

Zapalenie jąder i najądrza:

• najczęściej stanowi powikłanie choroby przenoszonej drogą płciową, zwykle chlamydiozy,
• u młodszych mężczyzn zakażenie zwykle jest następstwem świnki
• w niektórych przypadkach rozwija się pod wpływem wady wrodzonej cewki moczowej,
• u mężczyzn po 40. roku życia może być wywołana działalnością bakterii jelitowych.

Ból przy oddawaniu moczu u pań najczęściej są związane z zapaleniem pęcherza, co wynika z ich budowy anatomicznej, która charakteryzuje krótka cewka moczowa, sąsiadująca z ujściem pochwy i odbytem.

Pierwszym objawem jest lekkie pieczenie cewki, pojawiające się przy oddawaniu moczu. Wizyty w toalecie stają się częste, jednak mikcja jest wyraźnie utrudniona, a objętość uryny – nieznaczna. W miarę postępu stanu zapalnego, pieczenie i ból przy oddawaniu moczu przybiera na intensywności. W przypadku zapalenia samej cewki moczowej objawy to bolesne oddawanie moczu, ciągłe uczucie zawilgocenia jej ujścia i pojawianie się wycieku.

Za zakażenia odpowiedzialna jest przede wszystkim pałeczka okrężnicy (Escherichia coli), choć infekcję może wywołać także gronkowiec, dwoinka rzeżączki i chlamydie. Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwzapalnych, czasami konieczne jest przyjmowanie antybiotyku.

Ryzyko rozwoju infekcji dróg moczowych jest zwiększone w ciąży, cukrzycy i kamicy nerkowej. Przy skłonności do ich nawrotów zaleca się opróżnianie pęcherza przed snem i po stosunku.

Dyzuria może być też objawem dolegliwości ginekologicznych, m.in.:.

• Wypadanie macicy – przemieszczanie się macicy w stronę pochwy jest spowodowane rozciągnięciem mięśni miednicy np. w następstwie porodu. Wśród charakterystycznych objawów należy wymienić nieprzyjemne uczucie parcia w pochwie, wraz z którym często pojawia się ból. Współżycie wiąże się wtedy ze znacznym dyskomfortem. Dolegliwości bólowe towarzyszą też utrudnionemu oddawaniu moczu i stolca. Z czasem pojawiają się hemoroidy, częste zaparcia, nawracające infekcje układu moczowego, a nawet nietrzymanie moczu. Jeżeli dolegliwość ma podłoże hormonalne (np. u starszych kobiet), lekarz przepisuje odpowiednie leki uzupełniające poziom estrogenów. Jeżeli choroba nie rozwinęła się w znacznym stopniu, pomóc mogą ćwiczenia wzmacniające mięśnie Kegla. Leczenie operacyjne jest stosowane w przypadku znacznego nasilenia objawów.
• Zapalenie pochwy – ból towarzyszy nie tylko oddawaniu moczu, ale także stosunkom płciowym. Pojawia się też pieczenie i świąd pochwy, wraz z wyraźnym zaczerwienieniem. W przebiegu choroby obserwuje się też upławy, których kolor i zapach zależy od rodzaju infekcji. Od niej uzależniony jest też wybór metody leczenia.
• Zapalenie sromu – obserwuje się występowanie bólu przy oddawaniu moczu i niezależnego od mikcji, a także pieczenie i świąd okolic intymnych. Na błonie śluzowej pojawia się biały nalot, obrzęk i zaczerwienienie. Miejsca rozwoju stanu zapalnego są wyraźnie cieplejsze. Leczenie dolegliwości jest uzależnione od czynnika, który ją wywołał. Chora musi stosować leki przeciwgrzybicze lub przeciwbakteryjne. Uzupełniająco stosuje się środki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz łagodzące uczucie świądu.
• Zapalenie szyjki macicy – ta dolegliwość często przebiega bezobjawowo. W niektórych przypadkach pojawia się potrzeba częstego oddawania moczu, czemu towarzyszy ból i pieczenie. Chora może zaobserwować upławy (ropne lub śluzowo-ropne), krwawienie międzymiesiączkowe i pojawiające się po stosunku płciowym. Zbliżeniom często towarzyszy ból. Odczuwany jest świąd okolic intymnych. Niezbyt często pojawia się ból podbrzusza, któremu towarzyszy gorączka. Leczenie polega na dopochwowym przyjmowaniu środków przeciwgrzybiczych, przeciwzapalnych lub antybiotyków, stosownie do źródła infekcji. Nieleczone zapalenie może rozprzestrzenić się na macicę i jajowody.

Ból przy oddawaniu moczu może pojawić się także w przebiegu chorób nowotworowych żeńskiego układu rozrodczego. Jeżeli oprócz objawów dyzurycznych pojawia się krew w moczu, wskazana jest jak najszybsza konsultacja medyczna.